کُنش پیوسته برخی از مهمترین پهن‌برگ‌کش‌های قابل کاربرد در مزارع چغندرقند (Beta vulgaris L.) ایران

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 2، دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 37، آذر 1396، صفحه 374-387   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v31i3.50875

نویسندگان

علی اصغر چیت بند^{* 1}؛ رضا قربانی²؛ محمد حسن راشد محصل³؛ محبوبه نبی زاده²

¹دانشگاه لرستان

²دانشگاه فردوسی مشهد

³دانشکده کشاورزی

چکیده

ارزیابی اثرات اختلاط مواد شیمیایی می‌تواند براساس مفاهیم مختلف سمیت شناسی، داروشناسی و کنترل علف‌های‌هرز انجام گیرد. به‌منظور پیش‌بینی اثرات افزایشی، هم‌افزایی و یا هم‌کاهی اختلاط دو به دو مخلوط علفکشی دس‌مدیفام+ فن‌مدیفام+ اتوفومیست، کلریدازون و کلوپیرالید روی علف‌های‌هرز تاج‌ریزی سیاه و تاج‌خروس ریشه قرمز، دو آزمایش بصورت دُز- پاسخ در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با 105 تیمار در سال 1392 به اجرا درآمدند. تیمارهای آزمایش شامل هفت دُز خالص و مخلوط از علف‌کش‌های فوق با پنج نسبت اختلاط 100:0، 75:25، 50:50، 25:75 و 0:100 بودند و برای هر یک از اختلاط‌ها سه تیمار شاهد در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش نشان داد که اختلاط علف‌کش دس‌مدیفام + فن‌مدیفام + اتوفومیست با علف‌کش کلوپیرالید روی علف‌هرز تاج‌ریزی سیاه از حالت هم‌افزایی و در مورد علف‌هرز تاج‌خروس ریشه قرمز بیشتر از حالت هم‌افزایی تبعیت کرد. اختلاط علف‌کش کلریدازون با علف‌کش کلوپیرالید بر روی هر دو علف‌هرز بیشتر از حالت هم‌کاهی تبعیت کرد، بطوری‌که شدت اثرات هم‌کاهی در تاج‌خروس ریشه قرمز بیشتر از تاج‌ریزی سیاه بود. همچنین، اثرات اختلاط علف‌کش دس‌مدیفام + فن‌مدیفام + اتوفومیست با کلریدازون روی علف‌هرز تاج‌ریزی سیاه بیشتر از حالت افزایشی و در مورد تاج خروس ریشه قرمز بیشتر از حالت هم‌کاهی تبعیت کرد. کاهش کارایی اختلاط‌های علف‌کشی می‌تواند به دلیل محدودیت در جذب و انتقال علف‌کش‌ها باشد.

کلیدواژه‌ها

اختلاط علف‌کش‌ها؛ اثر افزایشی؛ مدل دُز افزایشی؛ هم‌افزایی؛ هم‌کاهی

مراجع

1- Abbaspoor M., Chitband A.A., Molkara M.R., and Tavakoli H. 2013. Isobolographic analysis for additive, Synergism and antagonism effects in binary mixture of glyphosate and clopyralid on Acroptylon repense. Journal of Plant Protection, 27(3): 294-300. (In Persian with English abstract).

2- Abdollahi F., and Ghadiri H. 2004. Effect of separate and combined applications of herbicides on weed control and yield of sugar beet. Weed Technology, 18: 968-976.

3- Barnes J.W., and Oliver L.R. 2004. Cloransulam antagonizes annual grass control with aryloxyphenoxy propionate graminicides but not cyclohexanediones1. Weed Technology, 18: 763-772.

4- Brautigram H. 1995. Does nitrogen fertilizer affect weed populations in sugar beet? PSP Pflanzenschutz-Praxis, 1: 24-26.

5- Chitband A.A., Ghorbani R., Rashed Mohassel M.H. Zare A., and Abbaspoor M. 2013. Isobolographic analysis for additive, synergism and antagonism in binary mixture of mesosulfuron + iodosulfuron and clodinafop-propargyl and optimizing them with citowett and frigate surfactants on wild oat (Avena ludoviciana). Iranian Society of Weed Science, 9: 93-104. (In Persian with English abstract).

6- Chitband A.A., Ghorbani R., Rashed Mohassel M.H., Nassiri Mahallati M., and Abbasi R. 2015. Joint action of photosynthesis + lipid and auxin-inhibiting herbicides in sugar beet. p. 817-822. In Proceeding of the 6th Iranian Weed Science Congress, 1-3 Sep. 2015. Birjand, Iran. (In Persian with English abstract)

7- Chitband, A.A., Abbaspoor, M. and Nabizade, M. 2012. Utilizing drc package in R software for dose-response studies: The concept and data analysis. P. 1-5. In Proceeding of the 12th Iranian Crop Sciences Congress, 4-6 Sep. 2012. Islamic Azad University, Karaj. Iran. (In Persian with English abstract).

