پویایی جمعیت علف‏ های هرز، بارآوری آب و عملکرد دانه گندم دوروم (Triticum durum L.) در سامانه‏ های بدون خاک ورزی و خاک ورزی رایج

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 30، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 313-320   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v30i2.47238

نویسندگان

مهدی مجاب¹؛ مجتبی حسینی^{* 2}؛ سید وحید اسلامی³

¹دانشگاه پیام نور

²دانشگاه فردوسی مشهد

³دانشگاه بیرجند

چکیده

به منظور ارزیابی اثر سامانه‏های خاک ورزی رایج و بدون خاک ورزی بر پویایی جمعیت علف‏های هرز، بارآوری آب (WP) و عملکرد دانۀ گندم دوروم، تحقیقی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در چهار تکرار در منطقۀ زاهدشهر استان فارس در طی دو سال زراعی 89-88 و 91-90 انجام شد. محل انجام تحقیق در سال دوم آزمایش بارش بیشتری را دریافت کرد. نتایج نشان داد اعمال سامانه بدون خاک ورزی منجر به کاهش قابل ملاحظه تراکم علف‏های هرز خردل وحشی، علف قناری و چچم در مقایسه با سامانه خاک ورزی رایج شد در حالی که تراکم علف هرز جودره افزایش یافت. تراکم کلیه علف‏های هرز در سال زراعی 91-90 در سامانه خاک ورزی معمول بیشتر بود که ممکن است با نزول بارش‏های بیشتر در این سال در ارتباط باشد. بر خلاف تراکم علف‏های هرز، تراکم گیاه زراعی در مواردی که بقایای کاه و کلش بر روی سطح خاک باقی گذاشته شده بود (سامانه بدون خاک ورزی)، افزایش یافت. مقدار WP در کرت‏های بدون خاک ورزی بیشتر از مواردی بود که خاک ورزی معمول اجرا شده بود. با این وجود، عملکرد محصول در سامانه خاک ورزی رایج بیشتر از سامانه بدون خاک ورزی بود که احتمالاًً می‏تواند بدلیل نسبت بالای C:N در بقایا و کاه و کلش گندم باشد. در نتیجه در شرایط بدون خاک ورزی منجر به غیر متحرک شدن موقتی عناصر غذایی توسط میکروب‏های خاک می‏شوند. به طور کلی، اگرچه عملکرد گندم در شرایط بدون خاک ورزی کمتر بود، افزایش WP، کاهش تراکم علف‏های هرز و کاهش هزینه خاک‏ورزی در سامانه‏های بدون خاک ورزی می‏تواند اتخاذ این سامانه را توسط کشاورزان محلی توجیه نماید.

کلیدواژه‌ها

بقایای گندم؛ تراکم علف هرز؛ خاک ورزی؛ کشاورزی حفاظتی

مراجع

1- Abdullaev I., and Molden D. 2004. Spatial and temporal variability of water productivity in the Syr Darya basin, central Asia. Water Resource Research, 40: 1-11.

2- Bahrani M.J., Kheradnam M., EmamY., Ghadiri H., and Assad M.T. 2002. Effects of tillage methods on wheat yield and yield compenents continuous wheat cropping. Experimental Agriculture, 38: 389- 395.

3- Brainard D.C., Peachey R.E., Haramoto E.R., Luna J.M., and Rangarajan A. 2013. Weed ecology and nonchemical management under strip-tillage: implications for northern U.S. vegetable cropping systems. Weed Technology, 27: 218-230.

4- Chauhan B.S. 2012. Weed ecology and weed management strategies for dry-seeded rice in Asia. Weed Technology, 26: 1-13.

5- Chauhan B.S. and Abugho S.B. 2012. Interaction of rice residue and PRE herbicides on emergence and biomass of four weed species. Weed Technology, 26: 627-632.

6- Clements D.R., Benoit D.L., Murphy S.D., and Swanton C.J. 1996. Tillage effects on weed seed return and seed bank composition. Weed Science, 44: 314-322.

7- Cromar H.E., Murphy S.D., and Swanton C.J. 1999. Influence of tillage and crop residue on post-dispersal predation of weed seeds. Weed Science, 47: 184-194.

8- Dahiya R., Ingwersen J., and Streck T. 2007. The effect of mulching and tillage on water and temperature regimes of a loess soil: experimental findings and modeling. Soil and Tillage Research, 96: 52- 63.

9- Fernandez R., Quiroga A., Noellemeyer E., Funaro D., Montoya J., Hitzmann B., and Peinemann N. 2008. A study of the effect of the interaction between site-specific conditions, residue cover and weed control on water storage during fallow. Agriculture Water Management, 95: 1028-1040.

10- Glab T., and Kulig B. 2008. Effect of mulch and tillage system on soil porosity under wheat (Triticum aestivum). Soil and Tillage Research, 99: 169- 178.

11- Gutterman Y., Corbineau F., and Come D. 1996. Dormancy of Hordeum spontaneum caryopses from a population on the Negev desert highlands. Journal of Arid Environments, 33: 337-345.

12- Hartwig N.L., and Ammon H.U. 2002. Cover crops and living mulches. Weed Science, 50: 688–699.

