ارزیابی حاصلخیزی خاک دشت اردبیل برای گندم و سیب‌زمینی بر اساس برخی ویژگی‌های شیمیایی خاک با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی

آب و خاک

مقاله 5، دوره 27، شماره 1، اردیبهشت 1392، صفحه 45-53   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.22200

نویسندگان

زهرا لطفی آرپاچائی^{* 1}؛ اباذر اسمعلی²؛ کاظم هاشمی مجد³؛ نصرت اله نجفی⁴

¹دانشگاه

²محقق اردبیلی

³دانشگاه محقق اردبیلی

⁴گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

در کشاورزی مدرن امروزه، تهیه‌ی نقشه‌ی حاصلخیزی خاک جهت برنامه‌ریزی بهتر برای استفاده از کودهای شیمیایی و بهره‌برداری از خاک ضروری است. هدف از این تحقیق ارزیابی حاصلخیزی خاک بر اساس برخی ویژگی‌های شیمیایی در دشت اردبیل با ۱۳۶ نقطه‌ی مطالعاتی می‌باشد که بدین منظور در محیط نرم افزار ArcGIS9.3، درون‌یابی با کریجینگ بین نقاط صورت گرفت و نقشه‌ی اولیه‌ی هر یک از پارامترها شامل فسفر، پتاسیم، نیتروژن، کربن آلی، pH و EC تهیه و گروه بندی شدند. سپس از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن‌دهی پارامترها استفاده شد. از ترکیب نقشه‌ی این پارامترها از طریق امتیازدهی فاکتوریل، نقشه ها‌ی نهایی حاصلخیزی برای گیاه گندم و سیب‌زمینی تهیه و طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد که به ترتیب 62/21، 6/3 و 84/74 درصد از منطقه‌ی مورد مطالعه در تناسب ضعیف، متوسط و خوب از لحاظ حاصلخیزی خاک جهت کشت گندم است. در حالی که نتایج برای سیب‌زمینی در مقایسه با گندم نشان داد که به ترتیب 45/52، 19/7 و 34/40 درصد از منطقه‌ی مورد مطالعه در تناسب ضعیف، متوسط و خوب قرار می گیرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که تهیه ی نقشه ی حاصلخیزی خاک برای محصولات مختلف به شکلی که بیان شد می تواند ما را در مدیریت مناسب اراضی و کوددهی ها کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

تحلیل سلسله مراتبی؛ حاصلخیزی؛ سیب‌زمینی؛ سیستم اطلاعات جغرافیایی؛ گندم