تاثیر هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با مقادیر مختلف سلنیوم توام با محلول پاشی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 22، دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 34، فروردین 1394، صفحه 203-210   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v13i1.38757

نویسنده

نورعلی ساجدی^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

چکیده

به منظور بررسی تاثیر تیمار های مختلف پرایمینگ بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دیم، آزمایشی در سه تکرار در سال 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد، پرایمینگ با آب مقطر، پرایمینگ با مقادیر 1، 2 و 3 میلی گرم در لیتر سلنیوم به تنهایی و توام با محلول پاشی با آب مقطر و سلنیوم بودند. نتایج نشان داد که تیمار های پرایمینگ با آب مقطر، پرایمینگ با آب مقطر توام با محلول پاشی آب مقطر، پرایمینگ با آب مقطر توام با محلول پاشی سلنیوم، پرایمینگ با 1، 2 و3 میلی گرم در لیتر سلنیوم به تنهایی و پرایمینگ با 1 و 2 میلی گرم در لیتر سلنیوم توام با محلول پاشی سلنیوم، درصد ظهور گیاهچه را نسبت به تیمار بدون پرایمینگ به ترتیب به میزان 6/33، 7/17، 35، 2/40، 46، 6/44، 4/47 و 5/41 درصد افزایش دادند. بیشترین تعداد دانه در سنبله از پرایمینگ با 2 میلی گرم در لیتر سلنیوم توام با محلول پاشی سلنیوم حاصل شد. محلول پاشی با آب مقطر و پرایمینگ با 2 میلی گرم در لیتر سلنیوم توام با محلول پاشی سلنیوم، وزن هزار دانه را نسبت به شاهد به میزان 8/16 و4/9 درصد افزایش دادند. پرایمینگ با 1 و 2 میلی گرم در لیتر سلنیوم توام با محلول پاشی سلنیوم و همچنین پرایمینگ با آب مقطر توام با محلول پاشی سلنیوم و پرایمینگ با آب مقطر به تنهایی عملکرد دانه را به ترتیب به میزان 7/16، 19 ، 9/17 و 11 درصد نسبت به شاهد افزایش دادند. بیشترین عملکرد دانه معادل 9/2758 کیلوگرم در هکتار از تیمار پرایمینگ با 2 میلی گرم در لیتر سلنیوم توام با محلول پاشی سلنیوم حاصل شد.

کلیدواژه‌ها

آذر 2؛ بهبود کارایی بذر؛ درصد ظهور گیاهچه؛ سلنیت سدیم

مراجع

1- دادنیا، م. 1383. بررسی اثر کمبود آب بر روی خصوصیات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و زراعی ارقام آفتابگردان روغنی. رساله دکتری. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز. 149 صفحه.

2- ساجدی، ن. و ا. قلی نژاد. 1391. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم دیم به سلنیوم و اسید سالیسلیک. نشریه پژوهشهای زراعی ایران. 3: 621-614.

3- ساجدی، ن.، م. اردکانی، ا. نادری، ح. مدنی و م. مشهدی اکبر بوجار. 1388. تاثیر تنش کمبود آب و کاربرد عناصر غذایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب در ذرت، نشریه پژوهشهای زراعی ایران. 2: 503-493.

4- علایی طباطبایی، ف. س.، م.ح. قرینه، ق. فتحی و س.ع. سیادت.1392. اثر اسمو و هیدروپرایمینگ بر جوانه زنی بذر، استقرار گیاهچه و عملکرد دانه ارقام گندم در شرایط آب و هوایی خوزستان. نشریه علوم و فناوری بذر ایران. 2(1): 114-101.

5- Alda, S., M. Camelia, T. Cristina-Elena, P. Mirela, R. Diana and D. Delia. 2011. The influence of sodium selenite on biometric parameters of wheat, barley and oat seedlings. Journal of Horticulture, Forestry and Biotechnology, 15(4): 8- 12.

6- Chen, C. C., and J. M. Sung. 2001. Priming bitter gourd seeds with selenium solution enhanced germinability and antioxidative responses under sub-optimal temperature. Physiologia Plantarum,111: 9- 16.

7- Djanaguiraman, M., D. Durga, K. Shanker, A. A. Sheeba, and U. Bangarusamy. 2005. Selenium – an anti oxidative protectant in Soybean during senescence, Plant and Soil, 272: 77–86.

8- Farooq, M., S. M. A., Basra, I., Afzal and A. Khaliq. 2006. Optimization of hydropriming techniques for rice seed invigoration. Seed Science and Technology 34: 507-512.

9- Farooq, M., S. M. A. Basra, H. Rehman and B. A. Saleem. 2007. Seed priming enhances the performance of late sown wheat (Triticum aestivum L.) by improving chilling tolerance. Journal Compilation, 194: 55-60.

10- Finch-Savage, W. E., K. C., Dent and L. J. Clark, 2004. Soak conditions and temperature following sowing in flounce the response of maize (Zea mays L.) seeds to on-farm priming (pre-sowing seed soak). Field Crops Research, 90: 361-374.

