ارزیابی تأثیر سامانه‌های کشت مخلوط ارقام گندم (Triticum aestivum L.) بر جمعیت، زیست‌توده، محتوای عناصر غذایی کم‌مصرف علف‌های هرز و عملکرد محصول

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 13، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1397، صفحه 789-804   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i3.60348

نویسندگان

سحر افضلی هرسینی^{* 1}؛ محمد صادق تقی زاده²؛ علی بهپوری³؛ فرزانه فرامرزی²

¹گروه اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

²دانشگاه شیراز

³بخش اگرواکولوژی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب - دانشگاه شیراز،ایران

چکیده

به­منظور ارزیابی تأثیر کشت مخلوط ردیفی ارقام گندم (Triticum aestivum L.) بر تراکم، زیست‌توده و محتوای عناصر غذایی کم‌مصرف شاخساره علف‌های هرز و عملکرد محصول، یک آزمایش مزرعه‌ای در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز در سال زراعی 93-1392 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار اجرا  شد. تیمارها شامل کشت مخلوط ردیفی ارقام گندم (:I1 کشت مخلوط شیرودی + لاین 11-91، :I2 کشت مخلوط شیرودی + لاین  15-91، I3: کشت مخلوط لاین 11-91 + لاین 15-91  و I4: کشت مخلوط شیرودی + لاین 11- 91 + لاین 15-91) وکشت خالص آن‌ها (S1: کشت خالص شیرودی، S2: کشت خالص لاین 11-91،  :S3کشت خالص لاین 15-91 و S4: کشت خالص نسل ناخالص F2 به صورت توده بذری) بود. نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار مخلوط ژنوتیپ‌ها در کاهش تراکم، زیست­توده و محتوای عناصر غذایی کم مصرف علف‌های هرز بود. بیشترین تراکم علف‌های هرز در کشت خالص شیرودی (33/39 بوته در متر­مربع) و بیشترین زیست‌توده علف‌های هرز در کشت خالص لاین 11-91 (130 گرم در متر­مربع) و کشت خالص شیرودی (3/121 گرم در متر­مربع) مشاهده شد. بیشترین محتوای آهن، روی، مس و منگنز شاخساره علف‌های هرز نیز به­ترتیب در کشت خالص لاین 15-91 وکشت خالص شیرودی (به­ترتیب 275 و 6/245 میلی‌گرم در کیلوگرم)، کشت خالص شیرودی (5/27 میلی‌گرم در کیلوگرم)،کشت خالص لاین 15-91 (23/21 میلی‌گرم درکیلوگرم) وکشت خالص شیرودی (85/63 میلی‌گرم درکیلوگرم) مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه درکشت مخلوط شیرودی + لاین 15- 91 به میزان 4/5 تن در هکتار مشاهده شد. استفاده از کشت مخلوط ارقام گندم می‌تواند باعث کاهش جذب منابع محیطی به­ویژه عناصر کم‌مصرف توسط علف‌های هرز و کاهش رشد آن‌ها شود. نتایج این مطالعه می‌تواند برای مدیریت غیرشیمیایی و اکولوژیک علف‌های‌ هرز و افزایش عملکرد گیاه زراعی گندم در اگرواکوسیستم‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

تراکم؛ کشت خالص؛ مدیریت علف‌های هرز؛ منابع محیطی؛ وزن خشک

مراجع

Agegnehu, G., Ghizaw, A., and Sinebo, W. 2006. Yield performance and land use efficiency of barley and faba bean mixed cropping in Ethiopian highlands. European Journal of Agronomy 25: 202-207.

Asgharipour, M., and Rafiei, M. 2010. Intercropping of isabgol (Plantago ovata L.) and lentil (Lens culinaris L.) as influenced by drought stress. American-Eurasian Journal of Sustainable Agriculture 4: 341-348.

Banik, P., Midya, A., Sarkar, B.K., and Ghose, S. 2006. Wheat and chickpea intercropping systems in an additive series experiment: Advantages and weed smothering. European Journal of Agronomy 24: 325-332.

Baumann, D.T., Bastiaans, L., and Kropff, M.J. 2002. Intercropping system optimization for yield, quality, and weed suppression combining mechanistic and descriptive models. Journal of Agronomy 94: 734-742.

Buhler, D.D., Liebman, M., and Obrycki, J. 2000. Theoretical and practical challenges to an IPM approach to weed management. Journal of Weed Science 48: 274-280.

Coleman, R., and Gill, G. 2003. Trends in yielding ability and weed competitiveness of Australian wheat cultivars. Proceeding of 11th Australian Agronomy Conference, Geelong, Australia, 2-6 February. P. 1-4.

Eskandari, H., and Alizadeh-Amraie, A. 2016. Evaluation of growth and species composition of weeds in maize-cowpea intercropping based on additive series under organic farming condition. Journal of Agroecology 8(2): 227-240. (In Persian with English Summary)

Eskandari, H., and Ghanbari, A. 2010. Influence of different intercropping pattern of corn (Zea mays L.) and cowpea (Vigna sinensis) on light interception, forage yield and weed biomass. Iranian Journal of Sustainable Agriculture and Production Science 1(20): 49-57. (In Persian with English Summary)

Eskandari, S., and Mozafari, V. 2012. Effects of salinity levels and different rates of copper on micronutrients absorption in shoot and root of two Pistachio (Pistacia vera L.) cultivars in green house conditions. Iranian Journal of Science and Technology of Greenhouse Culture 12: 29-42. (In Persian with English Summary)

Finckh, M.R., Gacek, E.S., and Goyeau, H. 2000. Cereal variety and species mixtures in practice, with emphasize on disease resistance. European Journal of Agronomy Journal 20: 813-837.

