مطالعه آزمایشگاهی عوامل موثر بر شکل گیری جریان موجکی در سرریزهای لبه پهن

آب و خاک

مقاله 11، دوره 26، شماره 6، بهمن 1391، صفحه 1428-1439   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.19280

نویسندگان

محمدرضا مددی^* ؛ داوود فرسادی زاده؛ علی حسین زاده دلیر

دانشگاه تبریز- گروه آبیاری

چکیده

جریان موجکی در سرریزهای لبه پهن، پدیده ای است که تحت شرایط هیدرولیکی خاصی رخ می دهد. در این حالت سطح جریان روی سرریز به شکل موجک های سینوسی در آمده و تعداد این موجک ها ممکن است از یک تا بیش از 10 عدد متغیر باشد. وقوع این پدیده باعث می شود که اندازه-گیری جریان توسط این سازه ها با خطا صورت گیرد. در این تحقیق ضمن معرفی مهمترین عوامل موثر بر ایجاد جریان موجکی، تاثیر پارامترهای هندسی سرریزهای لبه پهن مستطیلی بر روی شکل گیری و مشخصه های این جریان در حالتی که فقط یک موجک بر روی سرریز تشکیل شده باشد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که با کاهش شیب وجه بالادست سرریز از حالت قائم به زاویه شیب 40 درجه، ارتفاع نسبی موجک 78 درصد کاهش یافته و طول نسبی موجک 55 درصد افزایش داشته و موقعیت تشکیل موجک به سمت پایین دست منتقل شد. با تغییر انحنای پیشانی بالادست سرریز از حالت لبه تیز به شعاع انحنای نسبی 5/0، ارتفاع نسبی موجک به میزان 80 درصد کاهش یافت. زبر کردن سطح تاج سرریز نیز بسته به موقعیت ایجاد زبری، سبب تضعیف یا از بین رفتن موجک شد.

کلیدواژه‌ها

اندازه گیری جریان؛ پارامترهای هندسی سرریز؛ مشخصه های جریان