اثر ریز نمونه و سطوح هورمونی بر باززایی مستقیم در رقم محلی خاتونی خربزه

علوم باغبانی

مقاله 2، دوره 32، شماره 1، خرداد 1397، صفحه 13-22   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v32i1.48644

نویسندگان

زهره چنارانی¹؛ فرهاد شکوهی فر²؛ مجتبی ممرآبادی^{* 3}

¹دانشگاه صنعتی شاهرود

²‍پژوهشکاه ملی مهندسی ژنتیک و بیو تکنولوژی

³دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

خربزه گیاهی جالیزی و با ارزش اقتصادی بالا به شمار می‌رود که سطح زیر کشت قابل توجهی را در ایران و استان خراسان به خود اختصاص داده است. بکارگیری تکنیک‌های نوین در سرعت بخشیدن به برنامه‌های اصلاحی می‌تواند در جبران کاستی‌های گذشته نقش مهمی ایفاء نماید. اکوتیپ خاتونی می‌تواند به عنوان رقمی محلی و بازارپسند در برنامه‌های اصلاحی مورد توجه قرار گیرد. در این مطالعه اثر دو فاکتور ریزنمونه و مقادیر مختلف هورمون BAP در محیط کشت با هدف بهینه سازی شرایط باززایی مستقیم در اکوتیپ خاتونی بررسی شد. جوانه‌ی جانبی انتهای برگ‌های لپه‌ای، برگ-های حقیقی و محور زیر لپه در محیط‌های کشت RM1 (حاوی 1/0 میلی‌گرم در لیتر BAP)، RM2 (حاوی 25/0 میلی‌گرم درلیترBAP)، RM3 (حاوی 5/0 میلی‌گرم در لیترBAP)، RM4 (حاوی 75/0 میلی‌گرم در لیترBAP)، RM5 (حاوی 1 میلی‌گرم در لیترBAP) و RM6 (یک تیمار ترکیبی از دو هورمون BAP (5/0 میلی‌گرم در لیتر) و NAA (01/0 میلی‌گرم در لیتر) کشت شدند. ریزنمونه‌ی برگ لپه‌ای در مقایسه با سایر ریز نمونه‌ها باززایی بیشتری نشان داد و القای ساقه‌زایی در محیط کشت با افزایش میزان BAP افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها

برگ حقیقی؛ برگ لپه ای؛ خربزه؛ محور زیرلپه؛ هورمون BAP

مراجع

1. Abrie A. L., and Van Staden J. 2001. Development of regeneration protocols for selected cucurbit cultivars. Plant Growth Regulation, 35: 263-267.

2. Blackmon W. J., Reynolds B. D., and Postek C. E. 1981. Production of somatic embryos from callused cantaloupe hypocotyl explants. Horticulture Science, 16: 451-451.

3. Chee P. P. 1991. Plant regeneration from cotyledons of Cucumis melo ‘Topmark’. Horticulture Science, 26: 908–910.

4. Compton M. E., Gray D. J., and Gaba V. P. 2004. Use of tissue culture and biotechnology the genetic improvement of watermelon. Plant Cell Tissue and Organ Culture, 77: 231-243.

5. Curuk S., Elman C., Schlarman E., Sagef O., Shomer I., Cetiner S., Gray D. J., and Gaba V. 2002. A novel pathway for rapid shoot regeneration from the proximal zone of the hypocotyl of melon (Cucumis melo L.). In Vitro Cellular Developmental Biology-Plant, 38: 260– 267.

6. Dirks R., and Buggenum M. V. 1989. In vitro plant regeneration from leaf and cotyledon explants of Cucumis melo L. Plant cell reports, 7: 626-627.

7. FAO Statistics. 2010. available at http://faostat.fao.org/faostat/ (visited 20 July 2016).

8. Gaba V., Elman E., Perl Treves R., and Gray D. J. 1996. A theoretical investigation of the genetic variability in the ability of Agrobacterium to transform Cucumis melo. L. p. 172-178. In Gomez-Guillamon M. L., Soria C., Cuartero J., and Fernandez-Munoz R. (eds). Cucurbits Towards. 2000. Preceding of 6th Eucarpia meeting on Cucurbit Genetics and Breeding, Malaga, Spain.

