ارزیابی عملکرد، مصرف سوخت و شاخص‌های انرژی در تولید پنبه (Gossypium hirsutum L.) در استان گلستان

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 17، دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 37، مهر 1397، صفحه 853-874   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v10i3.62349

نویسندگان

رضا عارفی^{* 1}؛ افشین سلطانی²؛ حسین عجم نوروزی¹

¹دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان، گرگان، ایران

²دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران

چکیده

این تحقیق به بررسی انرژی مصرفی، میزان سوخت مصرفی و برآورد شاخص های انرژی در تولید پنبه در شهرستان های علی آبادکتول و آق قلا در استان گلستان ایران پرداخته است. اطلاعات از طریق مصاحبه حضوری با 100 پنبه کار جمع آوری شد. در این مطالعه مقادیر مصرف سوخت و انرژی برای هر یک از عملیات زراعی مرتبط با تولید پنبه در علی آباد و آق قلا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین مصرف انرژی با 41 درصد از کل انرژی مصرفی مربوط به عملیات آبیاری بود و عملیات های تغذیه و آماده سازی زمین در رتبه های بعدی می باشند مجموعه انرژی نیروی کارگری 2262 مگا ژول در هکتار محاسبه شد که به ترتیب عملیات برداشت، عملیات آبیاری و عملیات وجین، سله شکنی و واکاری از بیشترین به کمترین مصرف انرژی کارگری را داشتند. 61 درصد از کل انرژی ( 10217 مگا ژول در هکتار) به طور غیر مستقیم برای ساخت، تعمیر و نگهداری ادوات و ماشین آلات، تولید بذر، تولید کود نیتروژن، تولید کودهای فسفر، تولید کود های پتاسیم، تولید کود های آلی، تولید حشره کش ها، تولید علف کش ها و تولید قارچ کش ها مصرف شده است. تولید کود نیتروژن با 30 درصد بیشترین سهم را نسبت به سایر بخش های انرژی های غیر مستقیم داشت در حالی که 39 درصد از کل انرژی های مصرفی مربوط به انرژِی های مستقیم و از طریق بکارگیری نیروی انسانی و مصرف سوخت مصرف شده است. متوسط نسبت انرژی در مجموع مزارع برابر با 92/5 بود. نتایج بررسی مقادیر کل انرژی ورودی در مزارع نشان داد که کمترین و بیشترین انرژی ورودی کل به ترتیب برابر 15614 و 43321 مگا ژول در هکتارمحاسبه شد. میانگین عملکرد وش 8/2 تن در هکتار بدست آمد که این مقدار معادل 154371 مگا ژول در هکتار انرژی می باشد.

کلیدواژه‌ها

پنبه؛ سوخت؛ انرژی ورودی؛ خروجی

مراجع

Aggarwal, G.C. 1995. Fertilizer and irrigation management for energy conservation in crop production. Energy 20(8): 771-776.

Ahmadi, M., and Aghaalikhani, D. 2013. Analysis of Energy Consumption of Cotton in Golestan province in order to provide a solution for increasing resource efficiency. Journal of Agroecology. 4(2): 151-158. (In Persian with English abstract).

Akcaoz, H., Ozcatalbas, O., and Kizilay, H. 2009. Analysis of energy use for pomegranate production in Turkey. Journal food Agriculture Environment 7: 475-480.

Alam, M.S., Alam, M.R., and Islam, K.K. 2005. Energy flow in agriculture: Bangladesh. American. Journal of Environmental Sciences 1(3): 213-220.

Almasi, M. 2005. Energy management in agriculture. Masters textbook of agricultural mechanization. Azad University of Science and Research of Tehran, Iran. (In Persian with English abstract).

Anonymous. 2010. Statistic Agriculture. Crop Production. Office of Statistics and Information Technology, Ministry of Agriculture. Ministry of Jihad Agriculture, Tehran, Iran. (In Persian with English abstract).

Anonymous. 1980-1994. Final research report on cotton improvement projects. Cotton Research Institute (In Persian with English abstract).

Canakci, M., Topakci, M., Akinci, I., and Ozmerzi, A. 2005. Energy use pattern of some field crops and vegetable production: Case study for Antalya Region, Turkey. Energy Conversion and Management 46(4): 655-666.

Clements, D.R., Weise, S.F., Brown, R., Stonehouse, D.P., Hume, D.J., and Swanton, C.J. 2005. Energy analysis of tillage and herbicide inputs in alternative weed management-systems. Agriculture, Ecosystems and Environment 52(2): 119-128.

Dagistan, E., Akcaoz, H., Demirtas, B., and Yilmaz, Y. 2009. Energy usage and benefit- cost analysis of cotton production in Turkey. African Journal of Agricaltural Research 4(7): 599-604.

Dehghanian, S., and Kocheki, A. 1996. Ecological economy and organic agriculture economy. Jihad Daneshgahi Publications of Mashhad, Mashhad, Iran 164 (In Persian).

Fluck, R.C., and Baird, C.D. 1980. Agricultural energetics. AVI Publishing Co.

