تعیین درجه حرارتهای حداقل، بهینه و حداکثر جوانه زنی گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum) با استفاده از مدل‌های رگرسیونی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 34، تیر 1393، صفحه 164-169   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i2.39141

نویسندگان

اعظم لشکری؛ پرویز رضوانی مقدم^* ؛ افسانه امین غفوری

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور ارزیابی خصوصیات جوانه زنی و تعیین درجه حرارتهای کاردینال گل گاوزبان ایرانی، آزمایشی در دماهای ثابت 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتی گراد در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تکرار در آزمایشگاه گیاهان زراعی ویژه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 به اجرا درآمد. صفات مورد اندازه گیری عبارت بودند از: درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و طول ساقه چه و ریشه چه. به منظور بررسی تفاوت ویژگی‌های جوانه زنی بذر گل گاو زبان دو مدل رگرسیونی: خطوط متقاطع و 5-پارامتری بتا مورد آزمون قرار گرفتند. اثر دما بر درصد، سرعت جوانه زنی وزن خشک ریشه‌چه، ساقه‌چه و طول ساقه‌چه و ریشه‌چه بذر گل گاوزبان ایرانی معنی دار بود. بالاترین درصد و سرعت جوانه زنی در درجه حرارت 25 درجه سانتی گراد مشاهده شد. براساس رگرسیون بین سرعت جوانه زنی و درجه حرارت در بذر گل گاوزبان ایرانی، مقادیر درجه حرارتهای پایه، مطلوب و حداکثر به ترتیب در دامنه (66/5-99/4)، (23- 22/29)، (12/39-36/40) درجه سانتی گراد بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده مدل5- پارامتری بتا مدل بهتری بود.

کلیدواژه‌ها

درجه حرارت کاردینال؛ گیاه دارویی؛ جوانه زنی؛ ریشه‌چه؛ ساقه‌چه

مراجع

1- بی نام. 1387. گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum). http://akesh.persianblog.ir/post/47

2- پورطوسی، ن.، م.ح. راشدمحصل و ا. ایزدی دربندی. 1387. تعیین دماهای کاردینال جوانه زنی بذرهای خرفه، سلمه و علف خرچنگ. مجله پژوهش‌های زراعی ایران. 6 : 261-255.

3- تبریزی، ل.، ع. کوچکی، م. نصیری محلاتی و پ. رضوانی مقدم.1386. ارزیابی خصوصیات جوانه زنی بذر دو توده زراعی و طبیعی آویشن خراسانی (Thymus transcaspicus Klokov) با استفاده از مدلهای رگرسیونی. مجله پژوهش‌های زراعی ایران. 5 : 257- 249.

4- حجازی، ا. 1373. تکنولوژی بذر. انتشارات دانشگاه تهران.

5- سیاح برگرد، م.، ح. بوستانی، م. سیاح، ف. فضیله، م. کمالی نژاد و ش. آخوند زاده. 1384. اثر بخشی عصاره آبی گل گاوزبان (Echium amoenum) در درمان اختلال وسواسی- اجباری. فصلنامه گیاهان دارویی، 15: 50-43.

6- صالح زاده، ع. و ه. صمصام شریعت. 1368. بررسی گونه‌های مختلف گاوزبان موجود در بازار داروهای گیاهی ایران و مقایسه با گونه‌های استاندارد. پایان نامه دکترای داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.

7- قهرمان، ا. 1357. فلور رنگی ایران، جلد اول، انتشارات انجمن ملی حفاظت منابع طبیعی و محیط انسانی، شماره 7.

8- نادری حاجی باقر کندی، م.، و م. ب. رضایی. 1383. بررسی فیتوشیمیایی گل گاوزبان (amoenum Echium). فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 20(3):383-377.

9- ناقدی نیا، ن. و پ. رضوانی مقدم. 1388. ارزیابی درجه حرارتهای حداقل، بهینه و حداکثر جوانه زنی کرامب. مجله پژوهش‌های زراعی ایران. 7: 455-451.

