تاثیرکم آبیاری، سطوح نیتروژن و اندازه سوخ بر عملکرد بذر و ویژگی‌های زایشی پیاز رقم قولی قصه

علوم باغبانی

مقاله 1، دوره 33، شماره 1، خرداد 1398، صفحه 1-11   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v33i1.22310

نویسندگان

سحر ملکانی¹؛ احمد گلچین¹؛ سعید شفیعی^{* 2}

¹دانشگاه زنجان

²دانشگاه جیرفت

چکیده

 به منظور بررسی اثرات زمان­های قطع آبیاری، سطوح مختلف نیتروژن و اندازه سوخ مادری بر عملکرد بذر پیاز رقم قولی قصه (Allium cepa var. Ghooli gheseh) آزمایشی به صورت کرت­های نواری خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در دانشگاه زنجان اجرا گردید. در این مطالعه چهار زمان قطع آبیاری شامل قطع آبیاری در زمان شروع گلدهی، قطع آبیاری در زمان پایان گلدهی، قطع آبیاری در زمان شیری شدن بذر و آبیاری کامل در کرت­های افقی، چهار سطح مصرف نیتروژن شامل صفر، 75، 150 و 300 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره در کرت­های عمودی و دو سطح اندازه سوخ مادری پیاز شامل 7-5 و 9-7 سانتی­متر در کرت­های فرعی قرار داده شدند و در پایان فصل برداشت  عملکرد بذر، درصد زودرسی، میانگین قطر گل، تعداد گلآذین در سوخ و روز تا شروع گلدهی اندازه­گیری گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر تیمار زمان­های قطع آبیاری بر صفات زودرسی و عملکرد بذر در سطح احتمال یک و پنج درصد تفاوت معنی­دار داشتند. قطع آبیاری در زمان شیری شدن، پایان گلدهی و شروع گلدهی عملکرد بذر را به ترتیب 5/10، 12 و 5/39 درصد نسبت به آبیاری کامل (شاهد) کاهش داد. بیشترین میزان عملکرد بذر از تیمار آبیاری کامل به مقدار 4/659 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. مصرف نیتروژن تا سطح 150 کیلوگرم در هکتار صفات قطر گل­آذین و عملکرد بذر را نسبت به شاهد افزایش و درصد زودرسی بذر کاهش یافت. اثر اندازه سوخ مادری بر صفات روز تا شروع گلدهی، میانگین تعداد گل آذین در سوخ و عملکرد بذر در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود و سوخ مادری درشت با قطر 7-9 سانتی متر نسبت به سوخ­های با قطر کمتر برتری داشت. بنابراین در بذر گیری پیاز استفاده از  آبیاری کامل، سوخ مادری درشت با قطر 7-9 سانتی متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار برای شرایط آب و هوایی مشابه با استان زنجان توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها

کم آبیاری؛ پیاز؛ اندازه سوخ؛ نیتروژن؛ عملکرد بذر

مراجع

1-Abou El-Magd M.M., Zaki- Faten M.F., Abd El-Al S. and Abd El-Samad E.H. 2013. Growth Analysis and Chemical Constituents of Garlic Plants in Relation to Morphological Growth Stages. Journal of Applied Sciences Research. 9 (2): 1170-1180.

2-Akbari M. 1998. Effect of irrigation deficit on sugar beet yield. 9th Seminar of Iranian National Committee on Irrigation and Drainage. 21:177-183. (in Persian).

3- Ali Ehyaei M. and Behbahanizadeh A.A. 1993. Guidelines for Laboratory Analysis of Soil Samples. Water and soil research institute. Tehran. Iran. (in Persian).

4-Ali N., Baloch M.A., and Hussain A. S. 1998. Study of the effects of planting space and bulb size on seed production. Sarhad Journal of Agriculture. pp: 14.

5-Ambulkar M.R., Kale P.B., Gonge V.S., and Mahorkar V.K. 1995. Effect of bulb size and spacing on the yield and quality of onion seed (Allium cepa L.). P.K.V. Research Journal. 19 (2): 107-109.

6-Aminpour R. 1999. Principles of Onion Seed Production. Agricultural organization in Isfahan. Isfahan. Iran.60pp

7-Aminpour R. and Aqdaee M. 2003. Effect of irrigation regimes and onion size on yield and seed yield components of onion (Allium cepa L.). 8th Iranian soil science congress. p: 916-918. (in Persian).

8-Asaduzzaman M.D., Malnul- Hasan M.D., Mahmudul-Hasan M.D., Moniruzzaman M.D. and Kabir-Howlader M.H. 2012. Effect of bulb size and plant spacing on seed production of onion (Allium cepa L.). Bangladesh Journal of Agricultural Research. 37 (3): 405-414.

9-Ayas S. and Demittas C. 2009. Deficit irrigation effects on onion (Allium cepa L. E. T. Grano 502) yield in unheated greenhouse condition. Journal of Food, Agriculture and Environment. 7 (3&4): 239-243.

10-Currah L. and Orchard J.E. 1996. Onion New Letter for the Tropics. Natural Resources Institute. 111pp.

11-Haghperasttanha, M.R. 1992. Nutrition and Metabolism of Plant. Ialamic Azad University – Rasht Beranch. Iran. 527pp. (in Persian).

