بررسی اثر تنش خشکی و عناصر کم‌مصرف روی و منگنز روی صفات مورفولوژیک و عملکرد گیاه ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.)

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 16، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1397، صفحه 841-851   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i3.61216

نویسندگان

اعظم گیدسکی^{* 1}؛ رضا برادران²

¹دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند

²آزاد اسلامی واحد بیرجند

چکیده

به­منظور بررسی اثر دور آبیاری و محلول­پاشی عناصر کم­مصرف روی گیاه ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.) آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه­ای در منطقه­ی سربیشه از توابع شهرستان بیرجند در سال 1391 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دور آبیاری در سه سطح (7، 14 و 21 روز) و محلول­پاشی عناصر کم­مصرف به چهار روش (محلول­پاشی منگنز، محلول­پاشی روی، محلول­پاشی توأم منگنز و روی و بدون محلول­پاشی) به­ترتیب به کرت­های اصلی و فرعی اختصاص یافت. نتایج نشان داد که کاهش دور آبیاری عمدتا از طریق افزایش صفات مورفولوژیک مانند ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته، مساحت برگ پرچم، طول پدانکل و طول خوشه سبب افزایش عملکرد دانه شد. محلول­پاشی عناصر کم­مصرف روی و منگنز نیز با افزایش ارتفاع گیاه، تعداد برگ در بوته، طول پدانکل و طول خوشه سبب افزایش عملکرد دانه شد. اثر تیمار دور آبیاری بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معنی­دار بود. کاهش دورآبیاری سبب افزایش شاخص برداشت دانه در خوشه شد (96/17 درصد نسبت به تیمار با دور آبیاری 21 روز). اثر محلول­پاشی عناصر کم­مصرف بر صفت شاخص برداشت دانه در خوشه معنی­دار بود. تیمار محلول­پاشی عناصر کم­مصرف سبب افزایش شاخص برداشت دانه در خوشه شد. اثر متقابل دور آبیاری و محلول­پاشی عناصر کم­مصرف نیز در سطح 5 درصد معنی­دار شد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار دور آبیاری 7 روزه و محلول­پاشی توأم منگنز و روی با 6/222 گرم در متر مربع بود. کم­ترین عملکرد دانه هم مربوط به تیمار دور آبیاری 21 روز و بدون محلول­پاشی بود.کاهش دور آبیاری به 7 روز و محلول­پاشی عناصر کم­مصرف سبب افزایش صفات مورفولوژیک، شاخص برداشت دانه در خوشه و عملکرد دانه شد. در شرایط تنش خشکی محلول­پاشی عناصر کم­مصرف روی و منگنز سبب افزایش صفات مورفولوژیک و نهایتا عملکرد دانه گردید.

کلیدواژه‌ها

ارزن معمولی؛ منگنز؛ روی؛ دور آبیاری؛ صفات مورفولوژیک؛ عملکرد دانه

مراجع

Asghari Pour, M. R. , Ghanbari banjar, A. , Azizmoghadam,H. , Sirousmehr, A. , Heidari, M. , 2012. The effects of purified urban waste water along with micronutrients foliar application on growth and absorption of nutrients in Zabol Zone. Journal of Agricultural Sciences and Technologies and Natural Resources. No 62: 35- 49 (In Persian)

Babaeian, M. , Heidari, M. , Ghanbari, A. , 2012. Effects of water stress and foliar micronutrient application on physiological characteristics and nutrient uptake in sunflower (Helianthus annus L. ). Iranian Journal of crop sciences. 12 (4): 377-391 (In Persian)

Bameri, M. , 2012. Effect of different microelement treatment on wheat (triticum aestivum) growth and yield. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3(1): 219-223.

