کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در تعیین گزینه بهینه نمک زدایی از آب های لب شور

آب و خاک

مقاله 20، دوره 26، شماره 4، مهر 1391، صفحه 999-1009   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.15304

نویسندگان

سید علی قاسمی^* ؛ شهناز دانش

چکیده

در این کار تحقیقاتی یک مدل تصمیم گیری فازی برای ارزیابی و رتبه بندی روش های مختلف نمک زدایی و نهایتاً انتخاب گزینه برتر ارائه گردیده است. گزینه های نمک زدایی مورد بررسی در این تحقیق شامل اسمز معکوس، الکترودیالیز، تقطیر ناگهانی، تقطیر چند مرحله ای، تراکم بخار و تبادل یونی بوده است. مدل ارائه شده شامل مراحل تعریف مسئله، محاسبات فازی و رتبه بندی گزینه های نمک زدایی و ساختار سلسله مراتبی آن مشتمل بر 5 سطح هدف، معیارها، زیرمعیارها، عوامل و گزینه های نمک زدایی بود. به منظور انتخاب معیارها، زیرمعیارها و عوامل و همچنین تعیین اهمیت نسبی هر یک از آن ها، از نقطه نظرات کارشناسان و محققین و نیز جمع بندی نتایج پرسشنامه ای و بررسی کتابخانه ای استفاده شد. در مرحله بعد با استفاده از تحلیل توسعه ای چانگ گزینه های مختلف نمک زدایی بر اساس معیارها، زیرمعیارها و عوامل انتخاب شده مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تعیین دقت و قابلیت کاربرد، مدل توسعه یافته در یک مطالعه موردی در ارتباط با کیفیت آب تعدادی از چاه های شهر تربت حیدریه به کار گرفته شد. نتایج به دست آمده دلالت بر آن داشت که فرآیند الکترودیالیز وزن نهایی 255/0 مناسب ترین فرآیند نمک زدایی از آب های لب شور زیرزمینی برای منطقه مورد مطالعه است. تحلیل حساسیت فرآیند تصمیم گیری نیز نشان داد که مدل ارائه شده، در مقابل جا به جایی وزن معیارها از حساسیت پایینی برخوردار است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین بیان کرد که روش تحلیل سلسه مراتبی فازی ابزاری مناسب در سازماندهی فرآیند تصمیم گیری در مدیریت کیفی منابع آب است.

کلیدواژه‌ها

مدیریت منابع آب زیرزمینی؛ آب های شور و لب شور؛ روش های تحلیل چند معیاره؛ منطق فازی