تأثیر راهبردهای مدیریتی نیتروژن و کود زیستی بر صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه و صفات کیفی ذرت هیبرید سینگل کراس 704

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 14، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 34، تیر 1393، صفحه 273-282   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i2.21075

نویسندگان

عیسی مقصودی^* ؛ امیر قلاوند؛ مجید آقاعلیخانی

دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

در سال های اخیر، استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و عدم توجه به اهمیت مواد آلی در بهبود حاصلخیزی خاک، منجر به افزایش مصرف کودهای شیمیایی، آلودگی های محیطی و غیره شده است. به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف کودی (آلی، شیمیایی و تلفیقی) بر عملکرد ذرت هیبرید سینگل کراس 704 آزمایشی مزرعه ای در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول شامل پنج سطح مختلف کودی: 1- (هشت تن کود آلی در هکتار)، 2- (شش تن کود آلی و 46 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار)، 3- (چهار تن کود آلی و 92 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار)، 4- (دو تن کود آلی و 138 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و 5- (184 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و فاکتور دوم شامل: 1- (بذور تلقیح شده با ازتوباکتر و آزوسپیریلیوم) و 2- (بذور تلقیح نشده) بود. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایشی اثر معنی داری بر صفات اندازه گیری شده، داشتند. بیشترین میزان شاخص سطح برگ (7/7)، عملکرد دانه (1000 گرم در مترمربع)، وزن هزار دانه (213 گرم) و درصد پروتئین (11 درصد) از سطح کودی سوم و بیشترین ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک به ترتیب به میزان 256 سانتی متر و 22 تن در هکتار از سطح کودی چهارم به دست آمد. همچنین در بذور تلقیح شده با کود زیستی صفات اندازه گیری شده از میزان بیشتری نسبت به تیمار شاهد (عدم تلقیح) برخوردار بودند، به طوری که در تیمار تلقیح شده (اول) میزان شاخص سطح برگ (7/7)، ارتفاع بوته (252 سانتی متر)، عملکرد دانه (978 گرم در مترمربع)، وزن هزار دانه (205 گرم)، عملکرد بیولوژیک (22 تن در هکتار) و درصد پروتئین (10 درصد) بود. با توجه به نتایج به دست آمده استفاده از کودهای زیستی و همچنین تلفیق کود آلی با شیمیایی روش مناسبی برای افزایش عملکرد کمی و کیفی ذرت محسوب می گردد.

کلیدواژه‌ها

ماده آلی؛ پروتئین؛ کود شیمیایی

مراجع

1- امامی، ع. 1375. روش های تجزیه گیاه. جلد اول، نشریه فنی شماره982، موسسه خاک و آب.

2- امیرآبادی، م.، ف. رجالی، م. ر. اردکانی، و م. برجی. 1388. تأثیر کاربرد مایه تلقیح ازتو باکتر و قارچ میکوریزا بر جذب برخی عناصرمعدنی توسط ذرت علوفه ای رقم سینگل کراس (704) در سطوح مختلف فسفر. مجله پژوهش های خاک (علوم خاک و آب). 23(1): 115-107.

3- بیاری، آ.، ا. غلامی، و ه. اسدی رحمانی.1386. تولید پایدار و بهبود جذب عناصر غذایی ذرت در عکس العمل به تلقیح بذر توسط باکتری های محرک رشد. مجموعه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران. 141-127.

4- حمیدی، آ. 1385. جنبه های اگرواکولوژیک کاربرد کودهای زیستی بر عملکرد دانه و علوفه سیلویی دورگ های دیرس ذرت. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. رساله ی دکتری.

5- صالح راستین، ن. 1380. کودهای بیولوژیک و نقش آن ها در راستای نیل به کشاورزی پایدار. مجموعه مقالات ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور. 54-1.

6- فلاح، س. ا.، ا. قلاوند، و م. ر. خواجه پور.1386. تأثیر نحوه اختلاط کود دامی با خاک و تلفیق آن با کود شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای در خرم آباد لرستان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 40: 242-233.

7- مجیدیان، م .1387. اثر کود شیمیایی نیتروژنه، کود آلی و تنش رطوبت در نظام های کشاورزی در مراحل مختلف رشد بر خصوصیات زراعی کمی و کیفی ذرت. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. رساله ی دکتری.

8- نورمحمدی، ق.، ع. سیادت، و ع. کاشانی. 1384. زراعت غلات. جلد اول، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز. 394 صفحه.

9- Agyenim Boateng, S., J. Zickermann, and M. Kornahrens. 2006. Poultry manure effect on growth and yield of maize. West Africa Journal of Applied Ecology. 9: 1-11.

10- Asghar, H. N., Z. A. Zahir, M. Arshad, and A. Khaliq. 2002 Relationship between invitro production of auxins by rhizobacteria and their growth-promoting activities in Brassica Juncea L. Biology and Fertility of Soil. 35: 231-237.

