بررسی تاثیر مالچ رسی - آهکی بر تثبیت ماسه های روان

آب و خاک

مقاله 11، دوره 27، شماره 2، تیر 1392، صفحه 373-380   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.24364

نویسندگان

فاطمه السادات حضیرئی^* ؛ محمد زارع

چکیده

جابه جایی تپه های ماسه ای از فرآیندهای بحرانی بیابان زایی است. یکی از شیوه های کنترل ماسه های روان، مالچ پاشی بر سطح آن ها است. تخریب محیط زیست به وسیله ی مالچ های نفتی و همچنین هزینه های زیاد استفاده از این نوع مالچ ها، باعث فعال شدن مراکز علمی و پژوهشی کشور در زمینه‌ی تحقیق بر روی تغییر در نوع و شیوه های مالچ پاشی گردیده است. در این راستا، در تحقیق حاضر از مالچ های طبیعی با ترکیب رس و آهک به عنوان تثبیت کننده ماسه های روان استفاده شد. به منظور آماده سازی بستر تیمارها از ماسه های بادی دشت یزد - اردکان و از خاک دشت رسی اطراف میبد (به عنوان مالچ) استفاده گردید. تیمارهای آزمایشی با نسبت های مختلف رس وآهک به اضافه یک لیتر آب آماده شد. سپس بر روی ماسه بادی داخل سینی های مخصوص دستگاه سنجش فرسایش بادی یا تونل باد به ابعاد 100× 30 × 4 سانتیمتر تیمارهای مالچ رس - آهک پاشیده شد. این تحقیق در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. سایر عوامل مانند ضخامت، مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه و مقاومت سایشی سله های ایجاد شده و همچنین فرسایش پذیری تیمارها اندازه گیری شد. داده ها با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش نسبت رس، شاخص های مقاومت فشاری، مقاومت به ضربه و سایش به طور نسبی افزایش می یابد. ولی از بین تیمارها، نسبت 200 گرم رس و 10 گرم آهک در یک لیتر آب در مالچ ترکیبی رسی- آهکی می تواند به عنوان مناسب ترین تیمار به منظور تثبیت موقت ماسه های روان تا زمان استقرار نهال ها توصیه گردد.

کلیدواژه‌ها

تپه های ماسه ای؛ تثبیت ماسه های روان؛ مواد طبیعی؛ مالچ رسی- آهکی