بررسی امکان استفاده از کود بیولوژیک میکوریزا در تأمین بخشی از فسفر در زراعت نخود (Cicer arietinum L.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 13، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 32، دی 1392، صفحه 658-665   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v11i4.32894

نویسندگان

عصمت محمدی^* ؛ حمید رضا اصغری؛ احمد غلامی

دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

به منظور بررسی امکان استفاده از کود بیولوژیک میکوریزا به جای بخشی از کود شیمیایی فسفر مورد نیاز در زراعت نخود، آزمایشی در سال زراعی 1389-1388 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود اجرا گردید. تیمارها شامل 1: 1B (شاهد (بدون استفاده از میکوریزا و کود فسفر))، 2: 2B (میکوریزا)، 3: 3B (25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر)، 4: 4B (25 کیلوگرم در هکتار کود فسفر + میکوریزا)، 5: 5B (50 کیلوگرم در هکتار کود فسفر)، 6: 6B (50 کیلوگرم در هکتار کود فسفر + میکوریزا) بود. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایش، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک برگ و ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و غلظت فسفر دانه را در مقایسه با شاهد به طور معنی‏داری افزایش دادند، در حالی که تأثیر تیمارها بر وزن صد دانه و شاخص برداشت، معنی‏دار نبود. براساس نتایج، کاربرد قارچ میکوریزا، صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد غلاف را در گیاه نخود افزایش داد که این میزان افزایش، با مصرف 50 کیلوگرم کود فسفر در یک سطح آماری قرار دارند. همچنین درصد کلونیزاسیون ریشه با مصرف کود فسفر بطور معنی‏داری کاهش یافت. بنابراین با توجه به ضرورت کاهش مصرف کودهای شیمیایی، می‏توان کاربرد میکوریزا را در زراعت نخود توصیه نمود.‏

کلیدواژه‌ها

میکوریزای آرباسکولار؛ عملکرد دانه؛ عملکرد بیولوژیک؛ نخود