بررسی عوامل مؤثر بر ضریب مانینگ در رودخانه ها و ارائه ی رابطه ای جدید جهت تخمین آن (مطالعه ی موردی: رودخانه ی فریزی)

آب و خاک

مقاله 25، دوره 26، شماره 5، دی 1391، صفحه 1308-1317   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v1391i0.17076

نویسندگان

علی اکبر عباسی^* ؛ محمد ملک نژاد یزدی

چکیده

یکی از مهم ترین مباحث در مهندسی رودخانه، تخمین ضریب مقاومت جریان است. روش های مختلفی برای تخمین این ضریب، ارائه شده است که عمدتاً برای شرایط خاص هر رودخانه کاربرد دارند. در این مطالعه مجموعه‌ای از اطلاعات هیدرولیکی و هندسی رودخانه فریزی که در محدوده مورد مطالعه، رودخانه دارای بستر شنی می‌باشد گردآوری شد. در این مقطع، باید جریان یکنواخت، آشفته، بطور هیدرولیکی زبر، بدون موانع و گیاهان و نیز بدون فرم های بستر باشد تا بتوان اثرات این موارد را بر مقاومت جریان کم کرد و فرض کرد که مقاومت جریان عمدتاً ناشی از اندازه ذرات بستر می‌باشد. نتایج نشان داد، علاوه بر دانه بندی مصالح بستر، رفتار هیدرولیکی جریان نیز در محاسبه ضریب زبری مؤثر است. به همین منظور با انجام آنالیز ابعادی، مشخص شد، عدد فرود جریان می تواند به عنوان پارامتر بیانگر این رفتار در نظر گرفته شود، علاوه بر عدد فرود، شعاع هیدرولیکی و قطر متوسط ذرات بستر نیز در تخمین ضریب زبری مؤثرند. بررسی بیشتر در این مورد نشان داد، ضریب زبری جریان نسبت عکس با عدد فرود دارد. در نهایت رابطه ای ارائه شد که قادر است با دقتی مناسب (993/0=R2) ضریب زبری را تخمین بزند.

کلیدواژه‌ها

مهندسی رودخانه؛ آنالیز ابعادی؛ عدد فرود؛ رودخانه فریزی