مقاومت چهار ژنوتیپ کلزا نسبت به شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (L.)‌

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 3، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 36، تیر 1396، صفحه 191-198   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v0i0.43384

نویسنده

سید حیدر موسوی انزابی^*

واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده

کلزا (Brassica napus L.) یکی از گیاهان دانه روغنی مورد توجه کشاورزان در ایران می‌باشد. شته مومی کلم Brevicorynebrassicae (L.) از آفات مهم کلزا در استان آذربایجان‌غربی است. به منظور ارزیابی مقاومت چهار ژنوتیپ”RGS“ ، ”Hyola-308“ ،”Hyola-401“ و ”Sarigol“ نسبت به شته مومی کلم در سال 1389 مطالعه‌ای در دو بخش مزرعه‌ و گلخانه‌ در منطقه کهریز استان آذربایجان غربی انجام شد. در این تحقیق شاخص آلودگی و تحمل در شرایط مزرعه و آنتی‌بیوز در شرایط گلخانه مطالعه گردید. در بخش زراعی دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با پنج تکرار تحت شرایط آلودگی طبیعی وپنج تکرار کنترل (عدم آلودگی) در مزرعه کاشته شد. در مزرعه از شاخص آلودگی زراعی و شاخص کاهش تابعی عملکرد در بررسی مکانیسم‌های مقاومت ژنوتیپ‌ها استفاده شد. در ارزیابی آنتی‌بیوز، ژنوتیپ‌ها در گلدان‌هایی در 10 تکرار و بر اساس طرح کاملا تصادفی کاشته شدند و نرخ ذاتی رشد جمعیت شته مومی کلم در شرایط گلخانه‌ای محاسبه گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب شاخص آلودگی اختلاف آماری معنی‌داری حداقل در سطح احتمال یک درصد برای صفت شاخص آلودگی در بین ژنوتیپ‌ها و زمان‌های نمونه‌برداری نشان داد. تجزیه شاخص کاهش عملکرد و اجزای آن بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی، اختلاف آماری معنی‌داری حداقل در سطح احتمال یک درصد برای این صفات نشان داد. تجزیه واریانس ساده داده‌های آزمایش گلخانه‌ای آنتی‌بیوز اختلاف آماری معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد برای صفت نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته را نشان داد. در نهایت ژنوتیپ ”Sarigol“ بیش‌ترین شاخص مقاومت گیاهی را در مقایسه با دیگر ژنوتیپ‌ها دارا بود.

کلیدواژه‌ها

آذربایجان غربی؛ آنتی‌بیوز؛ تحمل؛ شاخص آلودگی؛ شاخص مقاومت گیاهی

مراجع

1- Aslam M., Razaq M. and Shahzad A. 2005. Comparison of different canola (Brassica napus L.) varieties for resistance against cabbage aphid (Brevicorynebrassicae L.). International Journal of Agriculture and Biology. 7:781-2.

2- Carey J.R. 1993. Applied Demography for Biologists with Special Emphasis on Insects.Oxford University Press. 206 Pp.

3- Dodd G.D. 1976. Key for identification of the instars of the cabbage aphid, Brevicoryne brassicae (L.). Plant Pathology, 25: 84-86.

4- Eigenbrode S.D., Kabalo, N.N. and Rutledge, C.E. 2000. Potential of reduced-waxbloom oilseed Brassica for insect pest resistance. Journal of Agriculture and Urban Entomology, 17(2): 53-63.

5- Ellis P.R. and Farrell J.A. 1995. Resistance to cabbage aphid (Brevicorynebrassicae L.) in six Brassica accessions in New Zeland. Journal of Crop and Horticultural Science, Vol. 23:25-29.

6- Ellis P.R., Pink D.A.C., Phelps K., Jukes P.L., Breeds S.E. and Pinnegare A. 1998. Evaluation of acre collection of Brassica accessions for resistance to (Brevicoryne brassicae L.) the cabbage aphid. Euphitica, 103: 149-160.

7- Kazemi, M.H., Jamshidi-Kaljahi, M. & Mashhadi-Jafarloo, M. 2007. Effect of five varieties in survival and reproduction rate of cabbage aphid Brevicoryne brassicae (L.) in flowering stage. Tabriz Branch, Islamic Azad University, Journal of Agricultural Science 1: 27-34. (in Persian with English summary).

