استخراج منحنی‌های شدت – مدت – فراوانی از داده‌های روزانه بارش با استفاده از تئوری فرکتال

آب و خاک

مقاله 18، دوره 26، شماره 3، شهریور 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.14939

نویسنده

محمد حسین نوری قیداری^*

دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

چکیده

یکی از ابزارهای مهم طراحی سازه‌های هیدرولیکی، رگبار طرح می‌باشد که از روی منحنی‌های شدت- مدت – فراوانی (IDF) برای تدوام و دوره‌ بازگشت معیین استخراج می‌شود. روش‌ متداول محاسبه منحنی‌های IDF علاوه بر طولانی‌تر بودن، دارای تعداد پارامترهای زیادی می‌باشند که این خود باعث کاهش اعتماد‌پذیری این منحنی‌ها می‌شود. در روش متداول محاسبه‌ منحنی‌‌هایIDF ، باید بارش به ازای دوام‌های مختلف ثبت شده باشد تا استخراج این منحنی‌ها میسر گردد. در بعضی مناطق تنها آمار بارش‌های 24 ساعته موجود است که از روی این آمار‌ها استخراج منحنی‌های IDF به روش‌های متداول ممکن نمی‌باشد. در این مقاله برای رفع این مشکلات از تئوری فرکتال استفاده شده و از روی داده‌های حدکثر بارش‌سالانه در تداوم روزانه (24 ساعته)، منحنی‌های IDF ساخته می‌شود. روش بکار برده شده نسبت به روش‌های متداول دارای مراحل محاسباتی کمتری بوده و تعداد پارامترهای آن بمراتب کمتر می‌باشد که این باعث بالا رفتن اعتمادپذیری می‌گردد. روش‌های متداول و فرکتال بطور موردی برای استخراج منحنی‌های IDF در ایستگاه باران سنجی تنگه پنج بکار گرفته شده که نتایج نشان می‌دهد، حدکثر اختلاف منحنی‌های IDF بدست آمده از تئوری فرکتال و روش متداول کمتر از 8/9 درصد می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

رگبار طرح؛ عدم تغییرپذیری مقیاس؛ فرکتال؛ منحنی IDF