اثر تراکم و بافت خاک بر رشد ریشه و اندام‌های هوایی گندم

آب و خاک

مقاله 19، دوره 26، شماره 3، شهریور 1391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.14941

نویسندگان

سحر اخوان؛ محمود شعبانپور^* ؛ مسعود اصفهانی

دانشگاه گیلان

چکیده

به منظور بررسی اثر تراکم خاک بر رشد ریشه و اندام هوایی گیاه گندم، یک آزمایش گلدانی در سال 1389در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار ها شامل سه سطح؛ تراکم طبیعی، ده درصد و بیست درصد تراکم و دو نوع خاک بود که مجموعاً شامل 18 گلدان شد. شاخص مقاومت مکانیکی خاک اندازه گیری شده با دستگاه مقاومت سنج نفوذی تفاوت معنی‌داری را بین تیمارهای آزمایشی نشان داد. صفات ریشه‌ای و اندام‌های هوایی اندازه گیری شده گیاه شامل وزن تر و وزن خشک کل اندام‌های هوایی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن تر ریشه، وزن خشک ریشه، سطح برگ، سطح ریشه، حجم ریشه، طول ریشه، نسبت وزن خشک ریشه به اندام‌های هوایی، نسبت سطح برگ به سطح ریشه، چگالی طول ریشه، چگالی سطح ریشه، چگالی وزن ریشه، چگالی وزن خشک ریشه و محتوای نیتروژن ریشه، تفاوت معنی‌داری در سطح 1 درصد نشان دادند به طوری که بیشترین طول ریشه، سطح ریشه، چگالی طول ریشه و چگالی سطح ریشه در تیمار بدون تراکم (به ترتیب با میانگین 6/3332 سانتی‌متر، 5/421 سانتی‌متر مربع، 4/6633 کیلومتر بر مترمکعب، 25/1 کیلومترمربع بر مترمکعب) بدست آمد. نتایج کلی این آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم خاک، صفات مربوط به اندام‌های هوایی و ریشه‌ای گیاه گندم تحت تأثیر قرار می‌گیرد و در تراکم بیست درصد با مقاومت نفوذی 94/1155 و 76/762 کیلوپاسکال به ترتیب در خاک رسی و شنی، رشد ریشه و اندام‌های هوایی نسبت به خاک طبیعی محدود شد.

کلیدواژه‌ها

اندام‌های هوایی؛ تراکم خاک؛ ریشه؛ گندم