بررسی اثر دو نوع پوشش زهکشی بر دبی زهکش های زیرزمینی در مزارع شالیزاری استان مازندران

آب و خاک

مقاله 13، دوره 27، شماره 1، فروردین 1392، صفحه 123-130   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.22216

نویسندگان

علی شاهنظری؛ میرخالق ضیاتبار احمدی

دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

یکی از مولفه های مهم کارکرد مناسب سیستم های زهکشی زیرزمینی، پوشش های آن می باشند. محققان متعددی، کارایی پوشش های مختلف زهکشی در اراضی خشکه زاری را ارزیابی کرده اند، اما تاکنون کارکرد این مواد در سیستم های زهکشی زیرزمینی اراضی شالیزاری بررسی نشده است. در این تحقیق، اثر دو نوع پوشش معدنی و مصنوعی بر دبی سیستم زهکشی در اراضی شالیزاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری بررسی شد. برای این منظور، یک سیستم زهکشی متشکل از 4 خط زهکش در عمق 65/0 با فاصله 15 متر نصب شد. برای دو خط زهکش از پوشش معدنی و برای دو خط دیگر از پوشش مصنوعی استفاده شد. در طول یک فصل کشت کلزا، دبی زهکش ها به صورت روزانه اندازه گیری شد. اختلاف معنی داری (در سطح یک درصد) بین میانگین دبی زهکش ها وجود داشت طوری که میانگین دبی زهکش با پوشش مصنوعی به میزان 88 درصد بیشتر از مقدار متناظر در زهکش با پوشش معدنی بود. بررسی رابطه عمق زه آب و مقدار بارندگی نشان داد که میانگین تخلیه روزانه زهکش-های دارای پوشش مصنوعی و معدنی، به ترتیب معادل 5/2 و 8/1 میلی متر بارندگی بود. همچنین با مقایسه هزینه اجرای دو پوشش مشخص گردید که پوشش مصنوعی حدود 5/17 درصد ارزانتر از پوشش معدنی بوده است. لذا استفاده از پوشش های مصنوعی در مقایسه با پوشش معدنی، ضمن صرفه جویی در هزینه ها، شرایط مناسب تری برای تخلیه آب مازاد خاک در زمان کمتر فراهم می کند.

کلیدواژه‌ها

پوشش معدنی؛ پوشش مصنوعی؛ کلزا؛ ارزیابی اقتصادی