سمیت تنفسی اسانس گیاهی زیره سیاه (Carum carvi) روی شب‌پره مینوز برگ گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick)(Lepidoptera: Gelechiidae)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 10، دوره 31، شماره 1 - شماره پیاپی 35، فروردین 1396، صفحه 172-178   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v31i1.51361

نویسندگان

سمیرا گودرزوند چگینی^{* 1}؛ حبیب عباسی پور²؛ جابر کریمی²؛ علیرضا عسکریان زاده²

¹دانشگاه شاهد، تهران، ایران

²دانشگاه شاهد

چکیده

شب پره مینوز برگ گوجه فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick)، یکی از آفات مهم گیاهان خانواده Solanaceae خصوصا گوجه فرنگی در دنیا و ایران محسوب می‌شود. استفاده بیش از حد از حشره کش های شیمیایی به سرعت منجر به بروز مقاومت آفت می‌شود. استفاده از ترکیباتی با منشا طبیعی مانند اسانس‌های گیاهی در کنترل آفت جایگزین مناسبی برای حشره کش‌های شیمیایی محسوب می‌شوند. در این تحقیق، سمیت تنفسی اسانس زیره سیاه روی مراحل تخم، لارو سن دوم و حشره کامل مورد بررسی قرار گرفت. اسانس گیاه با استفاده از دستگاه کلونجر (Clevenger) به روش تقطیر با آب استخراج شد. غلظت‌های مختلف اسانس در دامنه بین20 تا 100، 3 تا 7 ، 1/0 تا 1 و 5/0 تا 1 میکرولیتر بر لیتر هوا به ترتیب روی مراحل تخم، لارو سن دوم درون تونل برگ، لارو سن دوم به صورت مستقیم و حشره کامل هر کدام با سه تکرار به همراه شاهد آزمایش شد و میزان تلفات بعد از 48 ساعت محاسبه گردید. نوع و میزان درصد ترکیبات گیاهی در هر کدام از اسانس ها با استفاده از دستگاه GC/MS تعیین گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس، مرگ و میر هم افزایش یافت. تجزیه و تحلیل پروبیت داده‌ها نشان داد میزان LC50 برای تخم، لارو سن دوم درون برگ، لارو سن دوم بیرون برگ و حشره کامل به ترتیب 24/44، 652/4، 335/0 و 624/0 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. در اسانس زیره سیاه ترکیبات Benzaldehyde, 4- (1- methylethyl) – (c) (29/21 درصد) و P- cymene (02/18 درصد) جزو ترکیبات شیمیایی عمده بودند. نتایج حاصل نشان داد اسانس زیره سیاه پتانسیل بالایی برای کنترل شب پره مینوز گوجه فرنگی در محیط‌های بسته دارد و برای حفاظت از محیط زیست و سلامت کاربران توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

دز کشنده؛ کلونجر؛ گیاهان دارویی

مراجع

1- Adams R.P. 2001. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Quadrupole . Mass Spectroscopy; Allured: Carol Stream, IL, USA.

2- Adams R.P. 2007 Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/ MassSpectrometery, 4th edn. Allured Publ. Corp., IL, p. 456.

3- Ahn Y. J., Lee, S. B., Lee, H. S. and Kim, G. H. 1998. Insecticidal and acaricial activity of carvacrol and b-thujaplcine derived from Thujopsis dolabrata var. hondai sawdust. Journal of Chemical Ecology, 24: 81-90.

4- Baniameri V., and Cheraghian A. 2012. The first report and control of Tuta absoluta in Iran. Eppo Bulletin, 42(2):322- 324.

5- Branherotto, R. and Vendraim, J.J. 2010. Efeito de Genotipos de Tomateiro e de Extratos Aquosos de Folhas de (Melia azedarach) de Sementes de (Azadirachta indica) sobre Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechiidae). Neotropical Entomology, 39(5): 784-791.