8- La Rossa R., A. Vasicek Kiernan A.M. and Paglioni A. 2003. Biologia y demografia de Brevicoryne brassicae (L.) (Hemiptera:Aphididae) sobre cuatro cultivares Brassica oleracea L. Revista de la Agronomia UBA, 23(1):87-91.

9- Lotka A.J. 1924. Elements of Physical Biology. Williams and Wilkins, Baltimore. Reprinted as Elements of Mathematical Biology. 1956. Dover N, New York.

10- Maxwell F.G. and Jennings P.R. 1971. Breeding Plants Resistant to Insects, Jhon Wiley and Sons, 683 Pp.

11- Mahmoodi-Nia, M. 2005. Evaluation of six canola varieties against cabbage aphid under field conditions.M.Sc. Thesis. Guilan University, 80 Pp.

12- Moharrami-pour, S., Monfared, A. & Fathi-pour, Y. 2003. Comparison of intrinsic rate of increase and relative growth rate of cabbage waxy aphid Brevicoryne brassicae (L.) on four canola varieties (Brassica napus L.) in growth chamber. Journal of Agriculture Science 13: 79-86. [In Persian with English summary].

13- Mohiseni, A & Torkamani, A. 2008. Evaluation of canola genotypes (Brassica napus L.) resistance to cabbage aphid Brevicoryne brassicae (L.). Proceeding of 18th of Plant Pathology Congress,p 486.

14- Monfared, A., Moharrami-Pour S. & Fathi-Pour, Y. 2003. Evaluation of 27 canola lines, hybrids and varieties (Brassica napus L.) resistance to cabbage aphid Brevicoryne brassicae (L.) in natural field infestation in Tehran. Journal of Iran Agriculture Science 34: 987-993.

15- Morgan J. Wilde, G. and Johnson D. 1980. Greenbug resistance in commerical sorghum hybrids in the seedling stage.Journal of Economic Entomology, 73: 510-514.

16- Mostoufi S. 2008. Overview of Oilseeds and Their Products Marketing. Institute of Planning Researches and Agricultural Economic. 52 pp.

17- Mousvi Anzabi, S.H., Nouri Ghanbalani, G., Eivazi, A. and ranji, H. 2013. Resistance Components of Canola, Brassica napus L. Genotypes to Cabbage Aphid Brevicoryne brassicae (L.). Applied Research in Plant Protection, 2: 85-100. [In Persian with English summary].

18- Mousavi Anzabi, S.H., Eivazi, A. Zargaran, M.R. and Ghasemi Kahrizeh, A. 2014. Effect of seven canola genotypes on cabbage aphid Brevicoryne brassicae (L.) growth parameters. Romanian Agriculture Research Journal, 31(1).

19- Singh R. Ellis P.R. Pink D.A.C. and Phleps K. 1994. An investigation of the resistance to cabbage aphid in Brassica species. Annals of Applied Biology, 125: 457-465.

20- Tjallingii W.F. 1976. A preliminary study of host selection and acceptance behavior in the cabbage aphid, Brevicoryne brassicae (L.). Symposia of Biology Hungarica, 16: 283-285.

21- Ulusoy M.R. and Ölmez-Bayhan S. 2006. Effect of certain Brassica plants on biology of the cabbage aphid, Brevicoryne brassicae (L.) under laboratory conditions. Phytoparasitica, 34(2): 133-138.

22- Wyatt I.J. and P.F. Whaite .1977. Simple estimation of intrinsic rates for aphids and tetranychidmites. Journal of Applied Ecology, 14:757-766.

23- Webster J.A. Stark K.J. and Burton R.L. 1987. Plant resistance studies with Diuraphis noxia (Hom.:Aphididae) a new United State wheat pest. Journal of Economic Entomology, 80: 944-949.

24- Zandi_Sohani, N., Soleyman-Nejadian, E. & Mohiseni, A. 2004. Evaluation of five canola varieties (Brassica napus L.) resistance to cabbage aphid Brevicoryne brassicae (L.). Journal of Scientific Agriculture, Ahvaz, 27: 119-127. )in Persian with English summary(.