9. Gaspar T. H., Kevers C., Faivre-Rampant O., Crevecoeur M., Penel C. L., Greppin H., and Dommes J. 2003. Changing concepts in plant hormone action. In Vitro Cellular Developmental Biology-Plant, 39:85-106.

10. Gray D. J., McColley D. W., and Compton M. E. 1993. High-frequency somatic embryogenesis from quiescent seed cotyledons of Cucumis melo cotyledons. Journal of American Society of Horticultural Science, 118: 425–432.

11. Kathal R., Bhatnagar S. P., and Bhojwani S. S. 1986. Regeneration of shoots from hypocotyl callus of Cucumis melo cv. Pusa sharbati. Journal of Plant Physiology, 126: 59–62.

12. Kathal R., Bhatnagar S. P., and Bhojwani S. S. 1988. Regeneration of plants from leaf explants of Cucumis melo cv. Pusa Sharbati. Plant Cell Reports, 7: 449–451.

13. Liborio L. C., Januzzi B. M., Stefano S. M. D., and Martinelli A. P. 2001. In vitro morphogenesis of Cucumis melo var. inodorus. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 65: 81-89.

14. Melara M. V., and Arias A. M. G. 2009. Effect of BAP and IAA on shoot regeneration in cotyledonary explants of Costa Rican melon genotypes. Agronomia Costarricense, 33: 125-131.

15. Molina R. V., and Nuez F. 1995. Characterization and classification of different genotypes in a population of Cucumis melo based on their ability to regenerate shoots from leaf explants. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 43: 249-257.

16. Moreno V., Garcia-Sogo M., Granell I., Garcia-Sogo B., and Roig L. A. 1985. Plant regeneration from calli of melon (Cucumis melo L. cv. Amarillo Oro). Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 5: 139-146.

17. Murashige T., and Skoog F. 1962. A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue culture. Physiologia Plantarum, 15: 473–497.

18. Naddaf kheyrabadi M., Lotfi M., Tohidfar M. and Naderi D. 2010. Master thesis in horticultural sciences. Transformation of melon Cucumis melo L. in order to enhance resistant against fungal pathogen. Abureyhan Campus, University of Tehran. Iran. (In Persian with English abstract).

19. Niedz R. P., Smith S. S., Dunbar K. V., Stephens C. T., and Murakishi H. 1989. Factors affecting shoot regeneration from cotyledonary explants of Cucumis melo. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 18: 313–319.

20. Nunez-Palenius H. G., Gomez-Lim M., Ochoa-Alejo N., Grumet R., Lester G. and Cantliffe D. J. 2008. Melon fruits: Genetic diversity, physiology, and biotechnology features. Critical Reviews in Biotechnology, 28:13-55.

21. Pech J. C., Bernadac A., Bouzayen M., Latche A., Dogimont C. and Pitrat M. 2007. Melon. p. 209- 240. In Pua E. C., and Davey M. R. (eds). Biotechnology in Agriculture and Forestry, Vol. 60 Transgenic Crops V. Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg.

22. Salehi R. and Kashi A. 2010. Leaf gas exchanges and mineral ion composition in xylem sap of Iranian melon affected by rootstocks and training methods. Horticulture Science, 45: 766-770.

23. Singh M. N., Misra A. K., and Bhatnagar S. P. 1996. In vitro production of plants from cotyledon explants of Cucumis melo L. and their successful transfer to field. Phytomorphology, 46: 395–402.

24. Sobhani A., Bashtini A., Rafezi R., Heydarpoor A., and Gharib M. A. 2015. Khatooni93, A new cultivar of melon for cultivation in tropical and subtropical region. Research Achievements for fields and horticulture crops, 4(1): 117-126. (In Persian with English abstract).

25. Souza F. V. D., Garcia-sogo B., Souza A. S., San-Juan A. P., and Moreno V. 2006. Morphogenetic response of cotyledon and leaf explants melon (Cucumis melo L.) cv. Amarillo Oro. Brazilian Archives of Biology and Technology, 49: 21-27.

26. Tabei Y., Kanno T., and Nishio T. 1991. Regulation of organogenesis and somatic embryogenesis by auxin in melon, Cucumis melo L. Plant Cell Reports, 10: 225-229.

27. Yadav R. C., Salah M. T., and Grumet R. 1996. High frequency shoot regeneration from leaf explants of muskmelon. Plant Cell, Tissue and Organ Culture, 45: 207–214.