پارامترهای رشدی، عملکرد و کیفیت خیار گلخانه‌ای تحت تأثیر نسبت‌های مختلف پتاسیم به کلسیم محلول غذایی در سیستم بدون خاک

علوم باغبانی

مقاله 2، دوره 32، شماره 3، آذر 1397، صفحه 383-391   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v32i3.60489

نویسندگان

یاسر جوان؛ محمد جواد نظری دلجو^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

چکیده

نسبت پتاسیم به کلسیم محلول غذایی در کشت‌های بدون خاک نقش مؤثری بر جذب سایر عناصر معدنی و در نتیجه پارامترهای رشد و نموی بویژه کمیت و کیفیت محصولات تولیدی مانند خیار دارد. با هدف بررسی تأثیر نسبت‌های مختلف پتاسیم به کلسیم (2 و 5/1، 1، 7/0، 5/0) بر خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی خیار رقم نگین، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سیستم باز کشت بدون خاک با بستر ترکیبی کوکوپیت و پرلیت (1:1) اجرا گردید. نتایج بیانگر تأثیر معنی‌دار نسبت پتاسیم به کلسیم بر وزن تر و خشک بوته و ریشه، درصد کلسیم و پتاسیم گیاه، صفات کیفی میوه خیار، کربوهیدرات کل، فنل کل و میزان ویتامین ث میوه بود. بر همین اساس بیشترین وزن تر ریشه (36/29 گرم در بوته)، وزن خشک ریشه (88/1 گرم در بوته)، طول میوه (3/13 سانتی‌متر)، سفتی بافت و وزن تر میوه (112 گرم)، میزان کلسیم و پتاسیم برگ و محتوای نسبی آب برگ (7/57 درصد) بوته خیار در نسبت برابر پتاسیم به کلسیم مشاهده گردید. همچنین بیشترین محتوای ویتامین ث میوه به‌ترتیب در نسبت‌های پتاسیم به کلسیم 5/1 و 1 حاصل شد. نسبت پتاسیم به کلسیم برابر 1، سبب تولید بیشترین طول و وزن میوه به‌عنوان اجزای اصلی عملکرد گردید؛ برهمین اساس حداکثر عملکرد میوه (72/8 کیلوگرم در بوته) نیز در نسبت مذکور بدست آمد. براساس نتایج آزمایش نسبت پتاسیم به کلسیم برابر یک بدلیل بهبود پارامترهای رشدونموی و جذب عناصر غذایی منجر به افزایش عملکرد و کیفیت میوه خیار رقم نگین در سیستم بدون خاک گردید.

کلیدواژه‌ها

کشت آبکشت؛ کربوهیدرات کل؛ نسبت عناصر معدنی؛ ویتامین ث

مراجع

1- Anac D., Okur B., Kilic C., Aksoy U., Can Z., Hepaksoy S., Anaç S., and Dorsan F. 1997. Potassium fertilization to control salinization effects. In: Regional Workshop on Food Security in the WANA Region, The essential need for balanced fertilization, Izmir, Turkey.

2- Arya S.P., Mahajan M., and Jain P. 2000. Non-spectrophotometric methods for the determination of Vitamin C. Analytica Chimica Acta, 417: 1–14.

3- Barker A.V., and Pilbeam D.J. 2015. Handbook of plant nutrition. CRC press.

4- Bemadac A., Jean-Baptiste I., Bertoni G., and Morard P. 1996. Changes in calcium contents during melon (Cucumis melo L.) fruit development. Scientia Horticulturae, 66: 181–189.

5- Emami A. 1996. Plant analysis methods. Soil and water research institute. No. 928. (In Persian)

6- Fageria N.K. 2008. The use of nutrients in crop plants. CRC press.

7- Fanaie H.R., Kafi M., and Shirani Rad A.H. 2013. Interaction of water deficit stress and potassium application on potassium, calcium, magnesium concentration and oil of two species of canola (Brassica napus) and mustard (Brassica juncea). Journal of Water and Soil Science, 23(3): 261-275. (In Persian with English abstract)

8- Haeder H.E., and Beringer H. 1981. Influence of potassium nutrition and water stress on the content of abscisic acid in grains and flag leaves of wheat during grain development. Journal of the Science of Food and Agriculture, 32: 552–556.

9- Huett D.O. 1994. Growth, nutrient uptake and tipburn severity of hydroponic lettuce in response to electrical conductivity and K: Ca ratio in solution. Crop and Pasture Science, 45: 251–267.

