مقایسه‌ی برخی مدل‌های غیرخطی در توصیف منحنی رشد گوسفندان ماکویی

پژوهشهای علوم دامی ایران

مقاله 7، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 42، تیر 1399، صفحه 223-229   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/ijasr.v12i2.73689

نویسندگان

میثم لطیفی^{* 1}؛ صادق علیجانی²

¹محقق مستقل، همدان، ایران (دانش آموخته دکترای ژنتیک و اصلاح نژاد دام، دانشگاه کردستان)

²گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هدف از این تحقیق مقایسه مدل­های غیرخطی نمایی منفی، لجستیک، ون برتالانفی، برودی و گمپرتز برای برازش منحنی رشد در گوسفند ماکویی بود. داده­های مورد استفاده شامل5913 رکورد وزن بدن از 1966 بره نر و 7092 رکورد از 2354 بره ماده بود (از تولد تا 225 روزگی)، که طی سال­های 1373 الی 1390 در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند نژاد ماکویی شهرستان ماکو جمع آوری شده بود. برازش مدل­های غیرخطی با استفاده از رویه­ی حداقل مربعات غیرخطی (NLIN) نرم افزار SAS انجام شد. به منظور تعیین بهترین مدل از ضریب تبیین اصلاح شده (R2adj)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، معیار اطلاعات آکائیک (AIC) و معیار اطلاعات بیزی (BIC) استفاده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مدل برودی با داشتن بالاترین R2adj و کمترین RMSE، AIC و BIC بهتر از دیگر مدل­ها، منحنی رشد گوسفند نژاد ماکویی را برازش کرد. به ترتیب کمترین و بیشترین همبستگی منفی بین دو پارامتر A و k برای کل بره­ها در مدل لجستیک (59/0-) و برودی (97/0-) بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل برودی برای تعیین برخی از راهبردهای مدیریتی مانند تعیین برنامه­های تغذیه­ای و سن مناسب کشتار گوسفندان ماکویی مفید می­باشد.

کلیدواژه‌ها

گوسفند ماکویی؛ وزن بدن؛ منحنی رشد؛ مدل های غیرخطی

مراجع

1- Abegaz, S., J. B. Vanwyk and J. J. Olivier. 2010. Estimation of genetic and phenotypic parameters of growth curve and their relationship with early growth and productivity in Horro sheep. Archiv Tierzucht, 53: 85–94.

2- Bahreini Behzadi, M. R. 2015. Comparison of different growth models and artificial neural network to fit the growth curve of Lori-Bakhtiari sheep. Journal of Ruminant Research, 3: 125-148. (In Persian).

3- Bahreini Behzadi, M. R., A. A. Aslaminejad, A. R. Sharifi, and H. Simianer. 2014. Comparison of mathematical models for describing the growth of Baluchi sheep. Journal of Agricultural Science and Technology, 14: 57-68.

4- Brody, S. 1945. Bioenergetic and Growth. Reinhold Publishing Co, New York, USA, 1023 pp.

5- Brown, J. E., H. A. Fitzhugh, and T. C. Cartwright. 1976. A comparison of nonlinear models for describing weight-age relationships in cattle. Journal of Animal Science, 42: 810–818.

6- da Silva, L. S. A., A. B. Fraga, F. D. L. Da Silva, P. M. G. Beelen, R. M. D. O. Silva, H. Tonhati, C. D. C. Barros. 2012. Growth curve in Santa Inês sheep. Small Ruminant Research, 105: 182–185.

7- De Fatima Sieklicki, M., V. Breno Pedrosa, C. Gomes Rocha, R. P. Moreira, P. Roberta Falcão, I. C. dos Santos, E. M. Ferreira, and A. de Souza Martins. 2016. Growth Curves of Texel Male Lambs. Acta Scientiae Veterinariae. 44, 1-6.

8- Gbangboche, A. B., R. Gleke-Kalai, L. G. Albuquerque, and P. Leroy. 2008. Comparison of nonlinear growth models to describe the growth curve in West African Dwarf sheep. Animal, 2(308): 1003-1012.

9- Hosseinpour Mashhadi, M., M. Elahi Torshizi, and S. Ehtesham Gharaee. 2017. Description of Growth Curve in Male and Female Lambs of Baluchi Breed by Application of Nonlinear Growth Models. Research on Animal Production, 15: 155-160. (In Persian).

10- Keskin, I., B. Dag, V. Sariyel, and M, Gokmen. 2010. Estimation of growth curve parameters in Konya Merino sheep. South African Journal of Animal Science, 39 (2): 163-168.

11- Laird, A. K. 1965. Dynamics of relative growth. Growth, 29: 249–263.

12- Lambe, N. R., E. A. Navajas, G. Simm, and L. Bunger. 2006. A genetic investigation of various growth models to describe growth of lambs of two contrasting breeds Journal of Animal Science, 84: 2642-2654.

13- Lewis, R. M., G. C. Emmans, and W. S. Dingwall. 2002. A description of the growth of sheep and its genetic analysis. Animal Science, 74: 51–62.

14- Malhado, C. H. M., P. L. S. Carneiro, P. R. A. M. Affonso, A. A. O. Jr Souza, and J. L. R. Sarmento. 2009. Growth curves in Dorper sheep crossed with the local Brazilian breeds, Morada Nova, Rabo Largo, and Santa Inês. Small Ruminant Research, 84(3):16–21.

15- McManus, C., C. Evangelista, L. A. C. Fernandes, R. M. Miranda, F. E. Moreno-Bernal, and N. R. Santos. 2003. Growth curves of Bergamacia Sheep raised in the Federal District. Revista Brasileira de Zootecnia, 32 (5): 1207–1212.

16- Naesholm, A, and O. Danell. 1996. Genetic relationships of lamb weight, maternal ability, and mature ewe weight in Swedish finewool sheep. Journal of Animal Science-Menasha then Albany then Champaign Illinois, 74: 329-339.

17- Nelder, J. A. 1961. The fitting of a generalization of the logistic curve. Biometrics, 17: 89–110.

18- Tariq, M., F. Iqbal, E. Eyduran, M.A. Bajwa, Z.E. Huma, and A. Waheed. 2013. Comparison of non-linear functions to describe the growth in Mengali sheep breed of Balochistan. Pakistan Journal of Zoology, 45 (3): 661-665.

19- Teleken, J. T, A. C. Galvao, and W. D. S. Robazza. 2017. Comparing non-Linear Mathematical models to describe growth of different animals. Acta Scientiarum. Animal Sciences, 39(1): 73-81.

20- Von Bertalanffy, L. 1957. Quantitative laws in metabolism and growth. Quarterly Review of Biology, 32: 217–230.

21- Waheed, A., M. Sajjad Khan, A. Safdar, and M, Sarwar. 2011. Estimation of growth curve parameters in Beetal goats. Archiv Tierzucht, 54: 288-296.