ارزیابی نه پودر گیاهی برای کنترل سوسک چهارنقطه‌ای حبوبات Callosobrucus maculatus (F.) (Col.: Bruchidae)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 7، دوره 32، شماره 1 - شماره پیاپی 39، فروردین 1397، صفحه 121-128   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v32i1.64236

نویسندگان

حدیث محمدی نوری؛ جهانشیر شاکرمی^* ؛ شهریار جعفری؛ نرگس عینی

دانشگاه لرستان

چکیده

مشکلات سموم تدخینی متداول شامل نگرانی‌های زیست‌محیطی، سمیت برای انسان، اثر روی موجودات غیر هدف، گسترش مقاومت آفات و هزینه بالا موجب تلاش برای دستیابی به روش‌های کم‌خطر و ارزان برای کنترل آفات انباری شده است .در این تحقیق سمیت تنفسی و بازدارندگی تخم‌ریزی پودر گیاهان بابونه، بومادران، آویشن، پونه، چویل، شبت، دارچین، ریحان و زنجبیل روی سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات در شرایط دمایی 2±30 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی انجام شد. هر ترکیب در پنج غلظت و پنج تکرار به‌همراه شاهد مورد بررسی قرار گرفت. غلظت‌ها با توجه به آزمایشات اولیه انجام شدند و برای ترکیبات مختلف متفاوت بودند. بر اساس نتایج، همه پودرهای گیاهی بطور معنی‌داری روی این آفت سمیت تنفسی و بازدارندگی تخم‌ریزی داشتند. پودر گیاه پونه بیش‌ترین تأثیر حشره‌کشی را روی این آفت داشت و در غلظت یک گرم بر لیتر موجب مرگ‌و‌میر 96 درصدی این آفت شد. بر اساس نتایج غلظت کشنده 50 درصد (LC50) پودر پونه، دارچین، زنجبیل و ریحان از نظر سمیت تنفسی به ترتیب 31/0، 47/2، 01/4 و 81/4 گرم بر لیتر هوا برآورد شد. پودر پونه، دارچین و زنجبیل در غلظت یک گرم بر لیتر به ترتیب 74/91، 25/90 و 08/90 درصد بازدارندگی تخمریزی داشت. به نظر می‌رسد پودر این گیاهان بخصوص پونه می‌تواند به عنوان آفت‌کش کم‌خطر و ارزان در مناطق روستایی توصیه شود.

کلیدواژه‌ها

آفت انباری؛ آفت‌کش گیاهی؛ بازدارندگی تخمریزی؛ ، سمیت تنفسی

مراجع

1- Abbott W.S. 1925. A method for computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology, 18: 265-267.

2- Adesina J.M., Jose A.R., Rajashaker Y., and Afolabi L.A. 2015. Entomotoxicity of Xylopia aethiopica and Aframomum melegueta in suppressing oviposition and adult emergence of Callosobruchus maculatus (Fabricius) (Coleoptera: Chrysomelideae) infesting stored cowpea seeds. Jordan Journal of Biological Sciences, 8(4): 263- 268.

3- Akinneye J.O., Adedire C.O., and Arannilewa S.T. 2006. Potential of Cleisthopholis patens Elliot as a maize protectant against the stored product moth, Plodia interpunctella (Hubner) (Lepidoptera; Pyralidae). African Journal of Biotechnology, 5(25): 2510-2515.

4- Al-Qahtani A.M., Al-Dhafar Z.M., and Rady M.H. 2012. Insecticidal and biochemical effect of some dried plants against Oryzaephilus surinamensis (Coleoptera-Silvanidae). The Journal of Bazic and Applied Zoology, 65 (1):88–93.

5- Ashouri S.H., and Shayesteh N. 2010. Effects of three spices powders on mortality and progeny of adults of lesser grain borer, Rhyzopertha dominica (F.) (Coleotera: Bostrichidae). Journal of Entomological Research, 2(1), 31-38. (In Persian with English abstract).

6- Bagheri-Zenouz A. 2007. Pests of stored products and management to maintain. Sepehr Publishing Centre, Iran. (In Persian).

7- Bandra K.A., and Saxena R.C. 1995. A technique for handling and sexing Callosobruchus maculatus (F.) adults (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Stored Products Research, 31(1): 97-100.

8- Boeke S., Van Loon J., Van Huis A., Kossou D., and Dicke M. 2001. The use of plant material to protect stored seeds against seed beetles: a review. Wageningen University Papers.

9- Chaubey M.K. 2008. Fumigant toxicity of essential oils from some common spices against pulse beetle, Collosobruchus chinensis (Coleoptera: Bruchidae). Journal of Oleo Science, 57: 171-179.

10- Fatemizadeh A. 2003. Effect of cobalt 60 gamma-ray pulses on different developmental stages Callosobruchus maculates (F). MS thesis, College of Agriculture, Tehran University (In Persian with English abstract).

11- Hougourou D., Agossa C.H., Zoclanclounon Y., Nassarai M., and Agbaka A. 2016. Efficacy of two plant powders as cowpea grain protectants against Callosobruchus maculatus Fabricius. Journal of Applied Biosciences, 105: 10152 –10156.