10- Irigoyen J.J., Einerich D.W., and Sanchez-Diaz M. 1992. Water stress induced changes in concentrations of proline and total soluble sugars in nodulated alfalfa (Medicago sativa) plants. Physiologia Plantarum, 84: 55–60.

11- Jakobsen S.T. 2009. Interaction between plant nutrients: III. Antagonism between potassium, magnesium and calcium. Acta Agriculturae Scandinavica B-Plant Soil Sciences, 43(1): 1–5.

12- Jones J.B. 2004. Hydroponics: a practical guide for the soilless grower. CRC press.

13- Kokabi S., and Tabatabaie S.J. 2011. Effect of different K/Ca ratio on yield and quality of Melon 'Galia'. Journal of Horticultural Science, 25(2): 178-184. (In Persian)

14- Lin D., Huang D., and Wang S. 2004. Effects of potassium levels on fruit quality of muskmelon in soilless medium culture. Scientia Horticulturae, 102: 53–60.

15- Marschner H. 2011. Marschner’s mineral nutrition of higher plants. Academic press.

16- Neocleous D., and Savvas D. 2015. Effect of different macronutrient cation ratios on macronutrient and water uptake by melon (Cucumis melo) grown in recirculating nutrient solution. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 178, 320–332.

17- Nguyen P.M., Eileen M., and Kwee Emily D. 2010. Niemeyer Potassium rate alters the antioxidant capacity and phenolic concentration of basil (Ocimum basilicum L.) leaves. Food Chemistry, 123: 1235–1241.

18- Pedrosa A.W., Martinez H.E.P., Matiello E.M., Fontes P.C.R., and Pereira P.R.G. 2011. Influence of the N/K ratio on the production and quality of cucumber in hydroponic system. Revista Ceres, 58: 619–624.

19- Premuzic Z., Bargiela M., Garcia A., Rendina A., and Iorio A. 1998. Calcium, iron, potassium, phosphorus, and vitamin C content of organic and hydroponic tomatoes. HortScience, 33: 255–257.

20- Ritchie S.W., Nguyen H.T., and Scott Holaday A. 1990. Leaf Water Content and Gas-Exchange Parameters of Two Wheat Genotypes Differing in Drought Resistance. Crop Science, 30: 105–111.

21- Sardans J., and Peñuelas J. 2008. Drought changes nutrient sources, content and stoichiometry in the bryophyte Hypnum cupressiforme Hedw. Growing in a Mediterranean forest. Journal of Bryology, 30: 59–65.

22- Sonneveld C., and Voogt W. 2009. Nutrient management in substrate systems. Springer.

23- Sonneveld C., and Welles G.W.H. 2004. Cation concentrations of plant tissues of fruit-vegetable crops as affected by the EC of the external nutrient solution and by humidity, In: International Symposium on Soilless Culture and Hydroponics, 697: 377–386.

24- Taiz L., and Zeiger E. 2002. Plant Physiology Sinauer Associates Inc.

25- Torres-Olivar V., Villegas-Torres O.G., Dominguez-Patiño M.L., Sotelo-Nava H., Rodriguez-Martinez A., Melgoza-Aleman R.M., Valdez-Aguilar L.A., and Alia-Tejacal I. 2014. Role of Nitrogen and Nutrients in Crop Nutrition. Journal of Agricultural Science and Technology, B4, 29-37.

26- Tuna A.L., Kaya C., Ashraf M., Altunlu H., Yokas I., and Yagmur B. 2007. The effects of calcium sulphate on growth, membrane stability and nutrient uptake of tomato plants grown under salt stress. Environmental and Experimental Botany, 59: 173–178.

27- Turhan E., and Eris A. 2005. Effects of sodium chloride applications and different growth media on ionic composition in strawberry plant. Journal of Plant Nutrition, 27: 1653–1665.

28- Velioglu Y.S., Mazza G., Gao L., and Oomah B.D. 1998. Antioxidant activity and total phenolics in selected fruits, vegetables, and grain products. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 46: 4113–4117.

29- Zhizhong Z., Shanglong Z., Changjie X., Kunsong C., and Shuantao L. 2001. Roles of sucrose-metabolizing enzymes in accumulation of sugars in Satsuma Mandarin fruit. Acta Horticulturae Sinica, 28: 112–118.