11- Ayeni, L. S. and M. T. Adetunji. 2010. Integrated application of poultry manure and mineral fertilizer on soil chemical properties, nutrient uptake, yield and growth omponents of maize. Nature and Science. 8(1): 60-67.

12- Basu, M., P. B. S. Bhadoria, and S. C. Mahapatra. 2008. Growth, nitrogen fixation yield and kernel quality of peanut in response to lime, organic and inorganic fertilizer levels. Bioresource Technology. 99: 4675-4683.

13- Cheema, M. A., W. Farhad, M. F. Saleem, H. Z. Khan, M. A. Vahid, F. Rasul, and H. M. Hammad. 2010. Nitrogen management strategies for sustainable maize production. Crop and Environment. 1(1): 49-52.

14- Ghani, A., M. Hussain, and A. Hassan. 2000. Interactive effect of nitrogen and water stress on leaf area of sunflower. Pakistan Journal of Biological Sciences. 3: 989-990.

15- Gholami, A., S. Shahsavani, and S. Nezarat. 2009. The effect of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on germination, seedling growth and yield of maize. World Academy of Science, Engineering and Technology. 49: 19-24.

16- Javed, M., M. Arshad, and K. Ali. 1998. Evaluation of rhizobacteria for their growth promoting activity in maize. Pakistan Journal of Soil Science. 14: 36-42.

17- Khaliq, T., T. Mahmood, J. Kamal, and A. Masood. 2004. Effectiveness of farmyard manure, poultry manure and nitrogen for corn (Zea mays L.) productivity. International Journal of Agriculture and Biology. 2: 260-263.

18- Martinez-Toledo, M. V., T. de la Rubia, J. Moreno, and J. Gonzalez- Lopez, 1988. Root exudates of Zea mays and production of auxins, gibberellins and cytokinins by Azotobacter chroococcum. Plant and Soil. 110: 149-152.

19- Mohamed, S. A. E., A. S. E. Y. Sawsan, and M. E. S. Dalia. 2008. Improving maize grain yield and its quality grown on a newly reclaimed sandy soil by applying micronutrient, organic manure and biological inoculation. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences. 4(5): 537-544.

20- Mooleki, S. P., J. J. Schoenau, J. L. Charles.and, G. Gwen. 2004. Effect of rat, frequency and incorporation of feedlot cattele manure on soil nitrogen availability crop performance and nitrogen use efficiency in east-central Saskachwan. Canadian Journal of Soil Science. 84: 199-210.

21- Munir, M. A., M. A. Malik, and M. F. Saleem. 2007. Impact of integration of crop manuring and nitrogen application on growth, Malik, yield and quality of spring planted sunflower (Helianthus annuus L.). Pakistan Journal of Botany. 39(2): 441-449.

22- Naidu, V. S. G. R., J. D. S. Panwar, and K. Annapurna. 2003. Yield response in rice to auxin application and inoculation with Azospirillum brasilense. Indian Journal Plant Physiology. 8: 96–98.

23- Naserirad H., Soleymanifard A. and Naseri R. 2011. Effect of integrated application of bio-fertilizer on grain yield, yield components and associated traits of maize cultivars. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science. 10 (2): 271-277.

24- Ram Rao, D. M., J. Kodandaramaiah, and M. P. Reddy. 2007. Effect of VAM fungi and bacterial biofertilizers on mulberry leaf quality and silkworn cocoon characters under semi-aride conditions. Caspian Journal of Environmental Sciences. 5(2): 111-117.

25- Renato, Y., M. E. Ferreira, C. Cruz, and J. C. Barbosa. 2003. Organic matter fractions and soil fertility under influence of liming, vermicopmpost and cattle manure. Bioresource Technology. 60: 59-63.

26- Roesty, D., R. Gaur, and B. N. Johri. 2006. Plant growth stage, fertilizer management and bio-inoculation of arbuscular mycorrhizal fungi and plant growth promoting rhizobacteria affect the rhizobacterial community structure in rain-fed wheat fields. Soil Biology and Biochemistry. 38: 1111-1120.

27- Sani, B., R. Z. Faezeh, H. L. yaghati, F. ghoshchi, and M. Karver. 2007. The role of biological fertilizers on the qualitative and quantitative indicators in corn crop ecosystem. Proceedings of the National Conference of Ecological Agriculture in Iran. 885-899.

28- Shata, S. M., A. Mahmoud, and S. Siam. 2007. Improving calcareous soil productivity by integrated effect of intercropping and fertilizer. Recearch Journal of Agriculture and Biological Sciences, 3(6): 733-739.

29- Steer, B. T. and G. I. Seiler. 1990. Changes in fatty acid composition of sunflower (Helianthus annuus L.) seeds in response to time of nitrogen application, supply rates and defoliation. Journal of the Science of Food and Agriculture. 51: 11-26.

30- Thind, S. S., M. Sing, A. S. Sidhu, and I. M. Chhibba. 2002 Influence of continuous application of organic manures and nitrogen fertilizer on crop yield, N uptake and nutrient status under maize-wheat rotation. Journal of Research Punjab Agricultural University. 39(3): 357-361.