اثر تراکم بوته و کنترل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (L. Brassica napus)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 1، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 35، فروردین 1397، صفحه 94-106   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i1.52996

نویسندگان

ابوالفضل توسلی¹؛ طاهره موسوی¹؛ عیسی پیری²؛ مهدی بابائیان^{* 3}

¹گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه پیام نور زاهدان، زاهدان، ایران

²گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، مرکز زاهدان، زاهدان، ایران

³گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، مجتمع آموزش عالی شیروان، شیروان، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر تراکم بوته و کنترل علف‌های‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.) به عنوان یکی از گیاهان دانه روغنی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای واقع در روستای دولت آباد از توابع شهرستان زابل در سال زراعی 92-1391 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از کنترل علف‌های هرز در دو سطح W1: کنترل و W2: عدم کنترل به‌عنوان عامل اول و تراکم‌های مختلف کلزا شامل 50، 75، 100 و 125 بوته در مترمربع به‌عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار کنترل علف‌هرز تنها بر روی صفات تعداد شاخه‌های فرعی، عملکرد علوفه خشک، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی‌دار بود. به‌طوری‌که بالاترین مقدار تمامی صفات مذکور از تیمار کنترل علف‌های هرز به‌دست آمد. در بین تراکم‌های مختلف کلزا نیز بیشترین مقدار تعداد شاخه‌های فرعی در هر بوته، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن از تراکم‌های پایین بوته (50 و 75 بوته در مترمربع) حاصل شد و تراکم‌های بالاتر از 75 بوته در مترمربع منجر به افزایش ارتفاع گیاه و عملکرد علوفه خشک کلزا گردید. همچنین تراکم‌های بالای کلزا به‌شدت منجر به کاهش بیوماس علف‌هرز می‌شود. مطالعه ضریب همبستگی برای گیاه کلزا نشان داد که عملکرد علوفه و دانه کلزا با تمام صفات مورد بررسی در این آزمایش همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت.

کلیدواژه‌ها

رقابت؛ گیاه روغنی؛ وجین

مراجع

Altieri, M.A., and Liebman, M. 1998. Weed management in agroecosystems ecological approaches. CRC Press, Technology and Engineering p. 354.

Anafjeh, Z., Alami Saeid, K., Fathi, G., Gharineh, H., and Chaab, A. 2011. Study of growth indices and economic damage threshold estimation of rapeseed (Brassica napus L.) in reaction to different densities of rapeseed and mustard (Sinapi arvensis L.). Iranian Journal of Field Crops Research 9(1): 1-11. (In Persian with English Summery)

Angadi, S.V., Cutforth, H.W., McConkey, B.G. and Gan, Y. 2003. Yield adjustment by canola grown at different plant population under semiarid conditions. Crop Science 43: 1358-1366.

Chaab, A., Fathi, G., Siadat, A., Zand, E., and Anafjeh, Z. 2009. The interference effects of natural weed population on growth indices of corn (Zea mays L.) at different plant densities. Iranian Journal of Field Crops Research 7(2): 391-400. (In Persian with English Summery)

Danesh-Shahraki, A., Kashani, A., Mesgarbashi, M., Nabipour, M., and Koohi-Dehkordi, M. 2008. The effect of plant densities and time of nitrogen application on some agronomic characteristic of rapeseed. Pajouhesh and Sazandegi 79: 10-17. (In Persian with English Summery)

Eilkaee, M.N., and Emam, Y. 2003. Effect of plant density on yield and yield components in two winter oilseed rape (Brassica napus L.) cultivars. Iranian Journal of Agriculture Science 34(3): 509-515. (In Persian with English Summery)

Fanaei, H.R., Ghanbari, A., Galavi, M., and Naruoyrad, M.R. 2008. Assessment of the yield, yield components and some agronomic traits of rapeseed spring genotypes in Sistan region. Pajouhesh and Sazandegi 79: 36-44. (In Persian with English Summery)

Karimian, M., Koocheki, A., and Nassiri Mahallati, M. 2009. Influence of nitrogen and plant density on light absorption and radiation use efficiency in two spring rapeseed cultivars. Iranian Journal of Field Crops Research 7(1): 163-172. (In Persian with English Summery)

Khajehpour, M. 2012. Industrial Plants Edit 5th 564 pp Jahad-e-Daneshgahi industrial unit of Isfahan. Isfahan. Iran. (In Persian)

Laansite, P., Joudu, J., Eremeev, V., and Maeorg, E. 2008. Effect of sowing date and increasing sowing rates on plant density and yield of winter oil seed rape (Brassica napus L.) under Nordic climate conditions. Acta Agriculture Scandinavica Section B-Soil and Plant Science 58(4): 330-335.

Martin, R.J., and Deo, B. 2000. Effect of plant population on Calendula officinalis flower production. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science 28(1): 37-44.

Nasrollah-zadeh, S., Ghassemi-Golezani, K., and Raey, Y. 2011. Effects of shading on rate and duration of grain filling and yield of faba bean cultivars. Sustainable Agriculture and Production Science 21(2): 47-56. (In Persian with English Summery)

Shahraki, M. 2011. Technical Instruction of Rapeseed Cultivation in Sistan and Balouchestan Province. Agriculture Department of Sistan and Balouchestan Province. Zahedan, Iran 57 pp. (In Persian)

Soleymani, F., Ahmadvand, G., Saadatian, B. 2010. Study growth indices and yield of canola (Brassica napus L.) in competition with wild mustard (Sinapis arvensis L.) under the influence of various nitrogen levels. Journal of Agroecology 2(4): 537-547.

Yaghoubi, S., and Aghaalikhani, M. 2011. Effect of control durations and weeds natural population interference on yield and yield components of rapeseed (Brassica napus L.). Iranian Journal of Field Crops Research 9(4): 659-669. (In Persian with English Summery)

Zabarjadi, A.R., and Ghobadi, M. 2009. Response of yield and yield components of canola cultivars to different seeding rates in dryland conditions of Kermanshah province. Journal of Plant Production and Technology 9(1): 45-53. (In Persian with English Summery)