تأثیر تراکم بوته و طول دوره تداخل علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای (Sorghum bicolor L.)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 10، دوره 31، شماره 3 - شماره پیاپی 37، آذر 1396، صفحه 518-526   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v31i3.60537

نویسندگان

سمیرا سارانی^{* 1}؛ سید غلامرضا موسوی²

¹دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند

²آزاد اسلامی واحد بیرجند

چکیده

به منظور بررسی تأثیر تراکم بوته و تداخل علف هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه‌ای رقم سراوان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند در سال 1392 با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح تراکم بوته (10، 20 و 30 بوته در متر مربع) و چهار سطح تداخل علف‌هرز (تیمار شاهد عاری از علف هرز، تداخل تامرحله 6-8 برگی، تداخل تا مرحله ظهور پانیکول و تداخل تمام فصل) در نظر گرفته شد. با افزایش تراکم از 10 به 30 بوته در متر مربع، طول پانیکول، تعداد پانیکول در بوته، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه، تعداد علف‌هرز و وزن خشک علف هرز در متر مربع به طور معنی‌دار و به ترتیب 1/7، 5/45، 5/12، 2/16، 3/12، 6/27 و 8/16 درصد کاهش یافت اما تعداد پانیکول در متر مربع و عملکرد بیولوژیک 3/54 و 7/56 درصد افزایش یافت. تیمار عاری از علف‌هرز نسبت به تیمار تداخل تا انتهای دوره رشد از برتری معنی‌دار 3/14، 3/20، 4/30، 7/270، 122 و 3/149 درصدی به ترتیب در طول پانیکول، تعداد پانیکول در متر مربع، تعداد دانه در پانیکول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک برخوردار بود. به طور کلی بر اساس نتایج این تحقیق با توجه به این موضوع که رقم سراوان یک رقم دو منظوره (دانه‌ای- علوفه‌ای) است، پیشنهاد می‌گردد تیمار تراکم 30 بوته در متر مربع و عاری نگهداشتن مزرعه از علف‌های هرز برای زراعت این گیاه مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

بیوماس علف‌هرز؛ پانیکول؛ تعداد بوته؛ رقابت؛ وزن هزار دانه

مراجع

1- Amiri Z., Tavakkoli A., and Rastgoo M. 2014. Responses of corn to plant density and weed interference period. Middle-East Journal of Scientific Research, 21(10):1746-1750.

2- Arabi A., and Saffari M. 2015. The effect of weeding and plant density on yield and yield components of forage sorghum cultivars. Iranian Journal of Agronomy Sciences, 5(10):39-52. (in Persian with English abstract)

3- Arefi R. 2010. Effect of N fertilization and plant density on yield and yield components of grain sorghum under climatic conditions of Sistan. M.Sc. Thesis of Agronomy, Islamic Azad University of Birjand Branch, Birjand, Iran. (in Persian with English abstract)

4- Asghari J., Vahedi A., and Khoshghaul H.R. 2011. Critical period of weed control in sunflower (Helianthus annus, L.) in west of Guilan province. Journal of Plant Protection, 25(2):116-126. (in Persian with English abstract)

5- Asghari M., and Armin M. 2014. Effect of weed interference in different agronomic managements on grain yield and yield components of chickpea (Cicer arietinuml.). Journal of Crop Ecophysiology, 8(4):407-422. (in Persian with English abstract)

6- Baradaran‍ R., Javadi H., and Moosavi Gh.R. 2006. Effect of plant density on yield and yield components of grain sorghum cultivars in Birjand climate. Journal of Agricultural Sciences, 12(1):31-39. (in Persian with English abstract)

7- Chaab A., Fathi G., Siadat A., Zand E., Gharineh M., Ebrahimpoor F., and Anfajeh Z. 2006. Effect of time interference natural population weeds and plant density on some growth indices, yield and yield component of corn. Electronic Journal of Crop Production, 2(1):41-56. (in Persian with English abstract)

8- Dehghanian H., and Nasrollahzadeh S. 2014. Effect of plant density and weed interference on morphological characteristics and yield of corn (Zea mays L.). International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 2(7):2225-2229.