6- Coats J. R., Karr L. L. and Drewes C. D. 1991. Toxicity and neurotoxic effects of monoterpenoids in insects and cutworms. In: P. A. Hedin (Ed.), Naturally Occuring Pest Bioregultors. American Chemical Society, Washington, DC, pp. 305-316.

7- Desneux N., Wajnberg E., Wyckhuys K.A., Burgio G., Arpaia S., Narvaez-Vasquez C.A., Gonzalez-Cabrera J., Ruescas D.C., Tabone E., and Frandon J. 2010. Biological invasion of European tomato crops by Tuta absoluta: ecology, geographic expansion and prospects for biological control. Journal of Pest Science, 83(3):197-215.

8- Duke O.S. 1990. Natural pesticides from plants: 511-517. In: Janick, J. and Simon, J.E., (Eds). Advances in New Crops. Timber Press, Portland, 560 p.

9- Enan E. 2001. Insecticidal activity of essential oils: octopaminergic sites of action. Comparative Biochem. Physiol, 130: 325-337.

10- Fang R., Jiang C. H., Wang X. Y., Zhang H. M., Liu Z. L., Zhou L. and Deng Z. W. 2010. Insecticidal activity of essential oil of Carum carvi fruits from China and its main components against two grain storage insects.Molecules, 15(12): 9391-9402.

11- Galarza J. 1984. Laboratory assessment of some solanaceous plants. Possible food-plants of the tomato moth, Scrobipalpula absoluta (Meyr.)(Lepidoptera: Gelechiidae). Informativo de Investigaciones Agricolas, (421/424):30-32.

12- Gontijo P., Picanço M., Pereira E., Martins J., Chediak M., and Guedes R. 2013. Spatial and temporal variation in the control failure likelihood of the tomato leaf miner, Tuta absoluta. Annals of Applied Biology, 162(1):50-59.

13- Guedes R., and Picanço M. 2012. The tomato borer, Tuta absoluta in South America: pest status, management and insecticide resistance. EPPO Bulletin, 42(2):211-216.

14- Guedes R., and Siqueira H. 2013. The tomato borer Tuta absoluta: insecticide resistance and control failure. CAB Reviews: Perspectives in Agriculture, Veterinary Science, Nutrition and Natural Resources, 7(005):245.

15- Haddi K., Berger M., Bielza P., Cifuentes D., Field L.M., Gorman K., Rapisarda C., Williamson M.S., and Bass C. 2012. Identification of mutations associated with pyrethroid resistance in the voltage-gated sodium channel of the tomato leaf miner (Tuta absoluta). Insect Biochemistry and Molecular Biology, 42(7):506-513.

16- Iacobellis N.S., Lo Cantore P., Capasso F., Senatore F. 2005. Antibacterial activity of Cuminum cyminum L. and Carum carvi L. essential oils. Journal of Agricultural Entomology, 53: 57-61.

17- Isman M.B. 2000. Plant essential oils for pest and disease management. Crop Protection, 19:603-608.

18- Jalali-Heravi M., Zekavat N., Sereshti H. 2007. Use of gas chromatography–mass spectrometry combined with resolution methods to characterize the essential oil components of Iranian cumin and caraway. Journal of Chromatography, 1143: 215–222.

19- Kallio H., Kerrola, K., Alhonmaki, P. 1994. Carvone and limonene in caraway fruits (Carum carvi L.) analyzed by supercritical carbon dioxide extraction-gas chromatography. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 42, 2478-2485

20- Keita S.M., Vincent C., Schmit J.P., Ramaswamy S. and Belanger A. (2000). Effect of various essential oils on Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research. 36(4): 355-364.

21- Kona N.E.M.,Taha A.K. and Mahmoud M.E. 2014. Effects of Botanical Extracts of Neem (Azadirachta indica) and Jatropha (Jatropha curcus) on Eggs and Larvae of Tomato Leaf Miner, Tuta absoluta (Meyrick)(Lepidoptera: Gelechiidae). Persian Gulf Crop Protection, 3(3): 41-46.

