واکنش سه گونه جنس نعناع به تنش کم آبی تحت شرایط کنترل شده

آب و خاک

مقاله 25، دوره 26، شماره 4، آبان 1391، صفحه 1051-1063   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.15326

نویسندگان

سمیه نظامی^* ؛ سید حسین نعمتی؛ حسین آرویی؛ عبدالرضا باقری

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

هر چند گیاهان جنس نعناع به تنش کم آبی بسیار حساس هستند، ولی واکنش گونه‌های مختلف آن به کاهش آب خاک طی فصل رشد ممکن است متفاوت باشد. به منظور بررسی پاسخ سه گونه نعناع به تنش کم آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل (4×3) در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار در شرایط کنترل شده انجام شد و گونه‌های Mentha longifolia (پونه)، Mentha spicata (سوسن) و Mentha x piperita (نعناع فلفلی) در معرض چهار سطح رطوبتی خاک (100، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت زراعی) قرار گرفتند. در زمان رسیدن گیاهان به مرحله 70 درصد گلدهی، برداشت گیاهان انجام شد. صفات مورد مطالعه شامل درصد بقاء، تعداد کل شاخه ها و استولون، تعداد برگ، طول کل شاخه ها ، سطح سبز و وزن خشک کل گیاهان بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای رطوبتی خاک تاثیر معنی داری بر درصد بقا سه گونه نعناع داشتند، به طوری که در تیمار رطوبتی 60 درصد ظرفیت زراعی درصد بقا سوسن 100 درصد بود، در صورتی که درصد بقا پونه و نعنا فلفلی به 70 درصد کاهش یافت. نعناع فلفلی از نظر صفاتی نظیر تعداد کل شاخه و تعداد استولون برتری معنی داری نسبت به دو گونه دیگر داشت، در صورتی که صفاتی مانند تعداد برگ کل، سطح سبز و وزن خشک در گونه سوسن بیش تر از دو گونه ی دیگر بود، ضمن اینکه طول کل شاخه ها نیز در گونه پونه بیشتر از دو گونه دیگر بود. بالاترین وزن خشک را گونه سوسن در ظرفیت زراعی 100 درصد داشت و کاهش رطوبت خاک به 80 درصد ظرفیت زراعی باعث 35 درصد کاهش در وزن خشک آن شد، در صورتی که این کاهش در گونه‌های پونه و نعنا فلفلی به ترتیب 62 و 56 درصد بود. با وجود این که در شرایط کنترل شده گونه سوسن تحمل نسبتا مناسب تری نسبت به دو گونه دیگر به تنش کمبود آب نشان داده است، اما انجام مطالعات تکمیلی جهت درک بهتر واکنش‌های گونه‌های مورد بررسی به تنش کمبود آب مفید خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

پونه؛ درصد بقاء؛ سطح سبز؛ سوسن؛ وزن خشک