تأثیر پلیمر‎های سوپرجاذب بر برخی از خصوصیات مورفولوژیکی ارقام باغملک و دزفول زیتون تحت شرایط کم آبی

علوم باغبانی

مقاله 4، دوره 31، شماره 4، اسفند 1396، صفحه 671-682   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v31i4.57244

نویسندگان

اسماعیل خالقی^{* 1}؛ نوراله معلمی²

¹گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

²دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

پژوهشی به منظور بررسی اثر پنج سطح مختلف پلیمر سوپرجاذب آ- 200 (0 ، 1 ،2 ، 3 ، 4 گرم پلیمر به ازاء هر کیلوگرم خاک( و سه سطح آبیاری ]100 درصد به عنوان شاهد، 65 درصد و 30 درصد تبخیر و تعرق گیاه (ETcrop)[ و دو رقم زیتون (باغملک و دزفول) بر روی شاخص‎های مورفولوژیکی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به اجراء در آمد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که اثر متقابل آبیاری × پلیمر بر شاخص‎های وزن تر بخش هوایی، وزن تر برگ، وزن خشک بخش هوایی، وزن خشک برگ، ارتفاع گیاه و نسبت سطح برگ در سطح 1 درصد و بر سطح برگ در سطح 5 درصد مؤثر بود در حالی‌که اثر متقابل آبیاری × رقم فقط بر تعداد برگ در سطح 1 درصد مؤثر بود. همچنین اثر پلیمر × رقم بر سطح برگ و نسبت سطح برگ در سطح 5 درصد و بر ارتفاع گیاه در سطح 1 درصد مؤثر بود. اثر متقابل بین تیمارهای آبیاری × پلیمر × رقم بر وزن تر ریشه در سطح 5 درصد و بر ارتفاع گیاه در سطح 1 درصد مؤثر بود. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری × پلیمر نشان داد که کمترین مقدار وزن تر بخش هوایی (72/19 گرم)، وزن خشک بخش هوایی (94/12 گرم)، وزن تر و خشک برگ (6/15 و 12/10 گرم)، سطح برگ (55/210 سانتی‎متر مربع) و نسبت سطح برگ (02/6) در گیاهان تیمار نشده با پلیمر و آبیاری شده با ETcrop 30 درصد گزارش شد. همچنین نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل آبیاری × رقم نشان داد که بیشترین تعداد برگ در رقم باغملک با آبیاری نرمال (465) و کمترین تعداد برگ مربوط به رقم دزفول با آبیاری ETcrop 30 درصد (13/328) بدست آمد. اثر متقابل آبیاری × پلیمر سوپرجاذب × رقم فقط بر وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع گیاه مؤثر بود به طوری‌که در هر دو رقم با کاهش میزان آب از مقادیر وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع گیاه کاسته شده اما این میزان کاهش با اضافه شدن سطح بالاتری از پلیمر به خاک از مقدار کمتری در هر سطح آبیاری برخوردار بود. در رقم باغملک با کاهش 70 درصدی آب و افزایش 4 برابری پلیمر نسبت به حالت شاهد (آبیاری کامل، عدم پلیمر) مقدار کاهش در وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع گیاه به ترتیب 36، 7/49 و 27 درصد و در رقم دزفول به ترتیب 21/23، 21/56 و 36 درصد گزارش گردید. با توجه به نتایج می‌توان انتظار داشت که در مناطقی که با تنش خشکی و کمبود بارندگی مواجهه هستند از پلیمرهای سوپرجاذب به منظور تعدیل تنش خشکی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

تبخیر و تعرق؛ تنش؛ خصوصیات رشدی

مراجع

1- Abedi-Koupai J., and Asadkazemi J. 2006. Effects of a hydrophilic polymer on the field performance of an ornamental plant (Cupressus arizonica) under reduced irrigation regimes. Iranian Polymer Journal, 15 (9): 715-725.

2- Abedi-Koupai J., and Sohrab F. 2004. Evaluation of the effect of potential water retention capacity of the superabsorbent polymers based on three types of soil. Journal of Polymer Science and Technology, 3:163-173. (in Persian).

3- Ahmadi A., and Biker D.A. 2000. Stomatal and nonstomatal limitations of photosynthesis under water stress conditions in wheat plant. Iranian Journal of Agriculture Sciences, 31(4):813-835. (in Persian).

