مقاومت عرضی منفی در توده‌های علف‌هرز دُرنه (Echinochloa colona (L.) Link) مقاوم به آترازین در مزارع نیشکر (L. Saccharum officinarum)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 5، دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 37، آذر 1396، صفحه 456-465   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v0i0.58329

نویسندگان

الهام الهی فرد^* ؛ نرگس شمشیرگرزاده؛ علیرضا ابدالی مشهدی؛ محمدرضا مرادی تلاوت

دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستانَ

چکیده

مقاومت عرضی منفی بر اثر بروز مقاومت به تریازین‌ها در چندین مورد از بایوتایپ‌های مقاوم گزارش شده است؛ به طوری‌که این پدیده منجر به بروز حساسیت زیاد در این بایوتایپ‌ها نسبت به علف‌کش‌های فنیل اوره و سایر بازدارنده‌های فتوسنتز در فتوسیستم 2 می‌شود. بدین منظور، مقاومت عرضی منفی در توده‌های مقاوم به علف‌کش‌های خانواده تریازین علف‌هرز دُرنه در مزارع نیشکر کشت و صنعت کارون شوشتر پژوهشی در طی سال‌های 94-1393 با استفاده از آزمایش‌های گلدانی در دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش غربال اولیه براساس شاخص‌های اندازه‌گیری شده نشان داد سه توده به علف‌کش آترازین مقاوم بودند. همچنین، نتایج بدست آمده از آزمایش دز- پاسخ بر مبنای شاخص مقاومت توده‌ها نشان داد که توده‌های R1، R2 و R3 به ترتیب با درجاتی بین تا 26/12، 59/6 و 75/3 بر مبنای وزن تر و 37/5، 22/4 و 71/4 تعداد گیاهان زنده مانده به علف‌کش آترازین مقاوم بودند. نتایج حاصل از این پژوهش مقاومت عرضی منفی توده‌های دُرنه مقاوم به علف‌کش آترازین را نسبت به علف‌کش‌های تبوتیورون، لینورون، دایورون و دایورون+ هگزازینون را در محدوده بین 56/0 تا 62/1بر مبنای وزن تر و بین 52/0 تا 26/3 بر مبنای تعداد گیاهان زنده مانده نشان داد. همچنین، توده‌های مقاوم بیشترین مقاومت عرضی منفی (حساسیت) را نسبت به علف‌کش دایورون + هگزازینون نشان دادند.

کلیدواژه‌ها

دز- پاسخ؛ علف‌کش‌های فنیل اوره؛ علف‌کش‌های مخلوط

مراجع

1- Beckie H.J., Heap I.M., Smeda R.J., and Hall L.M. 2000. Screening for herbicide resistance in weeds. Weed Technology, 14:428-445.

2- Chauhan B.S., and Johnson D.E. 2009. Seed germination ecology of junglerice (Echinochloa colona): a major weed of rice. Weed Science, 57:235-240.

3- De Prado R. A., and Franco A. R. 2004. Cross-resistance and herbicide metabolism in grass weeds in Europe: biochemical and physiological aspects. Weed Science, 52:441-447.

4- Devine M.D., and Shukla A. 2000. Altered target sites as a mechanism of herbicide resistance. Crop Protection, 19:881-889.

5- Elahifard E., Ghanbari A., Rashed Mohassel M.H., Zand E., Mirshmasi Kakhki A., and Mohkami A. 2013a. Characterization of triazine resistant biotypes of junglerice [Echinochloa colona (L.) Link.] found in Iran. Australian Journal of Crop Science, 7:1302-1308.

6- Elahifard E., Mijani S., Kheyr Andish S., Kazerooni Monfared E., and Tokasi S. 2013b. Study on dormancy and effect of some environmental factors on germination of junglerice (Echinochloa colona) seeds. Journal of Plant Protection, 27:342-350. (in Persian with English abstract)

7- Gadamski G., Gressel J., and Gawronski S.W. 2000. Negative cross-resistance in triazine-resistant biotypes of Echinochloa cruss-galli and Conyza canadensis. Weed Science, 48:176-180.

8- Gressel J. 2002. Molecular biology of weed control (Vol. 1).CRC Press.

9- Gressel J., and Segel L.A. 1990. Negative cross resistance; a possible key to atrazine resistance management: a call for whole plant data. Zeitschrift für Naturforschung C. 45:470-473.

10- Heap I. The International Survey of Herbicide Resistant Weeds. 2016. Chronological Increase in Resistant Weeds Globally. Available at http://weedscience.org/graphs/soagraph.aspx. (visited 10 Jan. 2016)

11- Hoagland R.E., Norsworthy J.K., Carey F., and Talbert R.E. 2004. Metabolically based resistance to the herbicide propanil in Echinochloa species. Weed Science, 52:475-486.

12- Jordan N., Kelrick M., Brooks J., and Kinerk W. 1999. Biorational management tactics to select against triazine resistant Amaranthus hybridus: a field trial. Journal of Applied Ecology. 36:123-132.

13- Moss S.R., Perryman S.A.M., and Tatnell L.V. 2007. Managing herbicide resistant black grass (Alopecurus myosuroides): Theory and practice. Weed Technology, 21:300-309.

14- Mousavi M.R. 2001. Integrated weed management: principles and methods. Miaad Press. (in Persian)

15- Mousavi M. 2011. Weed control: principles and methods. Marze Danesh Press. (in Persian)

16- Pfister K., and Arntzen C.J. 1979. The mode of action of photosystem II-specific inhibitors in herbicide-resistant weed biotypes. Zeitschrift für Naturforschung C. 34:996-1009.

17- Poston D.H., Wilson H.P., and Hines T.E. 2000.Imidazolinone resistance in several Amaranthus hybridus populations. Weed Science, 48:508-513.

18- Ritz C., and Streibig J.C. 2005.Bioassay analysis using R. Journal of Statistical Software, 12:1-22.

19- Ryan G.F. 1970. Resistance of common groundsel to simazine and atrazine. Weed Science, 18:614-616.

20- Salhoff C.R., and Martin A.R. 1986. Kochia scoparia growth response to triazine herbicides. Weed Science, 34:40-42.

21- Sayyad Mansour A. 2007. Investigating weed resistance to conventional herbicides in sugarcane fields. p. 78-87. Proceedings of the 2th Conference Sugar Cane Technologists, 17-18 Jan. 2007. Imam Khomeyni Plant and Industry company, Ahvaz, Iran.

22- Senseman S.A. 2007. Herbicide Handbook. Weed Science Society of America. Lawrence, USA.

23- Yirefu F., Tana T., Tafesse A., and Zekarias Y. 2013. Weed interference in the sugarcane (Saccharum officinarum L.) plantations of Ethiopia. Agriculture, Forestry and Fisheries. 2:239-247.