مهار آفت کرم سیب (L.) (Lep.:Tortricidae) Cydia pomonellaبا استفاده از روش اخلال در جفت گیری با فرمون های مصنوعی در استان خراسان رضوی

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 2، دوره 30، شماره 4 - شماره پیاپی 34، دی 1395، صفحه 646-653   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v30i4.50725

نویسندگان

هاشم کمالی^{* 1}؛ رئوف کلیایی²؛ محمدولی تقدسی³

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

²مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور

³مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

چکیده

کرم سیبCydia pomonella یکی از آفات کلیدی سیب در استان خراسان رضوی است که هر ساله خسارات فراوانی را به این محصول وارد می‏سازد. روش‏های متعددی در دنیا به‏ منظور کنترل کرم سیب و جلوگیری از ایجاد ضایعه و خسارت به محصول سیب مورد استفاده قرار گرفته است. در حال حاضر کنترل شیمیایی با استفاده از انواع حشره‏کش‏ها از جمله متداول‏ترین روش‏های مدیریت این آفت کلیدی در کشور محسوب می‏گردد. لارو کرم سیب زمستان را در پناهگاه خود و زیر پوست تنه درختان و زیر کلوخه‏ ها می گذراند و همزمان با شکوفه کردن درختان سیب در اوایل بهار، لاروها تبدیل به شفیره می شوند. اولین پروانه ها، مصادف با ریختن آخرین گلبرگ‏ های درختان سیب در طبیعت ظاهر می گردند. شب پره‏-های ماده پس از جفت‏گیری، شبانه تخم‏های خود را روی برگ‏های نزدیک گل‏ها و در نسل‏های بعدی روی میوه یا دم میوه قرار می‏دهند. لاروهای جوان پس از مختصر تغذیه داخل میوه ‏ها جوان می شوند و از گوشت میوه تغذیه می نمایند لاروهای کامل پس از تغذیه، میوه را ترک نموده و به پناهگاه خود رفته و شروع به تنیدن پیله می نمایند. حشرات نسل دوم در تابستان ظاهر می‏شوند. در این تحقیق، با هدف حذف سمپاشی علیه کرم سیب و به حداقل رساندن استفاده از ترکیبات شیمیائی روی این محصول، میزان توانایی فرمون‏های جنسی مصنوعی در کنترل کرم سیب بر اساس روش اخلال در جفت‏گیری در شهرستان قوچان مورد بررسی قرار گرفت و کارایی آن در مقایسه با روش شیمیایی در سال 1392 ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تیمار و 20 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل اخلال در جفت‏گیری، اخلال در جفت‏گیری+ سم‏پاشی و سم‏پاشی طبق عرف محل بودند. تعداد 1000 عدد از محمل ها که به صورت مفتول سیمی دو رشته‌ای تهیه شده بود در هر هکتار روی درختان نصب شد. فرمون‏ها در ابتدای فصل و قبل از ظهور اولین پروانه ‏های نر نصب شدند. نمونه‏گیری از حشرات بالغ کرم سیب با نصب 3 عدد تله چسبی دلتا صورت گرفت. 20 تا 25 روز بعد از شروع فعالیت هر نسل آفت، 25 میوه به صورت تصادفی از جهت‏ها و ارتفاع‏های مختلف به تفکیک سالم و آلوده یادداشت شدند. بر اساس نتایج این تحقیق، بیشترین میزان صید در تله های مربوط به تیمار سمپاشی، با اختلاف معنی ‏دار نسبت به دو تیمار دیگر مشاهده شد. اختلاف بین تیمارهای اعمال شده در هر دو صفت جمعیت کرم سیب و درصد میوه‏های آلوده معنی‏دار شد )01/0(p≤، به‏طوری‌که دو تیمار اخلال در جفت‏گیری و اخلال در جفت‏گیری+ سم‏پاشی هر دو به یک نسبت و با اختلاف معنی‏دار، نسبت به تیمار سم‏پاشی عرف، در کنترل جمعیت آفت و کاهش درصد میوه‏های آلوده موفق‏تر بودند. کمترین درصد آلودگی میوه مربوط به تیمارهای اخلال در جفت‏گیری و اخلال در جفت‏گیری+ سم‏پاشی عرف بود. بیشترین درصد آلودگی در تیمار سم‏پاشی عرف محل مشاهده شد که نمایانگر کنترل ضعیف‏تر آفت در این تیمار می باشد. آفت دارای سه نقطه اوج پرواز بود. دو تیمار اخلال در جفت‏گیری و اخلال+ سم‏پاشی در طول فصل زراعی با اختلاف معنی داری نسبت به تیمار سم‏پاشی طبق عرف محل بهترین کنترل جمعیت آفت را داشتند. بر این اساس، تأثیر کنترلی فرمون‏های نصب شده در نسل‏های اول و دوم آفت مشهودتر بود و در نسل سوم، به دلیل عدم پایداری و کاهش تأثیر فرمون در محیط، میزان آلودگی، افزایش پیدا کرد.