12-Halder N.K., Zaman M.W.U., Chowdhury M.M.U., Vllah M.H., and Nag B.L. 1998. Effect of nitrogen and phosphorus on the uptake of different nutrient elements by onion bulb. Bangladesh Journal of Scientific and Industrial Research. 33 (3): 404-408.

13-Hassan M.S. 2001. Effects of frequency of irrigation and fertilizer nitrogen on yield and quality of onions in the arid tropics. VIII. African Symposium on Horticultural Crops. Wed Medani, Sudan

14-Ilin Z. 1994. Onion seed yield in relation to nitrogen nutrition. Poljoprivredni Fakultet, Novi Sad, Serbia, Yugos lavia. Selekcija i Semenarstvo. 1(1): 163- 165.

15-Islam K.M., Awal M.A., Ahmed S.U., and Baten M.A. 1998. Effects of different set size, spacing and nitrogen levels in the growth and bulb yield of onion. Pakistan Journal of Biological Sciences. 2: 1143-1146.

16-Itali C. and Benzioni A. 1976. Water Stress and Hormone Response in Water and Plant Life. Spriger Verlag, Berlin. P 225.

17-Jilani M.S. Ahmed P., Waseem K. and Kiran M. 2010. Effect of plant spacing on growth and yield of two varities of onion (Allium cepa L.) undr the agro-climatic condition of D. I. Khan. Pakistan Journal of Science. 62 (1): 37-41.

18-Kadams A.M., and Amans E.B. 1991. Onion Seed Production in Relation to Field management in Nigeria. pp. 47–49. In. L., Currah. and J.E Orchard (ed.). Onion Newsletter for the Tropics. Natural Resources Institute.

19-Khirabi J., Tavakoli A., Entesari M. and Salamt A. 1996. Working group Guidelines Deficit Irrigation Water for Plants. Iranian National Committee on Irrigation and Drainage. (in Persian).

20-Khodadadi M. 2012. The effects of planting date and mother bulb size on quantitative and qualitative seed traits of onion red variety. International Journal of Agriculture Research and Review. 2 (4), 324-327.

21-ldigbor C.M., Asawalam D.O., Onweremadu E.U. and Ndukwu B.N. 2009. Potassium quantity-intensity relationship of fauna modified soils of Abia State. International Journal of Sustainable Agriculture. 1 (2): 49-52.

22- Malakouti, M.J. and M.N. Gheybi, 1997. Determination of Nutrient Critical Levels in Strategic Crops and Correct Fertilizer Recommendation in Iran. Agricultural Education Publication, Iran Tehran, pp: 56. (in Persian).

23-Marschner H. 1995. Mineral nutrition of Higher Plants. Academic Press. New York.

24-Mishra H.P. 1994. Effect of nitrogen and potassium on onion seed production in calcareous soil. Journal of potassium research. 10: 236- 249.

25-Mobli M.1992. Quantitative effects of bulb size, pre- and post – planting environment on flowering and seed production in onions, Allium cepa L. Ph.D. Thesis. Department of horticulture. University of Reading, U.K. 286 P.

26-Nasripour-Yazdi M.T. and Tehranifar A. 1995. Vegetable Seed Production. Publications of the Jihad-e Daneshgahi of the Mashhad University, Mashhad. 300 pp. (in Persian).

27-Nikus O. and Mulugeta F. 2010. Onion Seed Production Techniques. FAO-CDMDP National Consultant on Seed and horticulture production. Asella, Ethiopia. p31.

28-Oladiran J.A., and Ifere S.O. 1996. Effects of onion (Allium cepa L.) bulb size and spacing on seed yield and quality at Minna, Nigeria. pp. 36–38. In. L., Currah. and J. E Orchard (ed.). Onion Newsletter for the Tropics. Natural Resources Institute.

29-Prats- Perez A., Munoz‌de‌con L., and Fundora Mayor Z. 1996. Influence of onion bulb size and its locality of origin on seed yield. pp. 25–32. In. L., Currah. and J.E Orchard (ed.). Onion Newsletter for the Tropics. Natural Resources Institute.

30-Rafieipour M., Motallebi_Azar A., Mahna N., Davati Kazemnia H., Kazemiani S. and Yarmohamadi F. 2011. Evaluation of genetic variability of six Iranian landraces of onion (Allium cepa L.) for seed yield and yield components .Russian Agricultural Sciences. 37 (5): 385-391.

31-Salami M. and Saadat S. 2013. Study of potassium and nitrogen fertilizer levels on the yield of sugar beet in jolge cultivar. Journal of Novel Applied Sciences. 2 (4): 94-100.

32-Singh D., Singh H., Rewal H.S., Brar S.S., and Singh L. 1990. Effect of bulb size, spacing, time of planting and insecticides and fungicides on the production of onion seed in the south-western region of Punjab, India. p. 40–41. In. L., Currah. and J.E Orchard (ed.). Onion Newsletter for the Tropics. Natural Resources Institute.

33-Tesfay S.Z., Bertling I., Odindo A.O., Greenfield P. L. and Workneh T.S. 2011. Growth responses of tropical onion cultivars to photoperiod and temperature based on growing degree days. African Journal of Biotechnology. 10 (71): 15875-15882.