4- Aladadi I. 2001. Effect of superabsorbent hydrogels to reduce drought in plant. p. 47-70. Proceedings of the 2th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels, 16 Jan. 2001. Karaj, Iran. (in Persian).

5- Aladadi I., Moazen Gamsari B., Akbari G., and Zohoriyanmehr M.J. 2005 a.The effect of different Super A-200 and different irrigation levels on the growth and yield of maize. p. 56-61. Proceedings of the 3th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels, 20 Sept. Karaj. Iran.(in Persian).

6- Aladadi I., Yazdani F., Akbari G., and Behbahani S.M.R. 2005 b. Effect of different super absorbent on growth, yield, yield components and nodulation of soybean under drought conditions. p. 25-37. Proceedings of the 2th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels, 16 Jan. 2001. Karaj, Iran. (in Persian).

7- Alizadeh A. 2005. Water, soil and plant relationship. Astan Quds Razavi Publisher. Mashhad. (in Persian).

8- Apostol K.G., Jacobs D.F., and Dumroese R.K. 2009. Root desiccation and drought stress responses of bareroot Quercus rubra seedling treated with a hydrophilic polymer root dip. Plant Soil, 315:229-240.

9- Arji I., and Arzani K. 2003. Evaluation of the growth responses and prolin accumulation of three Iranian native olive cultivars under drought stress. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 10(2):91-101. (in Persian).

10- Baccari S.A., Chaari Rkhis A., Chelli A., Chaabouni M., Maalej F., and Abdallah B. 2016. Response of olive (Olea europaea) seedlings to in vitro water stress induced by polyethylene glycol. Journal of new sciences, Agriculture and Biotechnology, 7:1241-1246.

11- Banj Shafiei A., Eshaghi Rad J., Alijanpour A., and Pato M. 2012. Effects of super-absorbent application and irrigation period on the growth of pistachio seedlings (Pistacia atlantica). Iranian Journal of Forest, 4(2):101-112. (in Persian).

12- Bohendi H. 2001. Introduction to hydrophilic polymers. p. 156-167. Proceedings of the 2th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels, 16 Jan. 2001. Karaj, Iran. (in Persian).

13- Bowman D.C., and Evens R.Y. 1991. Calcium inhibition of polyacrylamid gel hydration is partially reversible by potassium. HortScience, 26(8):1063–1065.

14- Buchhol Z., and Peppas NA. 1994. Superabsorbent polymer science and technology. ACS, Symposum series 573.

15- Chartzoulakis K., Bosabalidis A., Patakas A., and Vemmos S. 2000. Effect of water stress on water realtions, gas exchange and leaf structure of olive trees. Acta Horticulturae, 537:241-247.

16- Davarpana G.R. 2004. Effects of superabsorbent on water supply tree in arid areas. Journal of Water and Wastewater; 16(1): 62-69. (in Persian).

17- Davies F.T., and Castro-Jimenes Y. 1989. Water relantion Of Largerstromia indica growth in amended media under drought stress. Scientia Horticulturae, 41:97-104.

18- El- Hady O.A., Tayel M.Y., and Lofty A.A. 1981. Super gel as a soil conditioner. Acta Horticulturae, 119: 257-265.

19- Eunice A., Carlos M., and Jose M.B. 2003. Sclerophylly and leaf anatomical traits of file field-grown olive cultivars growing under drought conditions. Tree Physiology, 24: 233-239.

20- Fitter A.H., and Hay R.K.M. 2002. Environmental Physiology of Plants, 3rd Edition. Academic Press, New York.

21- Flexas J., and Medrano H. 2002. Drought-inhibition of photosynthesis in C3 plants: Stomatal and nonstomatal limitation revisited. Annals of Botany, 89: 183-189

22- Flexas J., Bota J., Escalona J. M., Sampol B., and Medrano H. 2002. Effect of drought on photosynthesis in grapevines under field condition: an evaluation of stomatal and mesophyll limitations. Functional Plant Biology, 29:461-471.

23- Ghasemi M., and Khoshku M. 2007. Effects of superabsorbent polymer on irrigation interval and growth and development of chrysanthemum (dendranthema × grandiflorum kitam syn. Chrysanthemum morifolium ramat.). Journal of Horticultural Science and Technology, 8(2): 65-82.

24- Hunt R. 1978. Plant Growth Analysis. Camelot Press Ltd, Southampton.

