ارزیابی عملکرد زهکشی زیرزمینی با استفاده از مدل SWAP (مطالعه موردی شبکه زهکشی ران بهشهر)

آب و خاک

مقاله 20، دوره 26، شماره 5، دی 1391، صفحه 1257-1267   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v1391i0.17068

نویسندگان

وحیدرضا وردی نژاد^* ؛ حامد ابراهیمیان؛ حجت احمدی

چکیده

به منظور ارزیابی عملکرد سیستم زهکشی زیرزمینی، از مدل شبیه سازی شرایط غیرماندگار زهکشی، SWAP، استفاده شد. این مدل با استفاده از داده‌های روزانه اندازه‌گیری شده به مدت 120 روز طی سال 1385، در شبکه زهکشی ران بهشهر که شامل عمق سطح ایستابی، دبی خروجی از زهکش، شوری عصاره اشباع خاک و شوری زه آب خروجی از زهکش بود، مورد واسنجی قرار گرفت. واسنجی مدل SWAP به روش مدل سازی معکوس و از طریق اتصال آن به مدل WinPEST انجام شد. به منظور واسنجی پارامترهای کمّی، دو تابع هدف به طور همزمان به منظور حداقل کردن اختلاف مقادیر شبیه سازی و اندازه‌گیری شده عمق سطح ایستابی و شدت زهکشی در نظر گرفته شد. همچنین برای واسنجی پارامترهای کیفی، تابع هدف کمینه کردن اختلاف بین مقادیر شبیه‌سازی و اندازه‌گیری شده شوری عصاره اشباع خاک تعریف شد. مقادیر شبیه‌سازی شده شدت تخلیه زهکش و سطح ایستابی تطابق خوبی با مقادیر اندازه گیری شده داشت. مقدار خطای مطلق برآورد سطح ایستابی و شدت زهکشی به ترتیب 7 و 4 درصد به دست آمد. زهکشی تجمعی اندازه گیری شده حدود 5/7 درصد (3/5 میلی متر) بیشتر از مقدار شبیه سازی شده بود. مدل SWAP همچنین توانست با دقت قابل قبولی شوری خاک و زه آب خروجی از زهکش را شبیه‌سازی نماید. نتایج این تحقیق نشان داد که با مدل‌سازی معکوس، عملکرد مدل SWAP به طور قابل توجهی بهبود یافت.

کلیدواژه‌ها

سطح ایستابی؛ شوری؛ مدل سازی معکوس؛ واسنجی