9- Farahmand N. 2015. Effect of planting date and plant density on morphological traits, yield and yield components of Cannabis. M.Sc. Thesis of Agronomy, Islamic Azad University of Birjand Branch, Birjand, Iran. (in Persian with English abstract)

10- Ghamali A., Ahmadvand Q., Sepehri A., and Jahedi A. 2010.The critical period of weeds control in corn. Journal of Plant Protection, 24(4):457-464.

11- Ghamari H., Ahmadvand G., and Aboutalebian M.A. 2013. Determination of critical period of weed control in dry bean under climatic conditions of Hamadan. Journal of Crop Production and Processing, 3(8):53-60. (in Persian with English abstract)

12- Khazaie M., Hadizadeh M.H., and Zeidali E. 2014. Determining the critical period of weed control in corn at Nahavand. Agricultural Crop Management (Journal of Agricultural), 16(4):911-919. (in Persian with English abstract)

13- LotfiMavi F., Daneshian J., Baghestani M., Framarzi A., and Shayesteh R. 2012. Effect of integrated weed management on yield and yield components of broomcorn (Sorghum vulgar L.). Iranian Journal of Crop Sciences, 13(4):596-610. (in Persian with English abstract)

14- Makarian H., Banaian M., Rahimian H., and Isadi Darbandi E. 2003. Planting date and population density influence on competitiveness of corn (Zea mays L.) with redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.). Iranian Journal of Crop Research, 2:271-279. (in Persian with English abstract)

15- Mohammadi G.R., and Amiri F. 2011. Critical period or weed control in soybean (Glycine max) as influenced by starter fertilizer. Australian Journal of Crop Science, 5(11):1350-1355.

16- Nasrollahzadeh S., Hajebrahimi A., Shafagh-Kolvanagh J., and Shaker Kouhi S. 2015. Effect of nitrogen rates and weed interference on yield and yield components of corn (Zea mays L.). International Journal of Agronomy and Agricultural Research, 7(1):1-6.

17- Niroomand Tomaj I., Jami Al-Ahmadi M., Zamani Gh., and Riasi A. 2012. Effects of sowing date and plant density on yield and yield components of grass pea (Lathyrus sativus L.) in Birjand region. Journal of Crop production and processing, 2(3):57-66. (in Persian with English abstract)

18- Radosevich S.R. 1987. Methodes to study interactions among crops and weeds. Weed Technology, 1:190-198.

19- Rezvani Moghaddam P., and Seyyedi S.M. 2015. The study of critical period of weed control and yield of black seed (Nigella sativa L.) affected by weed free and infested periods. Journal of Plant Protection, 29(2):175-186. (in Persian with English abstract)

20- Saeidinezhad M. and Saffari M. 2013. The effects of plant density, number and stages of weed control in corn (Zea mays L.) varieties on seed yield and weeds dry matter in Kerman. Agronomy Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 107:74-81. (in Persian with English abstract)

21- Seyed Sharifi R., Mohammadi Khanghah P., and Raey Y. 2014. Effect of plant density on yield, yield components and some physiological indices of chickpea cultivars three. Crop Physiology Journal, 5(20):25-38. (in Persian with English abstract)

22- Silva C., Silva A.F., Vale W.G., Galon L., Petter F.A., May A., and Karam D. 2014. Weed interference in the sweet sorghum crop. Bragantia, Campinas, 73(4):438-445.

23- Zand N., Shakiba M. R., Moghaddam-Vahed M., and Dabbagh-Mohammadai-nasab A. 2014. Response of sorghum to nitrogen fertilizer at different plant densities. International Journal of Farming and Allied Sciences, 3(1):71-74.