کلیدواژه‌ها

اخلال در جفت‏گیری؛ تله؛ خراسان رضوی؛ فرمون جنسی؛ کرم سیب

مراجع

1- Alston D.G., and Lindstorm T. 2003. Codling moth control in apple. Proceeding of the 77th Annual western orchard Pest & Diseases Management Conference, Portland, Washington.

2- Askari H., and Hasani Moghaddam M. 2010. Strategic research development plan of plant protection researches, challenges, applications and solutions. Iranian Research Institute of Iran, 429 pages. (In Persian with English abstract).

3- Barnes M.M., and Moffitt H.R. 1963. Resistance to D.D.T in the adult codling moth and reference curves for guzathion and carbaryl. Journal of Economic Entomology. 56: 722-725.

4- Carde R.T., Baker T.C., and Castrovillo P.J. 1997. Disruption of sexual communication in Laspeyresia pomonella (codling moth), Grapholitha molesta (oriental fruit moth) and G. prunivora (lesser apple worm) with hollow fiber attractant sources. Entomologia Experimentalis et Applicata. 22: 280-288.

5- Charmillot P.J., Hofer D., and Pasquier D. 2000. Attract and kill: a new method for control of the codling moth Cydia pomonella. Entomologia Experimentalis et Applicata 94: 211-216.

6- Croft B.A., and Riedl H.W. 1991. Chemical control and resistance to pesticides of the codling moth. In: Van der Geest and Evenhuis (eds.), World crop pest. Tortricid pests: Their biology, Natural enemies and control. 5: pp. 453-472.

7- Dastgheib Beheshti N. 1985. Determination of fighting time against the codling moth in Isfahan with the use of pheromone traps. Journal of plant pests & diseases. 48 (1): 97-101. (In Persian with English abstract).

8- Hussaina B., Ahmadb B., and Bilala S. 2015. Monitoring and Mass Trapping of the Codling Moth, Cydia pomonella, by the use of Pheromone Baited Traps in Kargil, Ladakh, India. International Journal of Fruit Scienc, 15(1):1-9.

9- Granger K.R., Brunneer J.F., and Doerr M.D. 2003. Managing codling moth with new insecticides: Assail, Interpid and Success. Proceeding of the 77th Annual Western orchard pest& Diseases Management Conference, Portland, Washington.

10- Gut L.J. 1996. Implementing codling moth mating disruption in Washington pome fruit orchards. Washington State University tree fruit research and extension center, No.1. 8 p.

11- Javad Zadeh M., Pour Haji A., and Kolyaee R. 2002. Effect of several new insecticides in codling moth control (Cydia pomonella L) in Iran. Proceeding of the 15th International Congress of Plant protection. University of Kermanshah. (In Persian with English abstract).

12- Kolyaee R. 2011. Evaluation of the insecticide Diflubenzuron (Dimilin SC 48%) in the control of codling moth. The final report of the research project, Iranian Research Institute of plant protection. 22 p. (In Persian with English abstract).

13- Kolyaee R., Akbarzadeh G., and Koorosh Nejad E. 2005. Review of several new insecticides in codling moth control. The final report of the research project, Iranian Research Institute of plant protection. 22 pp. (In Persian with English abstract).

14- Kolyaee R., Grease G., Sasaerila Y., Daroghe H., and Avand Faghih A. 2007. Evaluation of Attract and Kill method in damage control of quince moth Euzophera bigella Z. (Lep.: Phycitidae) and codling moth Cydia pomonella (Lep .: Olethreutidae) on quince orchards. The final report of the research project, Iranian Research Institute of plant protection. 23 pp. (In Persian with English abstract).

15- Kolyaee R., Kamali H., Avand Faghih A., Grease G., Sasaerila Y., and Darooghe H. 2006. Evaluation of Attract and Kill method in damage control of codling moth Cydia pomonella (Lep .: Olethreutidae) on apple orchards. The final report of the research project, Iranian Research Institute of plant protection. 23 pp. (In Persian with English abstract).

16- Murray M. 2010. Codling moth mating disruption. Utah pests fact sheet, No. 1, Utah University Extention, USA, 5p.

17- Riedl H. 1995. First results of studies on resistance of codling moth to diflubenzuron. Review of Agricultural Entomology. 83(7): 762.

18- Statistical annual review of Razavi Khorasan agricultural section. 2012. Agricultural Jihad organization of Khorasan Razavi, Vice President of planning and Economic Affairs, the office of agricultural statistics and information. 219 pp. (In Persian).

19- Thwaite G.G.W., and Nicol H. 1999. Field evaluation of the effects of insect growth regulator Tebufenizide on entomophagous arthropods and pests of apples. Australian Journal of Entomology. 38 (2): 135.

20- Valera L.G., Welter S.C., Jones V.P., Brunner J.F., and Riedl H. 1993. Monitoring and characterization of insecticide resistance in codling moth (Lep. Torticidae) in four western states. Journal of Economic Entomology. 86(1): 1-10.