اثر فاصله و وزن غده‌چه بر عملکرد و اجزای عملکرد غده‌های بذری سیب زمینی (Solanum tuberesom L.) رقم ساوالان

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 18، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 34، فروردین 1394، صفحه 165-172   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v13i1.29196

نویسندگان

احمد رضا بلندی؛ حسن حمیدی^*

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

تراکم کشت و وزن غده‌چه از عوامل تأثیر‌گذار بر عملکرد و اجزاء عملکرد در تولید غده بذری در سیب‌ زمینی می‌باشند. به منظور بررسی اثر فاصله و وزن غده‌چه بر صفات کمی و کیفی غده‌های بذری سیب زمینی رقم ساوالان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. در این تحقیق، پنج گروه غده‌چه با وزن‌های کمتر از 5، 10-5، 15-10، 20-15 و بزرگتر از 20 گرم با فواصل 15، 20 و 25 سانتیمتر در روی ردیف‌های 75 سانتیمتری مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل تعداد غده در متر مربع، وزن و تعداد غده در هر بوته، عملکرد کل، درصد غده‌های کوچک‌تر از 35، 55-35 و بزرگتر از 55 میلیمتر و قطر غده بودند. نتایج نشان داد که وزن و فاصله غده‌چه‌ها تأثیر معنی‌داری بر میانگین تعداد غده در متر مربع، وزن و تعداد غده در هر بوته و عملکرد کل غده داشت. سایر صفات مورد مطالعه از جمله درصد غده‌های کوچک‌تر از 35 و 55-35 میلیمتر نسبت به تغییرات وزن غده‌چه و تراکم آن عکس العمل نشان ندادند. با افزایش وزن غده‌چه تعداد غده در بوته، عملکرد کل و همچنین قطر غده‌ها افزایش یافت به طوریکه از نظر عملکرد کل با کشت غده‌چه‌هایی با وزن بیشتر از 20 گرم در مقایسه با کشت غده‌چه‌هایی با وزن کمتر از پنج گرم 8/20 تن غده در هکتار بیشتر تولید شد. با افزایش فاصله غده‌چه‌ها، میانگین تعداد غده در واحد سطح و عملکرد کل افزایش ولی وزن و تعداد غده در هر بوته کاهش یافت. در این آزمایش بالاترین عملکرد کل غده در هکتار (1/71 تن) از غده‌چه‌های با وزن بیشتر از 20 گرم با فاصله کشت 15 سانتیمتر بدست آمد. در این تحقیق همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد کل با تعداد غده در متر مربع، وزن و تعداد غده در بوته و همچنین قطر غده مشاهده گردید. لذا جهت دستیابی به بالاترین شاخص‌های عملکرد رقم ساوالان سیب زمینی در شرایط آب و هوایی مشهد کشت غده‌چه‌های با وزن بیشتر از 20 گرم با فاصله کشت 15 سانتیمتر توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

تراکم کشت؛ تعداد غده در متر مربع؛ تعداد غده در هر بوته؛ قطر غده؛ وزن غده در بوته

مراجع

1- ایمانی، ع. و م. رسولی. 1385. تأثیر اندازه غده بذری بر عملکرد و رشد سیب‏زمینی رقم مورن. مجله علوم کشاورزی 1: 173-165.

2- بلندی، ا. ر. و ح. حمیدی. 1387. اثر اندازه و تراکم کاشت ریزغده بر تولید غده چه سیب زمینی. مجله علوم زراعی ایران 10: 218-208.

3- جم، ا.، ع. عبادی، ا. امینی و ب. دهدار مسجدلو. 1387. تأثیر تراکم و اندازه غده‏چه روی برخی صفات کمی و کیفی سیب‏زمینی. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی 81: 29-20.

4- خواجه پور، م. 1384. تولید گیاهان صنعتی. انتشارات جهاد دانشگاهی. داشگاه صنعتی اصفهان. 580 صفحه.

