بررسی تاثیر اندازه بذر در شرایط تنش خشکی بر جوانه‏زنی و خصوصیات رشد گیاهچه عدس (Lens culinaris Medik.)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 31، پاییز 1392  

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v11i3.29692

نویسندگان

روح اله مرادی ؛ یاسر علیزاده¹؛ احمد نظامی ²؛ حمیدرضا عشقی زاده³

¹دانشگاه ایلام

²دانشگاه فردوسی مشهد

³دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی و فقدان آب کافی یکی از مهم ترین مشکلات مناطق نیمه خشک از جمله کشور ما می باشد. به همین منظور جهت بررسی تاثیر اندازه بذر عدس بر جوانه‏زنی و خصوصیات رشد گیاهچه آن تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل اندازه بذر در 2 سطح (ریز و درشت)، رقم در 2 سطح ( رباط و گچساران) و سطوح خشکی در 5 سطح (0، 2-، 6-، 12- و 18- بار) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی بجز نسبت وزن خشک ریشه‏چه به ساقه‏چه، تحت تاثیر اندازه بذر، رقم و سطوح خشکی اختلاف معنی داری را نشان دادند. بطوریکه بذور با اندازه ریز دارای درصد و سرعت جوانه‏زنی، طول ساقه‏چه و ریشه‏چه، وزن خشک ساقه‏چه، ریشه‏چه و گیاهچه‏ی بیشتری نسبت به بذور درشت بودند. ولی نسبت وزن خشک ریشه‏چه به ساقه‏چه در بذرهای درشت بیشتر از ریز بود. رقم رباط نیز در همه صفات مورد بررسی برتری معنی داری نسبت به رقم گچساران داشت. همه صفات مورد بررسی با افزایش سطوح تنش خشکی کاهش معنی داری را نشان دادند. همچنین برهمکنش اثرات دوگانه و سه‏گانه بین فاکتورها بر صفات مورد بررسی معنی دار بود. به نظر می رسد که بذور ریز مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی در مرحله جوانه‏زنی از خود نشان می دهند و استفاده از ارقام دارای بذر ریزتر در این شرایط مناسب تر می باشد.

کلیدواژه‌ها

عدس؛ اندازه بذر؛ تنش خشکی؛ جوانه زنی