10- نجفی، ف.، ع. کوچکی، پ. رضوانی مقدم و م. راستگو. 1386. بررسی خصوصیات جوانه زنی گیاه دارویی بومی و در حال انقراض پونه سای بینالودی (Nepeta binaludensis Jamzad). مجله پژوهش‌های زراعی ایران. 4 :392- 385.

11- Addae, P. C., and C. J. Pearson. 1992. Thermal requirement for germination and seedling growth of wheat. Aust. J. of Agric. Res. 43:585-594.

12- Adam, N. R., D. A. Dierig, T. A. Coffelt and M. J. Wintermeyer. 2007. Cardinal temperatures for germination and early growth of two Lesquerella species. Industrial Crops and Products. 25: 24-33.

13- Aflakpui, G. K. S., P. G. Gregory and R. J. Froud-williams. 1998. Effect of temperature on seed germination rate of Striga hermontica Benth. Crop Protec. 17: 129-133.

14- Alvarado, V., and K. J. Bradford. 2002. A hydrothermal time model explains the cardinal temperatures for seed germination. Plant, Cell and Environment. 25: 1061-1069.

15- Bannayan, M., F. Nadjafi, M. Rastgoo and L. Tabrizi. 2006. Germination properties of some wild medicinal plants from Iran. Journal of Seed Technology. 28:80-86.

16- Bewely, D., and M. Black. 1994. Seeds. Physiology of development and germination. Second edition, Pleum press, New York and London. 445pp.

17- Bradford, K. J. 2002. Application of hydrothermal time to quntifying and modeling seed germination and dormancy. Weed Sci., 50: 248-260.

18- Hill, M., and R. Luck. 1991. The effect of temperature on germination and seedling growth of temperate perennial pasture legumes. Aust. J. Agric. Res. 42:175-189.

19- Iannucci, A., N. Di Fonzo and P. Martinello. 2000. Temperature requirements for seed germination in four annual clovers grown under two irrigation treatment. Seed Science and Technology. 28:59-66.

20- Jame, Y. W., and H. W. Cutforth. 2004. Simulating the effects of temperature and seeding depth on germination and emergence of spring wheat. Agric. Forest. Meteol.124:207-218.

21- Jordan, G. L., and M. R. Haferkamp. 1989. Temperature responses and calculated heat units for germination of several range grasses and shrubs. Journal of Range Management. 42: 41-45.

22- Kamkar, B., A. Koocheki, M. Nassiri Mahallati and P. Rezvani Moghaddam. 2006. Cardinal temperatures for germination in three millet species (Panicum miliaceum, Pennisetum glaucum and Setaria italica). Asian Journal of Plant Sciences. 5: 316-319.

23- Kocabas, Z., J. Craigon and S. N. Azam Ali. 1999. The germination response of bambara groundnut (Vigna sublerrannean(L)Verdo) to temperature. Seed Science and Technology. 27:87-99.

24- Phartyal, S. S., R. C. Thapial , J. S. Nayal, M. M. S. Rawat and G. Joshi. 2003. The influence of temperatures on seed germination rate in Himalaya elm(Ulmus wallichiana). Seed Science and Technology. 25:419-426.

25- Riemens, M. M., P. C. Scheepens, and R. Y. Van der Weide, 2004. Dormancy, germination and emergence of weed seeds, with emphasis on influence of light. Plant Research International B. V, 302: 1-2.

26-Summerfield, R. J., R. H. Roberts, R. M. Ellis and R. J. Lawan. 1991. Towards the reliable prediction of time to flowering in six annual crops. I. the development of simple model for fluctuating field environment. Experimental Agriculture.27: 11-31.

27- Tabrizi, L., M. Nasiri Mahallati, and A. Koocheki, 2004. Investigation on the cardinal temperature for germination on Plantago ovata and Plantago psyllium. Journal of Iranian Field Crops Research. 2: 143-150.

28- Yin, X. 1996. Quantifying the effects of temperature and photoperiod on phonological development to flowering in rice. PhD thesis, Wageningen. Agricultural University, The Netherland, 173 pp.

29- Wise, A. N. and L. K. Binning. 1987. Calculating the threshold Temperature of Development for Weeds. Weed Science. 35: 177-179.