25- Huttermann A., Reise K., and Zommorodi M. 1999. Addition of hydrogels to soil for prolonging the survival of Pinus halepensis seedlings subjected to drought. Soil and Tillage Research, 50:295-304.

26- Jakson D.I., and Looney N.E. 1999. Temperate and subtropical fruit production. Second edition. CAB Publising. London. UK.

27- Jalili KH., Jalili J., and Sohrabi H. 2008. Effects of super absorbent on increasing irrigation and the growth of Rose seedlings. Research Project Final Report. Jahad Daneshgahi. Kermanshah Province. (in Persian).

28- Jandaghiyan M. 1996. The effect of acrylamide copolymers on rooting phylodendron (Phylodendron scandens S.) and growth of Geranium (Pelargonium hortorum L.). Master's thesis on horticulture, Islamic Azad University, Jahrom Branch. (in Persian).

29- Johnson M.S., and Veltkamp C.J. 1985. Structure and functioning of water-storing agricultural polyacrylamides. Journal of the Science of Food and Agriculture, 36:789-793.

30- Karimz Adehasl KH., Mazaheri D., and Peyghambari SA. 2004. Effect of four irrigation intervals on seed yields and physiological indexes of three sunflower cultivars. Desert, 9(2):255-266.

31- Khaleghi E., Arzani K., Moallemi N., and Barzegar M. 2014. Studying the effect of using kaolin on fluorescence and chlorophyll content in leaves of olive plants (Olea europaea l. cv dezful) under water deficit stress. Plant Production, 37(2): 127-139. (in Persian).

32- Khalipour A. 2001. Investigating the use of superabsorbent to control soil erosion. p. 106-120. Proceedings of the 2th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels,. 16 Jan. 2001. Karaj, Iran. (in Persian).

33- Kitakamjorn S., and Phunchareon P. 1999. Influence of reaction parameters on water absorption of neutralized poly (acrylic acid-co-acrylamide) synthesized by inverse suspension polymerization. Journal of Applied Polymer Science, 72: 1349-1366.

34- McKay H.M., Jinks RL., and McEvoy C. 1999. The effect of desiccation and rough-handling on the survival and early growth of ash, beech, birch and oak seedlings. Annals of Forest Science, 56:391–402.

35- Nadler A. 1993. Negatively charged PAM efficiency as a soil conditioner as affected by the presence of roots. Soil Science, 157: 79-66.

36- Richards D., and Cockroft B. 1975. The effect of soil water on root production of peach trees in summer. Australian Journal of Agricultural Research, 26:173–180.

37- Silberbush M., Adar E., and Malach Y. 1993. Use of a hydrophilic polymer to improve water storage and availability to crops grown in sand dunes. Agricultural Water Management, 23:303-313.

38- Taize L., and Zeiger E. 1998. Plant Physiology. Massachusetts.

39- Talaei A., and Asad zadeh A. 2005. Effect of superabsorbent hydrogels in decreasing drought of olive trees. p. 68-79. Proceedings of the 3th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels, 20 Sept. Karaj. Iran.(in Persian).

40- Taylor K.C., and Halfacre R.G. 1986. The effect of hydrophilic polymer on media water retention and nutrient availability to Ligustrum lucidum. Journal of Horticultral Science, 21:1159-1161.

41- Tongo A., Mahdavi A., and Saiad E. 2014. Effect of Super Absorbent Polymer Aquasorb on Growth, Establishment and Some Physiological Charactereistics of Acacia victoriae Seedlings Under Drought Stress. Journal of Water and Soil, 28(5):951-963. (in Persian).

42- Wallac A., and Wallace G.A. 1994. Water – soluble polymers help protect the environment and correct soil problems. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 25: 105-108.

43- Wang Y., and Gregg L.L. 1992. Hydrophilic polymers–Their response to soil amendments and effect on properties of a soilless potting mix. Journal of the American Society for Horticultural Science, 115:943–948.

44- Yazdani N., Arzani K., and Arji I. 2007. The amelioration effect of paclobutrazol on water stress on olives (Olea europeae) cv. Blidi and Mission. Iranian Journal of Agricultural Science, 38(2):287-296. (in Persian).

45- Zohoriyan Mehr M.J. 2001. Superabsorbent. p. 156-167. Proceedings of the 2th Specialized Courses and Seminars for Agricultural Use and Superabsorbent Hydrogels, 16 Jan. 2001. Karaj, Iran. (in Persian).