22- Laarif A., Zarrad K., Tayeb W., Ayed A., Souguir S. and Chaieb I. 2013. Chemical composition and insecticidal activity of essential oil from (Citrus aurantium) (Rutaceae) fruit peels against two greenhouse insects; Spodoptera littoralis (Noctuidae) and Tuta absoluta (Gelechiidae). Advances in Agriculture, Sciences and Engineering Research, 3(5): 825-830.

23- Lietti M.M., Botto E., and Alzogaray R.A. 2005. Insecticide resistance in argentine populations of Tuta absoluta (Meyrick)(Lepidoptera: Gelechiidae). Neotropical Entomology, 34(1):113-119.

24- Pane C., Rongai D., and Zaccardelli M. 2013. Foliar spray application of glucosinolates and essential oils on processing tomato in open field production system. Agricultural Sciences, 4(3): 149-153.

25- Papachristos D.P. and Stamopoulos D.C. 2002. Toxicity of vapors of three essential oils to the immature stages of Acanthoscelides obtectus (Say)(Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research, 38(4): 365-373.

26- Rafiee Z., Moharramipour S., Farazmand H., and Karimzadeh J. 2010. Repellent and fumigant activity of 18 essential oils on Plodia interpunctella Hübner (Lep.: Pyralidae). Iranian Journal of Plant Protection, 24(2):165-172. (in Persian).

27- Razzaghi-Abyaneh M., Shams-Ghahfarokhi M., Rezaee M.B., Jaimand K., Alinezhad S., Saberi R., Yoshinari T. 2009. Chemical composition and antiaflatoxigenic activity of Carum carvi L., Thymus vulgaris and Citrus aurantifolia essential oils. Food Control, 20: 1018-1024.

28- Razzaghi N., Saber M., Mahdavinia G., and Rostamnia S. 2014. Insecticidal effects of the essential oil, Achillea millefolium on tomato leaf miner moth, Tuta absoluta (Meyrick) (Lepidoptera: Gelechidae).. p. 509 . 21 Iranian plant protection congress ,23-27 Aug. 2014.

29- SAS Institute. 1997. SAS/STAT software: changes and enhancements through release 6.12. 1167 pp. SAS Institute, Inc., Cary, NC, USA.

30- Seidler-Lozykowska, K., Baranska, M., Baranski, R., Krol, D. (2010). Raman analysis of caraway (Carum carvi L.) single fruits. Evaluation of essential oil content and its composition. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 58: 5271-5275.

31- Sharififar, F., Moshafi, M. H., Mansouri, S. H., Khodashenas, M. and Khoshnoodi, M. (2007). Food Contr. ISSN 0950-7135, 18: 800-805.

32- Simic A., Rančic A., Sokovic M. D., Ristic M., Grujic-Jovanovic S., Vukojevic J. and Marin P. D. 2008. Essential oil composition of Cymbopogon winterianus. and Carum carvi. and their antimicrobial activities. Pharmaceutical Biology, 46(6): 437-441.

33- Tome H., Cordeiro E., Rosado J., and Guedes R. 2012. Egg exposure to pyriproxyfen in the tomato leaf miner Tuta absoluta: ovicidal activity or behavioural‐modulated hatching mortality? Annals of Applied Biology, 160(1):35- 42.

34- Tropea Garzia G., Siscaro G., Biondi A., and Zappalà L. 2012. "Tuta absoluta, a South American pest of tomato now in the EPPO region: Biology, distribution and damage. EPPO Bulletin, 42(2):205-210.

35- Umpierrez M.L., Lagreca M.E., Cabrera R., Grille G. and Rossini, C. 2012. Essential oils from Asteraceae as potential biocontrol tools for tomato pests and diseases. Phytochemistry Reviews, 11(4): 339-350.