5- علیمحمدی، ر.، ع. ایمانی و ع. رضایی. 1382. بررسی اثرات تراکم و عمق کاشت بر روند رشد و عملکرد سیب‏زمینی رقم دیامانت در منطقه میانه. مجله نهال و بذر 19: 75 -58.

6- Beraga, L., and K. Caeser. 1990. Relationships between numbers of main stems and yield components of potato (Solanum tuberesom L. CV. Erntestolz) as influenced by different day length. Potato Research, 33: 257-267.

7- Bolandi, A. R., H. Hamidi, and R. Ahmadzadeh Ghavidel. 2011. The effects of size and microtuber dormancy on production of potato minitubers. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science, 10: 169-173.

8- Dhital, S.P., H.T. Lim, W.N. Hwang, W.J. Lee, and H.S. Mo. 2008. Response of planting material and seed size on the production of minituber of potato in glasshouse and plastichouse conditions. Horticulture, Environment and Biotechnology, 49: 271-275.

9- Georgakis, D.N., D.I. Karafyllidis, N.I. Stauropoulos, E.X. Nianiou, and I.A. Vezyroglou. 1997. Effect of planting density and size of potato seed-minitubers on the size of the produced potato seed tubers. Acta Horticulturae, (ISHS) 462: 935-942.

10- Grewal, J.S., R.C. Sharma, and S.S. Saini. 1992. Agrotechniques_for intensive potato cultivation in India. ICAR, New Delhi, Pp. 126.

11- Jevtic, S., and B. Lazic. 1997. Effect of planting density and size of potato seed-minitubers on their yielding capacity. Acta Horticulturae, 462: 943-949.

12- Karafyllidis, D.I., D.N. Georgakis, N.I. Stavropoulos, E.X. Nianiou, and I.A. Vezyroglou. 1997. Effect of planting density and size of potato seed-minitubers on their yielding capacity. Acta Horticulturae, (ISHS) 462: 943-950.

13- Lommen, W.J.M. 1995. Basic studies on the production and performance of potato minitubers. WAU dissertation. No. 1912.

14- Lommen, W.J.M. 1993. Post-harvest characteristics of potato minitubers with different fresh weights and from different harvests. I. Dry-matter concentration and dormancy. Potato Research, 36: 265–272.

15- Lommen, W.J.M., and P.C. Struik. 1994. Field performance of potato minitubers with different fresh weights and conventional seed tubers: Crop establishment and yield formation. Potato Research, 37: 301-313.

16- Maher, M.J. 1996. The effect of planting density on the production of potato minituber under protection. Proceedings of the Agricultural Research Forum, March 23 and 24, UCD.

17- Rannali, P., F. Bassi, G. Ruaro, P.D. Re, M. Dicandilo, and G. Mandolino. 1994. Microtuber and minituber production and field performance compared with normal tubers. Potato Research, 37: 383-391.

18- Rolot, J., H. Seutin, and D. Michelant. 2002. Production de minitubercules de pomme de terre par hydroponie. Biotechnology, Agronomy, Society and Environment, 6: 155-161.

19- Samuel, Y.C., D. Essah, G. Holm, and D.A. Jorge. 2004. Yield and quality of two U.S. Red Potatoes: Influence of nitrogen rate and plant population. http://www.crop science.org.

20- Walter, J.A., and R.C. Bert. 2004. Effect of whole seed tuber size and pre-plant storage conditions on yield and tuber size distribution of russet Burbank. American Journal of Potato Research, 81: 371-376.

21- Wurr, D.C.E., J.R. Fellows, and E.J. Allen. 1992. Determination of optimum tuber density in the potato varieties Pentland Squir, Cara Estima, Maris Piper and King Edward. Journal of Agricultural Science, Cambridge, 119: 35-99.

22- Wurr, D.C.E., J.R. Fellows, R.A. Suthrland, and E.J. Allen. 1990. Determination of optimum tuber planting density for production of tubers in processing ware grades in the potato variety Concord. Journal of Agricultural Science, Cambridge, 114: 11-18.