تاثیر تنش شوری و محلول پاشی متیل جاسمونات بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه‌ای، کارائی مصرف آب و عملکرد بابونه آلمانی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 19، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 34، تیر 1393، صفحه 328-334   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v12i2.22635

نویسندگان

فاطمه سلیمی^{* 1}؛ فرید شکاری¹؛ جواد حمزه ئی²

¹دانشگاه زنجان

²دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

جاسمونات ها از تنظیم کننده های رشد گیاهی جدید به شمار می روند که در افزایش مقاومت گیاهان به تنش های محیطی از جمله تنش شوری از نقش مهمی برخودارند. به همین دلیل در این آزمایش تاثیر محلول پاشی متیل جاسمونات بر برخی خصوصیات فیزیولوژیک و عملکرد گل بابونه -آلمانی در شرایط تنش شوری مطالعه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا شد. محلول پاشی متیل جاسمونات در پنج سطح (MJ1: صفر، MJ2: 75، MJ3: 150، MJ4: 225 و MJ5: 300 میکرومولار) و شوری در چهار سطح (S1: 2، S2: 6، S3: 10، و S4: 14 دسی زیمنس برمتر) تیمارهای آزمایشی بودند. اثر متیل جاسمونات، تنش شوری و اثر متقابل آنها بر سرعت فتوسنتز، هدایت روزنه ای، سرعت تعرق، کارائی کربوکسیلاسیون، میزان دی اکسید کربن درون روزنه ای و عملکرد گل معنی دار شد. بیشترین میزان سرعت فتوسنتزی، هدایت روزنه ای، سرعت تعرق، کارائی کربوکسیلاسیون، عملکرد گل (76/3 گرم در گلدان) و کمترین میزان دی اکسید کربن درون -روزنه ای در تیمار MJ2×S2 مشاهده شد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب فتوسنتزی نیز از تیمار MJ5×S2 به دست آمد. با کاهش میزان هدایت روزنه ای، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و غلظت دی اکسید کربن درون روزنه ای افزایش پیدا کرد. در کل، به نظر می رسد مصرف مقدار پایین متیل جاسمونات (MJ2) در شرایط شوری به ویژه تنش شوری ملایم (S2)، می تواند شاخص های فیزیولوژیک و عملکرد بابونه آلمانی را بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

تنش غیر زیستی؛ تنظیم کننده رشد؛ شاخص های فیزیولوژیک؛ گیاه دارویی

مراجع

1- افضلی، ف.، ح. شریعتمداری، م. حاج عباسی و ف. معطر. 1386 .تاثیر تنش های شوری و خشکی بر عملکرد گل و میزان فلاونول –o-گلیکوزیدها درگیاه بابونه.فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 23 (3): 390 -382.

2- Abd El-Wahab, M. A. 2006. The efficiency of using saline and fresh water irrigation as alternating methods of irrigation on the productivity of Foeniculum vulgare Mill subsp. vulgare var. vulgare under North Sinai conditions. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences. 2: 571-7.

3- Ashraf, M. 2004. Some important physiological selection criteria for salt tolerance in plants. Flora. 199:361-376.

4- Baghalian, K., A. Haghiry, M. R. Naghavi, and A. Mohammadi. 2008. Effect of saline irrigation water on agronomical and phytochemical characters of chamomile (Matricaria recutita L.). Scientia Horticulture. 116: 437-41.

5- Blanco, I., A. Rajaram, W. Kronstad, and M. Reynolds. 2000. Physiological performance of synthetic hexaploid wheat-derived populations. Crop Science. 40:1257-1263.

6- DaCosta, M., Z. Wang, and B. Huang. 2004. Physiological adaptation of Kentucky bluegrass localized soil drying. Crop Science. 44: 1307-1314.

7- Dubey, R. 1997. Photosynthesis in plants under stressful conditions. Pp. 859-875. In: Pessarakly, M., (ED) Handbook of photosynthesis. Marcel Dekker, Inc. New York.

8- Ezz El-Din, A. A.., E. E. Aziz, S. F. Hendawy, and E. A.. Omer. 2009. Response of Thymus vulgaris L. to salt stress and alar (B9) in newly reclaimed soil. Journal of Applied Sciences Research. 5: 2165-70.

9- Farquhar, G., S. Caemmerer, and J. Berry. 2001. Models of photosynthesis. Plant Physiology. 125: 42-45.

10- Fedina, I. S., and L. M. Dimova. 2000. Methyl jasmonate –induced polypeptides in Pisum sativum roots soluble proteins. Desert Plants Physiology. 53:59-65.

11- Fisher, R., D. Rees, K. Sayre, Z. Lu, A. Candon, and A. Saavedra. 1998. Wheat yield progress associated with higher stomata conductance and photosynthetic rate, and cooler canopies. Crop Science. 38:1467-1475.

12- Flowers, T. 2003. Genetics of plant mineral nutrition improving crop salt tolerance. Experimental Biology. 55: 307-312.