12- Ibrahim H., Fawki S., Abd El-Bar M., Abdou M., Mahmoud D., and El-Gohary E. 2017. Inherited influence of low dose gamma radiation on the reproductive potential and spermiogenesis of Callosobruchus maculatus. Journal of Radiation Research and Applied Sciences. (In press).

13- Isman M.B. 2006. Botanical insecticides, deterrents, and repellents in modern agriculture and an increasingly regulated world. Annual Review of Entomology, 51: 45-66.

14- Jacobson M. 1989. Botanical Pesticides Past, Present and Future. Insecticide of Plant Origin, ACS Symp.

15- Keita S., Vincentb C., Schmita J., Arnasonc J., and Blanger A. 2001. Efficacy of essential oil of Ocimum basilicum L. and O. gratissimum L. applied as an insecticidal fumigant and powder to control Callosobruchus maculatus. Journal of Stored Products Research, 37:339–349.

16- Ktys M. 2013. The effect of herbs on some pest beetle species in grain warehouses and stores. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Krakow.

17- Lee S., Peterson C.J., and Coats J.R. 2003. Fumigation toxicity of monoterpenoids to several stored product insects. Journal of Stored Products Research, 39: 77–85.

18- Madrid F.J., White N.D., and Loschivo S.R. 1990. Insect in stored cereals and their association with forming practices in Southern manitoba. Canberra Entomology, 122: 289- 298.

19- Maharjan R., Yi H., Young Y., Jang Y., Kim K., and Bae S. 2017. Effects of low temperatures on the survival and development of Callosobruchus chinensis under different storage durations. Journal of Asia-Pacific Entomology, 20(3): 893-900.

20- Modarres Najafabadi S., Fanai H., and Ghlamian G. 2006. Study on Eucalyptus Product Uses (Seed and Leaf Powder) on Stored Product Pests of Wheat and Barley in Sistan Region-Iran. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 22(2): 117-127.

21- Nenaah G.E. 2014. Bioactivity of powders and essential oils of three Asteraceae plants as post-harvest grain protectants against three major coleopteran pests. Journal of Asia-Pacific Entomology, 17: 701-7-9.

22- Ntonifor N., Oben E., Esther O., and Konje C. 2010. Use of selected plant derived powders and their combinations to protect stored coepea grains against damageby Callosobruchus maculatus. Journal of Agricultural and Biological Science, 5(5): 13-21.

23- Ogendo J.O., Kostyukovsky M., Ravid U., Matasyoh J.C., Deng A.L., Omolo E.O., and Shaaya E. 2008. Bioactivity of Ocimum gratissimum oil and two constituents against five insect pests attacking stored food products. Journal of Stored Products Research, 44: 328–334.

24- Paneru R.B., Lee Patourel G.N., and Kennedy S.H. 1997. Toxicity of Acorus calamus rhizome powder from Eastern Nepal to Sitophilus granarius (L.) and Sitophilus oryzae (L.) (Coleoptera: Curculionidae). Crop Protection, 16: 759–763.

25- Rafiei-Karahroodi Z., Moharramipour S., Farazmand H., and Karimzadeh-Esfahani J. 2001. Oviposition deterrency and ovicidal activity of eighteen medicinal plant essential oils on Plodia interpunctella Hübner (Lepidoptera: Pyralidae). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 27(3): 460-470.

26- Raja N., Albert S., Ignacimuthu S., and Dorn S. 2001. Effect of plant volatile oils in protecting stored cowpea Vigna unguiculata (L.) Walpers against Callosobruchus maculatus (F.) (Coleoptera: Bruchidae) infestation. Journal of Stored Products Research, 37:127-132.

27- Rouf F.M., Sardar M.A., and Ahmed K.S. 1996. Individual and combined effect of some plant materials for protection of lenthil seeds against pulse beetle, Callosobruchus chinensis L. Bangladesh Journal of Entomology, 6: 13-21.

28- Shakarami J., Falahzadeh M., and Almasi S. 2010. Fumigation toxicity and oviposition deterrency of four plant essential oils on cowpea beetle. Plant Protection Journal. 2(4): 265-276.

29- Singh R. 2011. Evaluation of some plant products for their oviposition deterrent properties against the Callosobruchus maculatus (F.) on Chik pea seeds. Journal of Agricultural Technology, 7(5):1363-1367.

30- Stevenson P., Green P., Veitch N., Farrell I., Kusolwa P., and Belmain S. 2016. Nor-hopanes from Zanha africana root bark with toxicity to bruchid beetles. Phytochemistry, 123: 25-32.

31- Taghizadeh Saroukolai A., and Moharramipour S. 2011. Oviposition deterrence and persistence of essential oils from Thymus persicus (Roniger ex Reach F.) compared to Prangos acaulis (Dc.) Bornm against Callosobruchus maculatus F. in laboratory. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 27(2): 202-211.

32- Tripathi A., Prajapati V., Verma N., Bahl J.R., Bansal R.P., Khanuja S.P., and Kumar S. 2002. Bioactivites of the leaf essential oil of Curcuma longa on three species of stored product beetles (Coleoptera). Journal Economic Entomology, 95(1),183-189.