13- Holm R.E. 1972. Volatile metabolites controlling germination in buried weed seeds. Plant Physiology, 50: 293-297.

14- Hosseini M., Zamani G.R., Khazaei M., Alizadeh H.M., and Eslami S.V. 2009. Optimization of wheat residue rate and sunflower (Helianthus annus L.) density on weed control and crop growth using surface analysis regression method. Iranian Journal of Weed Science, 5: 91-105. (in Persian with English abstract)

15- Jin H., Qingjie W., Hongwen L., Lijin L., and Huanwen G. 2009. Effect of alternative tillage and residue cover on yield and water use efficiency in annual double cropping system in North China Plain. Soil and Tillage Research, 104: 198–205.

16- Landis D.A., Wratten S.D., and Gurr G.M. 2000. Habitat management to conserve natural enemies of arthropod pests in agriculture. Annual Review of Entomology, 45: 175-201.

17- Liebman M., Mohler C.L. and Staver C.P. 2006. Ecological management of agricultural weeds. Cambridge University Press, United Kingdom.

18- Locke M.A., Reddy K.N., and Zablotowicz R.M. 2002. Weed management in conservation crop production systems. Weed Biology and Management, 2: 123-132.

19- Metzger J.D. 1983. Promotion of germination of dormant weed seeds by substituted phthalimides and gibberellic acid. Weed Science, 31: 285-289.

20- Mohler C.L., and Teasdale J.R. 1993. Response of weed emergence to rate of Vicia villosa Roth and Secale cereale L. residue. Weed Research, 33: 487-499.

21- Mojab M., Zamani G.R., and Eslami S.V. 2010. The effect of wheat residue and trifluralin rates (%48 EC) on weed species composition of sunflower (Helianthus annuus) in Birjand. Iran. Electronic Journal of Crop Production, 24: 294-302. (in Persian with English abstract)

22- Muoni T., Rusinamhodzi L., and Thierfelder C. 2013. Weed control in conservation agriculture systems of Zimbabwe: Identifying economical best strategies. Crop Protection, 53: 23-28.

23- Norsworthy J.K. 2008. Effect of tillage intensity and herbicide programs on changes in weed species density and composition in the southeastern coastal plains of the United States. Crop Protection, 27: 151-160.

24- Ohadi S., Rahimian Mashhadi H., and Tavakol-Afshari R. 2009. Seasonal changes in germination responses of seeds of the winter annual weed littleseed canarygrass (Phalaris minor) to light. Weed Science, 57: 613-619.

25- Peachey R.E., William R.D., and Mallory-Smith C. 2004. Effect of no-Till or conventional planting and cover crops residues on weed emergence in vegetable row crops. Weed Technology, 18: 1023-1030.

26- Reader R.J. 1991. Control of seedling emergence by ground cover: a potential mechanism involving seed predation. Canadian Journal of Botany, 69: 2084- 2087.

27- Reddy K.N. 2003. Impact of rye cover crop and herbicides on weeds, yield, and net return in narrow-row transgenic and conventional soybean (Glycine max). Weed Technology, 17: 28-35.

28- Reeves D.W., Price A.J., and Patterson M.G. 2005. Evaluation of three winter cereals for weed control in conservation-tillage in nontransgenic cotton. Weed Technology, 19: 731-736.

29- Schlegel A.J., and Grant C.A. 2006. Soil fertility, in: Dryland Agriculture, ed. Peterson, G.A., Unger, P.W. Payne, W.A. Second ed. Madison-Wisconsin Publishers, pp. 141-194.

30- Sharma R.K., Srinivasa Babu K., Chhokar R.S., and Sharma A.K. 2004. Effect of tillage on termites, weed incidence and productivity of spring wheat in rice–wheat system of North Western Indian plains. Crop Protection, 23: 1049-1054.

31- Steadman K.J., Bignell G.P., and Michael P.J. 2004. Stimulating dormancy release and emergence of annual ryegrass (Lolium rigidum) seeds using short-term hydrated storage in darkness. Australian Journal of Agriculture Research, 55: 787–795.

32- Stevenson F.J. 1986. Cycles of soil: carbon, nitrogen, phosphorus, sulfur, micronutrients. New York: Wiley-Interscience.

33- Tharp B. E., and Kells J. J. 2000. Effect of soil-applied herbicides on establishment of cover crop species. Weed Technology, 14: 596–601.

34- Teasdale J.R. and Daughtry C.S.T. 1993. Weed suppression by live and desiccated hairy vetch (Vicia villosa). Weed Science, 41: 207-212.

35- Teasdale J.R., and Mohler C.L. 1993. Light transmittance, soil temperature and soil moisture under residue of hairy vetch and rye. Agronomy Journal, 85: 673-680.

36- Teasdale J.R., and Mohler C.L. 2000. The quantitative relationship between weed emergence and the physical properties of mulches. Weed Science, 48: 385-392.

37- Tuesca D., and Puricelli E. 2007. Effect of tillage systems and herbicide treatments on weed abundance and diversity in a glyphosate resistant crop rotation. Crop Protection, 26: 1765-1770.

38- Tuesca D., Puricelli E., and Papa J.C. 2001. A long-term study of weed flora shifts in different tillage systems. Weed Research, 41: 369-382.