13- Greenway, H., and R. Munns. 1980. Mechanisms of salt tolerance in non halophytes. Annual Review of Plant Physiology. 31: 149-190.

14- Halder, K., and S. Burrage. 2004. Effect of drought stress on photosynthesis and leaf gas exchange of Rice Growth in Nutrient Film Technique (NFT). Pakistan Journal of Biological Sciences. 7: 563-565.

15- Jaleel, C. A., B. Sankar, R. Sridharan, and R. Panneerselvam. 2008. Soil salinity alters growth, chlorophyll content, and secondary metabolite accumulation in Catharanthus roseus. Turkish Journal of Biology. 32: 79-83.

16- Jamil, M., D. B. Lee, K. Y. Jung, S. C. Lee, and E. S. Rha. 2006. Effect of salt (NaCl) stress on germination and early seedling growth of four vegetables species. Journal of Central European Agriculture. 7: 273-282.

17- Jones, H. 1987. Breeding for stomatal characters. Pp: 431-443. In: Farquhar, G. D., and Cowan I. R. (Eds.) Stomatal Function. Stanford University Press, Stanford.

18- Koocheki, A., M. Nassiri-Mahallati, and G. Azizi. 2008. Effect of drought, salinity, and defoliation on growth characteristics of some medicinal plants of Iran. Journal of Herbs Spices and Medicinal Plants. 14:37-53.

19- Lal, P., B. Chipa, and A. Kramer. 1993. Salt affected soil and crop production: a modern synthesis. Agro Botanical Publishers, India, 375p.

20- Mann, C., and E. Staba. 1992. The chemistry, pharmacology and commercial formulations of chamomile. Pp. 235-280. In: Craker, L. E., and J. E. Simon (Eds.), Herbs, Spices and Medicinal plants, Recent Advances in Botany, Horticulture and Pharmacology, Food Product Press, New York ,U.S.A.,

21- Mansour, N., M. Ziad, and J. Harb. 2007. Alleviation of salinity stress imposed on broad bean (Vicia faba) plants irrigated with reclaimed wastewater mixed with brackish water through exogenous application of Jasmonic acid. In: I.Baz, R. Otterpohl, C. Wendland (Eds.). Efficient Management of Waste water Chap. 8: 91-102.

22- Munns, R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant, Cell and Environment. 25: 239-250.

23- Munns, R., and M. Tester. 2008. Mechanisms of salinity tolerance. Plant Biology. 59:651–81.

24- Omami, E. N., P. S. Hammes, and P. J. Robbertse. 2006. Differences in salinity tolerance for growth and water-use efficiency in some amaranth (Amaranthus spp.) genotypes. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science. 34: 11-22.

25- Parida, A., and A. Dasa. 2005. Salt tolerance and salinity effects on plants. A review ecotoxicology and environmental safety. 60: 324-349.

26- Rao, M., H. Lee, R. Creelman, J. Mullet, and K. Davis. 2000. Jasmonic acid signaling modulates ozone-induced hypersensitive cell death. Plant Cell. 12: 1633-46.

27- Razmjoo, K., P. Heydarizadeh, and M. R. Sabzalian. 2008. Effect of salinity and drought stresses on growth parameters and essential oil content of Matricaria chamomilla. International Journal of Agriculture and Biology. 10: 451-4.

28- Ritchie, S., H. Nguyen, and A. Holaday. 1990. Leaf water content and gas exchange parameters of two wheat genotypes differing in drought resistance. Crop Science. 30: 105-111.

29- Senaratna, T., D. Touchell, E. Bunn, and K. Dixon. 2000 Acetyl salicylic acid (aspirin and salicylic acid induce multiple stress tolerance in bean and tomato plant. Plant Growth Regulation. 30:157-161.

30- Shao, H. B., L. Y. Chu, and C. A. Jaleel. 2008. Water-deficit stress-induced anatomical changes in higher plants. Comptes Rendus Biologies. 331: 215-25.

31- Sreenivasulu, N., S. K. Sopory, and P. B. Kavi Kishor. 2007. Deciphering the regulatory mechanisms of abiotic stress tolerance in plants by genomic approaches. Gene. 388:1-13.

32- Stepien, P., and G. Klobus. 2006. Water relations and photosynthesis in Cucumis sativus L. leaves under salt stress. Biologia Plantarum. 50: 610-16.

33- Tadashi, H., and C. Theodore. 1999. Some characteristics of reduced leaf photosynthesis at midday in maize growing in the field. Field Crops Research. 62: 53-62.

34- Tiwari, H., R. Agarwal, and P. Bhatt. 1998. Photosynthesis, stomata resistance and related characteristics as influenced by potassium under normal water supply and water stress condition in rice. Indian Journal of Plant Physiology. 3: 314-316

35- Yeh, C., H. Tsay, J. Yeh, F. Tsai, C. Shih, and C. Kao. 1995. A comparative study of the effects of methyl jasmonate and abscisic acid on some rice physiological processes. Plant Growth Regulation. 14: 23-28.