Gubbels, G.H., and Kenachuko, E.O. 1987. Performance of pure and mixed stands of flax cultivars. Journal of Plant Science 67: 797- 802.

Hosseini, P., Rahimian Mashhadi, H.R., and Alizadeh, H. 2011. Competition of red root pigweed (Amaranthus retroflexus) with two soybean (Glysine max) cultivars under sole and intercropping systems 1- Soybean yield and redroot pigweed growth analysis. Iranian Journal of Weed Science 7: 25-35. (In Persian with English Summary)

Hussain, Z., BahadarMarwat, K., Munsif, F., Samad, A., Hashim, S., and Bakht, T. 2013. Influence of intercropping in Maize on performance of weeds and the associated crops. Pakistan Journal of Botanical 45: 1729-1734.

Koocheki, A., Zarif Ketabi, H., and Nakhforosh, A. 2001. Weed Management in Agroecosystems. Ferdowsi University Press, Mashhad, Iran. (In Persian)

Kremen, C., Iles, A., and Bacon, C. 2012. Diversified farming systems: an agro ecological, systems-based alternative to modern industrial agriculture. Journal of Ecology and Society 17: 1-19.

Liebman, M., and Davis, A.S. 2000. Integration of soil, crop and weed management in low-input farming systems. Journal of Weed Research 40: 27–47.

Liebman, M., and Dyck, E. 1993. Crop rotations and intercropping strategies for weed management. Journal of Ecological Applications 3: 92–122.

Lindsay, W. L., and Norvell, W.A. 1978. Development of a DTPA soil test for Zn, Fe, Mn, and Cu. Soil Science Society of American Journal 42: 421–428.

Mazaheri, D., Pasari, B., and Peighambari, E. 2002. Study of growth analysis in mono culture and mixed cropping of soybean cultivars. Iranian Journal of Agronomy 54: 37-54. (In Persian with English Summary)

Mazaheri, D. 1998. Intercropping Agronomy. Tehran University Press, Tehran, Iran. (In Persian)

Moatali, A. 2013. Examine the effect of peanut and pearl millet intercropping system on yield, yield components and weed control. M.Sc. Dissertation, Faculty of Agriculture, University of Zabol, Iran. (In Persian with English Summary)

Mundt, C.C. 2002. Use of multiline cultivars and cultivar mixtures for disease management. Annual Review of Phytopathology 40: 381-410.

Nickzad, A., Dastfal, M., and Sarikhanikhorrami, S.H. 2013. The varieties and lines of bread wheat, durum wheat, barley and triticale suitable for planting in the Fars province. Fars Research Institute of Agriculture and Natural Resources Press, Seed and Plant Improvement Department. (In Persian)

Oveysi, M. 2005. A study of the effect of intercropping and nitrogen fertilizer on agronomical and morphological traits of two corn (Zea mays L.) hybrids. Master Dissertation, Faculty of Agriculture, Tehran University, Tehran, Iran. (In Persian with English Summary)

Poggio, S.L., Satorre, E.H., and Dela-Fuente, E.B. 2004. Structure of weed com- munities occurring in pea and wheat crops in the Rolling Pampa (Argentina). Journal of Agriculture, Ecosystem and Environment 103: 225-235.

Qasem, J.R. 1992. Nutrient accumulation by weeds and their associated vegetable crops. Journal of Horticultural Science 67: 189-195.

Salem, H.M., and El-Gizawy, N.K.B. 2012. Importance of micronutrients and its application methods for improving maiz (Zea mays L.) yield grown in clayey soil. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences 12: 954-959.

Samarajeewa, K.B.D.P., Takatsugu, H., and Shinyo, O. 2006. Finger millet (Eleucine corocanal L.) as a cover crop on weed control, growth and yield of soybean (Glycine max L.) under different tillage system. Journal of Soli and Tillage Research 90: 93-99.

Sanjani, S., Hosseini, M.B., Chaichi, M.R., and Rezvan Beidokhti, S. 2009. Effect of additive intercropping sorghum: cowpea on weed biomass and density in limited irrigation system. Iranian Journal of Agronomic Research 7: 85-95. (In Persian with English Summary)

Schippers, P., and Kropff, M.J. 2001. Competition for light and nitrogen among grassland species: A simulation analysis. Journal of Functional Ecology 15: 155-164.

Schoofs, A, and Entz, M.H. 2000. Influence of annual forages on weed dynamics in a cropping system. Plant Science 80: 187–198.

Seyedi, M., Hamzeie, J., Ahmadvand, G., and Abutalebian, M.A. 2012. Evaluation of weed control possibility and crop production in pea and barley intercropping. Iranian Journal of Sustainable Agriculture and Production Science 3(22): 101-114. (In Persian with English Summary)

Shennan, C. 2008. Biotic interaction, ecological knowledge and agriculture. Philosophical Transactions Royal Society Biology Science 363: 717-739.

Szumigalski, A., and Van Acker, R. 2005. Weed suppression and crop production in annual intercrops. Journal of Weed Science 53: 813–825.

Tang, J., Xie, J., Chen, X., and Yu, L. 2009. Can rice genetic diversity reduce Echinochloa crus-galli infestation? Journal of Weed Research 49: 47-54.

Vandermeer, J.H. 1989. The Ecology of Intercropping. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom.

Willey, R. 1990. Resource use in intercropping systems. Journal of Agricultural Water Management 17: 215-231.

Zareh-FaizAbadi, A., and Emamverdian, A. 2012. Evaluation the influence of cultivar intercropping on agronomic properties and wheat (Triticum aestivum L.) yield. Journal of Agroecology 4(2): 144-200. (In Persian with English Summary)