ارزیابی کارآیی جذب و مصرف نور در کشت مخلوط ردیفی گندم و کلزا

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 1، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 32، دی 1392، صفحه 533-542   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v11i4.32080

نویسندگان

علیرضا کوچکی^* ؛ سرور خرم دل؛ فرنوش فلاح پور؛ فریدون ملتی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

بمنظور ارزیابی کارایی جذب و مصرف نور در کشت مخلوط ردیفی گندم و کلزا، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 88-1387 و 89-1388 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار نوع کشت مخلوط ردیفی گندم و کلزا شامل یک ردیف گندم + یک ردیف کلزا (1:1)، دو ردیف گندم + دو ردیف کلزا (2:2)، سه ردیف گندم + سه ردیف کلزا (3:3)، چهار ردیف گندم + چهار ردیف کلزا (4:4) و کشت خالص گندم و کلزا بود. نتایج نشان داد که اثر کشت مخلوط ردیفی بر راندمان مصرف تشعشع گندم و کلزا برای عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی معنی دار بود. بالاترین کارایی مصرف تشعشع بر اساس عملکرد بیولوژیک گندم و کلزا در کشت خالص (به ترتیب 6/1 و 04/1 گرم بر مگاژول) و در بین الگوهای کشت مخلوط در الگوی ردیفی 3:3 (به ترتیب با 4/1 و 57/0 گرم بر مگاژول) مشاهده شد. بیشترین کارایی مصرف تشعشع بر اساس عملکرد دانه گندم و کلزا در کشت خالص (به ترتیب با 52/0 و 3/0 گرم بر مگاژول) و در بین الگوهای مخلوط در الگوی 3:3 (به ترتیب با 49/0 و 23/0 گرم بر متر مربع) مشاهده شد. نسبت برابری زمین برای کارایی جذب نور در الگوهای مختلف ردیفی گندم و کلزا برابر با 31/1-16/1 محاسبه شد. بطور کلی، نتایج نشان داد که افزایش شاخص سطح برگ و به تبع آن افزایش پوشش گیاهی در شرایط مخلوط در مقایسه با کشت خالص باعث افزایش جذب نور شد و در نتیجه منجر به بهبود نسبت برابری زمین برای تشعشع جذب شده گردید، بطوریکه بهترین نتایج در الگوی سه ردیف گندم+ سه ردیف کلزا مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها

جذب نور، کارآیی مصرف نور؛ کشت مخلوط ردیفی؛ نسبت برابری زمین