بررسی غلظت برخی عناصر غذایی و عملکرد گیاه ذرت با کاربرد سطوح مختلف لجن فاضلاب و کود شیمیایی در سه بافت یک خاک آهکی

آب و خاک

مقاله 4، دوره 26، شماره 5، آذر 1391، صفحه 1092-1100   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v1391i0.16921

نویسندگان

حمید رضا بوستانی^* ؛ عبدالمجید رونقی

شیراز

چکیده

لجن فاضلاب به‌عنوان یک منبع عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در بسیاری از کشور ها، جهت تولید گیاهان زراعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی اثر کاربرد لجن فاضلاب در مقایسه با کود شیمیایی، بر عملکرد و غلظت برخی عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف در گیاه ذرت، آزمایشی در شرایط گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل لجن فاضلاب (0، 10، 20، 40، و 80 گرم در کیلوگرم خاک) و عامل دوم بافت خاک (لوم رسی، لوم شنی و شنی) بود. یک تیمار کود شیمیایی نیز جهت مقایسه با اثر کاربرد سطوح لجن فاضلاب بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت استفاده گردید. جهت مقایسه سطوح لجن فاضلاب کاربردی (فاکتور اول) با تیمار کود شیمیایی در هر بافت خاک از یک طرح کاملا تصادفی با شش تیمار و سه تکرار استفاده شد. نتایج نشان داد که افزودن لجن فاضلاب، عملکرد خشک ذرت را در همه بافت‌های خاک به‌طور معنی داری افزایش داد. کاربرد لجن فاضلاب سبب افزایش معنی‌دار غلظت نیتروژن، فسفر، آهن، روی، مس و منگنز در اندام هوایی ذرت گردید و نشانه‌های کمبود این عناصر مشاهده نشد. غلظت عناصر غذایی در ذرت، حتی در سطوح بالای کاربرد لجن فاضلاب به‌حد سمیت نرسید و غلظت کادمیم و سرب در اندام هوایی گیاه کم و قابل اندازه گیری نبود. با توجه به‌کمبود عناصر غذایی در خاک‌های آهکی به‌خصوص آهن و روی، کاربرد لجن فاضلاب می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای جهت جبران کمبود این عناصر باشد. به‌طور کلی کاربرد لجن فاضلاب در افزایش غلظت عناصر غذایی و عملکرد خشک گیاه ذرت برتر از کود شیمیایی بود. قبل از هر گونه توصیه کاربرد لجن فاضلاب، نتایج این تحقیق بایستی در شرایط مزرعه نیز تایید گردد.

کلیدواژه‌ها

لجن فاضلاب؛ کود شیمیایی؛ عناصر غذایی؛ خاک آهکی؛ ذرت