8- Chitband A.A., Ghorbani R., Rashed Mohassel M.H., Abbaspoor M., and Abbasi, R. 2015. Reduced dose of PSII + fatty acid inhibitors herbicides and clopyralid mixtures and their chlorophyll fluorescence evaluation to control important broadleaf weeds in Sugar beet (Beta vulgaris L.). Ph.D. Dissertation. Ferdowsi University of Mashhad. (In Persian with English abstract).

9- Dale T.M., Renner K.A., and Kravchenko A.N. 2006. Effect of herbicides on weed control and sugarbeet (Beta vulgaris) yield and quality. Weed Technology, 20: 150–156.

10- Devilliers B.L., Kudsk P., Smit J.J., and Mathiassen S.K. 2001. Tralkoxydim: adjuvant, MCPA and other effects. Weed Research, 41: 547-556.

11- Devine M.D., and Vanden Born W.H. 1985. Translocation and foliar activity of clopyralid and chlorsulfuron in Canada thistle and perennial sowthistle. Weed Science, 33: 524-530.

12- Dexter A.G. 1998. Weed control guide for sugar beet. www.sbreb.org/98/weed/98p3.htm.

13- Gamuev V.V., Vilkov V., and Repina G. 1996. Sugar beet protection based on a Betanal system. Sakharnaya Svekla, 3: 21-23.

14- Gessner P.K. 1995. Isobolographic analysis of interactions: an update on applications and utility. Toxicology, 105: 161- I79.

15- Gonik G.E., and Val'ko A.P. 1996. How to increase the effectiveness of Centurion. Sakharnaya Svekla, 1: 8-9.

16- Hatzios K.K., and Penner D. 1985. Interactions of herbicides with other agrochemicals in higher plants. Review. Weed Science, 1: 1-63.

17- Hendrick L.W., Meggitt W.F., and Penner D. 1974. Basis for selectivity of phenmedipham and desmedipham on wild mustard, redroot pigweed, and sugar beets. Weed Science, 22: 179–184.

18- Kortenkamp A., and Altenburger R. 1998. Synergisms with mixtures of xenoestrogens: A reevaluation using the method of isoboles. The Science of the Total Environment, 221: 59-73.

19- Kotting K., and Zink J. 1992. Present requirements for a beet herbicide reflected in betanal progress. Germany Gesunde Pflanzen, 44(2): 60-64.

20- Kudsk P. 2008. Optimising herbicide dose: a straightforward approach to reduce the risk of side effects of herbicides. Environmentalist, 28: 49–55.

21- Kudsk P., and Mathiassen S.K. 2004. Joint action of amino acid biosynthesis inhibiting herbicides. Weed Research, 44: 313-322.

22- Kudsk P., and Streibig J.C. 2003. Herbicides-a two edged sword. Weed Research, 43: 90–102.

23- Paradowski A., and Praczyk T. 2004. Evaluation of selected mixtures of active ingredients for weed control in sugar beet. Progress in Plant Protection, 44(2): 1004-1007.

24- Petersen J. 2004. A review on weed control in sugar beet. p. 467–515. In Inderjit (ed.) Weed Biology and Management, Dordrecht (The Netherlands). Springer Netherlands.

25- Sobye K.W., Streibig, J.C., and Cedergreen, N. 2011. Prediction of joint herbicide action by biomass and chlorophyll a fluorescence. Weed Research, 51: 23–32.

26- Sørensen V.M., Meggitt W.F., and Penner D. 1987. The interaction of acifluorfen and bentazon in herbicidal combinations. Weed Science, 35: 449–56.

27- Streibig J.C. 1988. Herbicide bioassay. Weed Research, 28: 479-484.

28- Streibig J.C., Kudsk P., and Jensen J.E. 1998. A general joint action model for herbicide mixture. Pesticide Science, 53: 21- 28.

29- Streibig J.C., and Jensen J.E. 2000. Actions of herbicides in mixtures. In: Herbicides and Their Mechanisms of Ac-tion. A.H. Cobb and R.C. Kirkwood, Eds., Sheffield Academic Press, Boca Raton, FL: CRC Press, 295 pp. England, UK

30- Tammes P.M.L. 1964. Isoboles, a graphic representation of synergism in pesticides. Netherland Journal of Plant Path, 70: 73-80.

31- Vencil W.K. 2002. Herbicide handbook. 8th edition. Weed Sci Society of America. Lawernce, KS. USA. p. 493.

32- Wesley M.T., and Shaw D.R. 1992. Interactions of diphenyl-ether herbicides with chlorimuron and imazaquin. Weed Technology, 6: 345–51.

33- Zand E., Baghestani M.A., Nezamabadi N. and Shimi P. 2011. Herbicides and important weeds in Iran. University Press Center. p. 143.

34- Zhang J., Hamill A.S., and Weaver S.E. 1995. Antagonism and synergism between herbicides: trends from previous studies. Weed Technology, 9: 86–90.