شناسایی فون نماتدهای تاکستان‌های جنوب آذربایجان غربی و تعیین گونه‌های انگل غالب

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 3، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 36، تیر 1396، صفحه 199-212   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v0i0.46478

نویسندگان

ابراهیم مهاجری¹؛ ناصر پنجه که^{* 1}؛ مرتضی قربانی¹؛ نبی خضری نژاد²

¹دانشگاه زابل

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد

چکیده

با هدف شناسایی فون نماتدهای انگل گیاهی تاکستان‌های جنوب آذربایجان‌ غربی طی سال‌های 92 و 93 تعداد 50 نمونه خاک ریزوسفر ریشه انگور از پنج شهر مهاباد، بوکان، سردشت، پیرانشهر و میاندوآب جمع‌آوری شد. نماتدها جداسازی، تثبیت و به گلیسیرین خالص رسانده شدند و اسلایدهای تهیه شده از نمونه‌ها به وسیله میکروسکوپ نوری مجهز به لوله ترسیم، از نظر صفات ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی مورد بررسی قرار گرفتند. شناسایی جنس‌ها و گونه‌ها با استفاده ازمنابع و کلیدهای معتبر انجام و شباهت‌‌ها و تفاوت‌های موجود بین افراد با شرح اصلی گونه و گونه‌های نزدیک مورد بحث قرار گرفت. در نهایت 23 گونه متعلق به 15 جنس شامل Amplimerlinius globigerus،Basiria tumida،Boleodorus thylactus ،Discotylenchus discretus ،Ditylenchus acutus ،Ditylenchus myceliophagus ، Filenchus vulgaris ،Geocenamus brevidens ،Geocenamus rugosus،Helicotylenchus pseudorobustus ،Helicotylenchus vulgaris ،Mesocriconema antipolitanum ،Mesocriconema xenoplax ، Paratylenchus labiosus ،Pratylenchoides variabilis،Pratylenchus coffeae ، Pratylenchus neglectus،Pratylenchus penetrans ،Pratylenchus sefaensis ،Praylenchus scribneri ، Scutylenchus paniculoides ،Xiphinema index وZygotylenchus guevarai شناسایی شدند. پنج گونه Helicotylenchus vulgaris، Mesocriconema antipolitanum، Mesocriconema xenoplax، Helicotylenchus pseudorobustus و Pratylenchus neglectus به ترتیب و بر حسب میزان پراکنش و تعداد نمونه‌های خاک جداسازی شده به عنوان گونه‌های انگل غالب و نه گونه Discotylenchus discretus، Ditylenchus acutus،Paratylenchus labiosusPratylenchoides variabilis،Pratylenchus coffeae، Pratylenchus penetrans، Pratylenchus scribneri، Pratylenchus sefaensis و Scutylenchus paniculoides برای نخستین بار از خاک اطراف ریشه انگور در ایران گزارش می‌شوند. با توجه به گزارش‌های قبلی از این نماتدها در ایران، تنها به توصیف گونه‌های انگل غالب پرداخته می‌شود.

کلیدواژه‌ها

انگور؛ ریخت ‌شناسی؛ ریزوسفر

مراجع

1- Aslanpour M., Dolati Baneh H. and Mahmoodzadeh H. 2009. Identification and evaluation of wild vines of Western Azerbaijan province to utilise in grapevine breeding programs. P. 47 in National Symposium of Water Science, Soil, Plant and Agricultural Mechanisation. 2-3 March 2009. Azad University of Dezful. (in Persian with English abstract).

2- Castillo P., and Vovlas N. 2007. Pratylenchus (Nematoda: Pratylenchidae): diagnosis, biology, pathogenicity and management. Hunt, D.J. and Perry R.N. (Eds). Nematology monographs and Perspectives, volume 6. Leiden, The Netherlands, Brill Academic Publishers.

3- Creasy G.L., and Creasy L.L. 2009. Grapes, Crop Production Science in Horticulture Series.Publisher: CABI.

4- De Grisse A.T. 1969. Redescription ou modification de quelques techniques dans L’etude des nematodes phytoparasitaires Mededelingen Faculteit Landbouwkundige University of Gent, 34: 351-369.

5- Geraert E. 2010. The Criconematidae of the world, Identification of the family Criconematidae (Nematoda). Academia Press, Gent Belgie.

6- Ghaderi R., Kamali M. and Kargar Bideh A. 2012. Plant parasitic nematodes related to the horticultural and wild grapevines of Kordestan. Proceedings of 20th International Plant Protection Congress. Shiraz. 2:737 (in Persian with English abstract).

7- Karegar A., Geraert E. and Kheiri A. 1995. Tylenchs associated with grapevine in the province of Hamadan, Iran. Mededelingen Faculteit Landbouwkundige University Gent, 60(3): 1063-1086.

8- Kheiri A. 1972. Plant parasitic nematodes (Tylenchida) from Iran. Biologisch Jaurboek Dodonaea, 40: 224-239.

9- Kumari S., and Decraemer W. 2007. The genus Longidorus (Nematoda: Longidoridae) from Bohemia and South Moravia in the rhizosphere of fruit orchards and vineyards. Helminthologia, 44(4): 193-203.

10- Loof P.A.A. 1991. The family Pratylenchidae Thorne, 1949. In: Nickle, W.R. (Ed.). Manual of agricultural nematology. New York, NY, USA, Marcel Dekker, pp. 363-421.

11- Loof P.A.A., and Barooti, S. 1991. New records of species of Criconematidae from Iran with describtion of Criconemoides desipiens sp. N. (Nematoda: Tylenchida). Nematologia Mediterranea, 19: 83-95.

12- Mohammad Deimi A. and Mitkowski N. 2010. Nematodes associated with vineyards throughout Markazi province (Arak), Iran. Australasian Plant Pathology, 39: 571–577.

13- Mojtahedi H., Sturhan D., Akhiani A., and Barooti Sh. 1980. Xiphinema species in Iranian vineyards. Nematology, 8: 165-170.

14- Peighambardoost H. and Aghamirzaee M. 2011. Investigation of physical characteristics and engineering of grapevine seed of black cultivar from Sardasht (the dominant cultivar in northern west of Iran. Proceedings of 20th National Congress on Food Technology. Tehran. (in Persian with English abstract).

15- Raski D.J. 1952. On the morphology of Criconemoides Taylor, 1936, with descriptions of six new species (Nematoda: Criconematidae). Proceedings of the Helminthological Society of Washington, 19: 85-99.

16- Rensch B. 1924. Aphelenchus neglectussp.n., eine neue parasitare Nematodenart. Zoologischer Anzeiger, 59: 277-280.

17- Rossetto M., Jackes B.R., Scott K.D. and Henry R.J. 2002. Intergeneric relationship in the Australian Vitaceae: new evidence from cpDNA analysis. Genetic Resources and Crop Evolution, 48: 307-314.

18- Siddiqi M.R. 1972. On the genus Helicotylenchus Steiner, 1945 (Nematoda: Tylenchida), with descriptions of nine new species. Nematologica, 18: 74-91.

19- Steiner G. 1914. Freile bende nematoden aus der schweiz.2. Tail einer Vor laufigen Vor laufigen Mittilung. Archiv Fur Hydrobiologie und Planktonkunde, 9: 420-438.