11- Germ, M., I. Kreft, V. Stibilj and O. Urbanc-Bercic. 2007. Combined effects of selenium and drought on photosynthesis and mitochondrial respiration in potato. Plant Physiology and Biochemistry, 45: 162–167.

12- Hartikainen, H, T. Xue, and V. Piironen. 2000. Selenium as an antioxidant and pro-oxidant in ryegrass. Plant and Soil, 225:193–200.

13- Hawrylak-Nowak, B. 2008. Effect of selenium on selected macronutrients in maize plants. Journal Of Elementology, 13(4): 513-519.

14- Hossain, M. A, and M. Fujita. 2009. Exogenous glycinebetaine and proline modulate antioxidant defense and methylglyoxal detoxification systems and reduce drought induced damage in mungo bean seedlings (Vigna radiata L.). Proceedings of the 3rd international Conference on integrated Approaches to Improve Crop Production Under Drought-Prone Environments, Oct. 11-16, Shanghai, China, pp:138-138.

15- Ismail, M. R., M. K. Yusoff, and M. Mahmood. 2004. Growth, water relations, stomatal conductance and proline concentration in water stressed banana (Musa spp.) plants. Asian Journal of Plant Scices, 3 (6):709–713.

16- Kashin V. K., and O. I. Shubina. 2011. Biological effect and selenium accumulation in wheat under conditions of selenium deficient biogeochemical province. Chemistry for Sustainable Development, 19 : 145.150.

17- Kostopoulou, P., N. Barbayiannis, and N. Basile. 2010. Water relations of yellow sweet clover under the synergy of drought and selenium addition. Plant and Soil, 330:65–71.

18- Kuznetsov, V. V., V. P. Kholodova, V. V. Kuznetsov, and B. A. Yagodin. 2003. Selenium regulates the water status of plants exposed to drought. Doklady Biological Sciences, 390: 266 –268.

19- Mohammadi,. G. R, 2009. The effect of seed priming on plant traits of late- spring. Seeded soybean (Glycin max L.). American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Science, 5: 322-326.

20- Murungu, F. S., P. Nyamugafata, C. Chiduza, L. J., Clark, and W. R. Whalley. 2003. Effects of seed priming, aggregate size and soil matric potential on emergence of cotton (Gossypium hirsutum L.) and maize (Zea mays L.). Soil and Tillage Research,74:161-168.

21- Omidi, H., A. Soroushzadeh, A. Salehi, and F. D. Ghezeli. 2005. Rapeseed germination as affected by osmopriming pretreatment. Agriculture Sciences and Technology, 19: 125-136.

22- Pennanen, A., T. Xue, and H. Hartikainen, 2002. Protective role of selenium in plant subjected to severe UV irradiation stress. Journal of Applied Botany, 76: 66- 76.

23- Rajpar, I., Y. M. Khanif, and A. A. Memon. 2006. Effect of seed priming on growth and yield of wheat (Triticum aestivum L.) under none- saline conditions. International Journal of Agricultural Research, 1: 259-264.

24- Sadeghi, S., A. Rahnavard, and Z. Ashrafi. 2009. Study of respond seeds wheat (Triticum aestivum) to osmotic priming, temperatures and local seed masses. Botany Research International, 2: 69-73.

25- Sattar, A., M. A. Cheema, M. Farooq, M. A. Wahid, A. Wahid, and B. H. Babar. 2010. Evaluating the performance of wheat cultivars under late sown conditions. International Journal of Agriculture and Biology, 12: 561-565.

26- Seregina I. I., N. T Nilivskaya, and N. O. Ostapenko .2001. The role of selenium in the formation of the grain yield in spring wheat. Agrokhimiya. 1: 44-50.

27- Srivastava, M., L. Q. Maa, B. Rathinasabapathib, and P. Srivastava. 2009. Effects of selenium on arsenic uptake in arsenic hyperaccumulator Pteris vittata L. Bioresource Technology, 100: 1115-1121.

28- Subedi, K. D., and B. I. Ma. 2005. Seed priming does not improve corn yield in humid temperate environment. Agronomy journal, 97: 211-218.

29- Tadina, N., M. Germ, I. Kreft, B. Breznik and A. Gaberseik. 2007. Effects of water deficit and selenium on common buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) plants. Photosynthetica, 45: 472- 476.

30- Xue, T., H. Hartikainen, and V. Piironen. 2001. Antioxidative and growth-promoting effect of selenium in senescing lettuce. Plant and Soil, 27: 55-61.

31- Xiaoqin, Y., C. Jianzhou and W. Guangyin. 2009. Effects of drought stress and selenium supply on growth and physiological characteristics of wheat seedlings. Acta Physiologiae Plantarum, 31:1031-1036.

32- Yassen, A., A. Safia, M. Adam, and Sahar, M. Zaghloul. 2011. Impact of nitrogen fertilizer and foliar spray of selenium on growth, yield and chemical constituents of potato plants. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(11): 1296-1303.

33-Yao, X., J. Chu, X. He, and C. Ba. 2011. Protective Role of selenium in wheat seedlings subjected to enhanced UVB radiation. Russian Journal of Plant Physiology, 58(2): 283–289.