Dastoor, A. , Asghari, R. , Shahbazi, H. , 2014. Evaluation of wheat non stress and post anthesis drought stress conditions. Journal of Agroecology. 3(6): 561- 570

Ghanbari, A. , Siahsar, B., Tavassoli, A. , Esmaeilian, Y. , Babaeian,V. , 2011. Effect of Unionazole and Cycocel on growth, yield and nutrients uptake of pearl millet under drought stress condition. American- Eurasian J. Agric. and Environ. 10(5): 857- 862

Heidary poor, R. , Nassiry mohallati,M. , Koochaki , A. , Zarea Feizabadi,A. , 2014. Effect of irrigation interval and nitrogen fertilizer on performance of using water and water efficiency in three plants, Zea mays, Beta vulgarise and Sesamume indicum. Journal of Agroecology. 6( 2) : 187-198. (In Persian)

Karimi, A. , Homaie, M. , Moez Ardalan, M. , Liaghat,A. , Raisi. , F. , 2005. Effect of fertigation on yield of water use efficiency on corn in a tape irrigation system. Agricultural science- research journal. 12th year. No 3: 562- 573 (In Persian)

Kazemi. E. , Baradaran, R., seghat eslami, M. J. , Ghasemi, A. , 2012. Effects of Zn and Fe foliar application on qualitative and quantitative features of grain sorghum under drought stress. Agronomy Journal (Research and Development). No 102: 190- 196 (In Persian)

Khazaee, H.R. , Mohammad Abadi , A. , Borzouee, A. , 2005. The effect of drought stress on Morphological and Physiological characteristics of millet. Planting researches of Iran journal. Cover 3. No 1: 35- 44 (In Persian)

Keshavars, L. , Farahbakhsh,H. , Golka, P. , 2012. The Effects of drought stress and super absorbent polymer on morphysiological traits of pearl millet (Pennisetum glaucum). International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3(1): 148-154.

Malakuti, M. J. , Tehrani, M. M. , 1998. The role of micronutrients in increasing performance and improving quality of agricultural products. Tarbiat Modarres University Press. (In Persian)

Nejhad Hosseini, T. , Astaraei,A., Khorasan,R., Imami,H. , 2011. Investigation two kind of manure with zn and br elements on yield, yield components and density of elements in the common millet. Iranian Journal of Field Crops Research. Vol. 9, No. 1: 70-77. (In Persian)

Rahimizadeh. M. , Kashani,A. ,Zare Fizabady, A. ,Madani,H. , Soltani,E. , 2012. Effect of micronutrient fertilizers on sunflower growth and yield in drought stress condition. Iranian society of agronomy and plant breeding science. Vol. 3 (1) : 57-72.(in Persian)

Ramroodi, M. , Keikhahjale, M. , Galavi, M. , Seghatol eslami, M. J. , Baradaran, R., 2011. Effect of spraying micronutrients and irrigation regimes on yield quantity and quality of Plantago forsk. Journal of Agroecology. 3( 2) : 219-226. (in Persian)

Seghatol eslami, M. J. , Kafi, M. , Magidi haravan, E. , Darvish, F. , Nourmohammadi, Gh. , 2005. effect of Low irrification on performance of using water in three type of millet. Scientific-Research Journal of Agricultural science. 11th year, No 4: 121- 131(In Persian)

Senoubar, A. , Tabatabaee, S. A., Dehghani, F. , 2011. Effect of irrigation time on seed performance, performance components and withdrawal index of Tritium aestivm genotypes in yazd zone. Environmental stresses in planting sciences journal. No 2: 95- 104 (In Persian)

Sookht Abendani. R. , Ramazani, M. , 2012. Effect time of irrigation and nitrogen fertilizer on physiologycal index of growth and yield of forage corn in condition of north of Iran (Mazandaran). Crop physiology jornal. Second year. 3(7): 19- 44

Waraich, E. , Rashid, A. , Saifullah, A. , Ashraf, M. , Ehsanullah,Y. ,2011. Role of mineral nutrition in alleviation of drought stress in plants. Australian journal of crop science. 5 (6) : 764-777.

Zand, B. , Soroushzadeh, A. , Ghanati, F. , Moradi, F. , 2009. Effect of Zinc and auxin foliar application on grain yield and its components of Grain Maize under water deficits condition. Seed and plant production journal. Cover 2. No 25: 431-448. (In Persian)