Hosier, R. 1985. How hold energy consumption in rural Kenya. Ambio 14(4-5): 225- 227.

Institute for International Energy Studies. 2007. Hydrocarbon balance sheet in Iran, Ministry of Petroleum.

Kaltsas, A.M., Mamolos, A.P., Tsatsarelis, C.A., Nanos, G.D., and Kalburtji, K.L. 2007. Energy budget in organic and conventional olive groves. Agriculture, Ecosystems and Environment 122(2): 243-251.

Kizilaslan, N. 2009. Energy use and input-output energy analysis for apple production in Turkey. The Journal of Agricultural and Environmental 7(2): 419-423.

Koocheki, A., and Hosseini, M. 1994. Energy efficiency in agricultural ecosystems. University of Mashhad Publication 299. (In Persian).

Moayedi Shahraki, A.A., Jami Ahmadi, M., and Behdani, M.A. 2010. Performance evaluation of saffron (Crocus sativus L.) In: South Khorasan. Journal of Agroecology 2: 55-62. (In Persian with English abstract).

Ozkan, B., Akcaoz, H., and Fert, C. 2004. Energy input- output analysis in Turkish agriculture. Renewable Energy 29(1): 39-51.

Ozkan, B., Akcaoz, H., and Karadeniz, F. 2005. Energy requirement and economic analysis of citrus production in Turkey. Energy Conversion and Management 45(11): 1821-1830.

Panahi, F, H., and Kafi, M. 2012. Budget evaluation and energy efficiency in potato fields in Kurdistan, Case Study: Plain Dehgolan. Journal of Agroecology. 4(2): 159-169. (In Persian).

Panesar, B.S., and Fluck, R.C. 1993. Energy productivity of a production system-analysis and measurement. Agricultural Systems 43(4): 415-437.

Pimental, D., and Pimental, M, H. 2008. Food, energy and society. Taylor and Francis Group publisher 380.

Pishgar-Komleh, S.H., Sefeedpari, P., and Ghahderijani, M. 2012. Exploring energy consumption and CO2 emission of cotton production in Iran. Journal of Renewable and Sustainable Energy 4: 033115-033114.

Rajabi, M.H., Soltani, A., Vahidinia, B., Zeinali, E., and Soltani, E. 2011. Fuel consumption assessment on wheat production farms in Gorgan. Environmental Sciences 9(2). (In Persian with English abstract).

Rajabi, M.H., Soltani, A., Zeinali, E., and Soltani, E. 2012. Energy consumption assessment on wheat production in Gorgan. Journal of Plant Production 19(3). (In Persian with English abstract).

Schroll, H. 1994. Energy –flow and ecological sustainability in Danish agriculture. Agriculture, Ecosystems and Environment 51(3):301-310.

Sing, H., Mishra, D., and Nahar, N, M. 2002. Energy use pattern in production agriculture of a typical village in arid zone, India_ part I. Energy Conversion and Management 43(16): 2275-2286.

Smith, C.W., and Cothren, J.T. 1991. Cotton; origin, history, technology and production. John Wiley & Sons 9.

Soltani, A., Rajabi, M. H., Zeinali, E., and Soltani, E. 2013. Energy inputs and greenhouse gases emissions in wheat production in Gorgan, Iran. Energy 50: 54-61. (In Persian with English abstract).

Strapatsa, A.V., Nanos, G.D., and Tsatsarelis, C.A. 2006. Energy flow for integrated apple production in Greece. Agriculture, Ecosystems and Environment 116(3): 176-180.

Taheri-Rad, A.R., Nikkhah, A., Khojastehpour, M., and Nourozieh, S. 2014. Assessing GHG emissions, and energy and economic analysis of cotton production in the Golestan province. Journal of Agricultural Machinery 5(2): 428-445.

Tipi, T., Cetin, B., and Vardar, A. 2009. An analysis of energy use and input costs for wheat production in Turkey. The Journal of Agricultural and Environmental 7: 352-356.

Turhan, S., Canan Ozbag, B., and Rehber, E. 2008. A comparison of energy use in organic and conventional tomato production. The Journal of Food, Agriculture and Environment 6(3-4): 318-321.

Tuti, D.M., Prakash, V., Pandey, B.M., Bhattacharyya, R., Mahanta, D., Bisht, J.K., Kumar, M., Mina, B.L., Kumar, N., Bhatt, J.C., and Srivastva, A.K. 2012. Energy budgeting of colocasia-based cropping systems in the Indian sub-Himalayas. Energy 45(1): 986-993.

Tzilivakis, J., Warner, D.J., May, M., Lewis, K.A., and Jaggard, K. 2005. An assessment of the energy inputs and greenhouse gas emissions in sugar beet (Beta vulgaris) production in the UK. Agricultural Systems 85(2): 101-119.

Witney, B. 1995. Choosing and using farm machines. Land Technology Ltd, UK.

Yilmaz, I., Akcaoz, H., and Ozkan, B. 2005. An analysis of energy use and input costs for cotton production in Turkey. Renewable Energy 30: 145-155.