بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم گندم در الگوهای مختلف کشت توام ردیفی

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 3، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 38، تیر 1394، صفحه 232-238   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v13i2.49669

نویسندگان

پرویز رضوانی مقدم^* ؛ حسین کریم پور؛ سید محمد سیدی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

یکی از راهکارهای ارتقاء پایداری تولید گندم افزایش تنوع در نظام‌های کشت این محصول می‌باشد. این پژوهش با هدف یافتن بهترین ترکیب برای دستیابی به پایداری و عملکرد بیشتر در دو سال زراعی 88-1387 و 89-1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در این بررسی دو رقم گندم فلات و رقم اروم کشت گردیدند. آزمایش به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و 12 تیمار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل الگوهای مختلف کشت دو رقم گندم فلات و اروم (100- صفر، 75- 25، 50-50، 25-75، صفر-100، 25-175، 175-25، 50-150، 150-50، 75-125، 125-75 و 100-100) بودند. نتایج حاصل در سال اول نشان داد بیشترین عملکرد اقتصادی و بیولوژیک در تیمارهای کشت خالص به‌دست آمد که البته تفاوت معنی‌داری با سایر تیمارهای مطالعه نداشت. نتایج حاصل از آزمایش سال دوم مشخص نمود حداکثر عملکرد در تیمار کشت 75 رقم فلات + 25 درصد رقم اروم با عملکرد 8/3135 کیلوگرم بر هکتار به‌دست آمد که به میزان 29 و 5/12 درصد بیشتر از کشت خالص رقم فلات و رقم اروم بود. نتایج حاصل از هر دو سال نشان داد کشت توام ارقام گندم در مقایسه با کشت خالص آن‌ها توانسته است عملکرد قابل قبولی را در هر دو سال تولید نماید.

کلیدواژه‌ها

تنوع رقم؛ رقم اروم؛ رقم فلات؛ کشت خالص

مراجع

1- آمارنامه کشاورزی. 1390. جلد اول محصولات زراعی. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه ریزی و اقتصادی، مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.

2- ارزانی، ا. 1383. اصلاح گیاهان زراعی. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. اصفهان. 627 صفحه.

3- جوانشیر، ع.، ع. دباغ محمدی نصب، آ. حمیدی و م. قلی پور. 1379. اکولوژی کشت مخلوط (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 222 صفحه.

4- زارع فیض آبادی، ا. و ا. امام وردیان. 1391. ارزیابی تأثیرکشت مخلوط ارقام برخصوصیات زراعی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.). بوم شناسی کشاورزی 4: 150-144.

5- سید شریفی ر.، ع. جوانشیر، ج. اصغری، ر. سید شریفی و د. حسن پناه. 1385. بررسی اثر تراکم و نسبت‌های مختلف کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد کشت مخلوط دو رقم گندم. علوم کشاورزی، مجله علوم کشاورزی 12: 107- 97.

6- کوچکی ع.، م. نصیری محلاتی، م. جهان بین. و ا. زارع فیض آبادی. 1383. تنوع واریته های گیاهان زراعی در ایران. بیابان 9 (1): 67-49.

7- کوچکی ع.، م. نصیری محلاتی، ا. زارع فیض آبادی و م. جهان بین. 1383. ارزیابی تنوع نظام‌های زراعی ایران. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی 63: 83-70.

8- مظاهری، د. 1373. زراعت مخلوط. انتشارات دانشگاه تهران. 262 صفحه.

9- موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. http://www.spii.ir/spSPII/default.

10- نگاهی به خصوصیات فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی ارقام گندم ایرانی. http://www.bbk-iran.com/article-3338.html.

11- Bowden R., J. Shroyer, K. Roozeboom, M. Claassen, P. Evans, B. Gordon, B. Heer, K. Janssen, J. Long, J. Martin, A. Schlegel, R. Sears, and M. Witt. 2001. Performance of wheat variety blends in Kansas. Kansas State University. Agricultural Experiment Station and Cooperative Extension Service.

12- Clarke S. M., H. Jones, Z. Haigh, H. Boyd, and M. S. Wolfe. 2008. Effects of husked oat varieties, variety mixtures and populations on disease levels, crop cover and their resulting yields.16th IFOAM Organic World Congress, Modena, Italy, June 16-20, 2008.

13- Finckh M. R., E. S. Gacek, H. Goyeau, C. Lannou, U. Merz, C. C. Mundt, L. Munk, J. Nadziak, A. C. Newton, and M. S. Wolfe. 2000. Cereal cultivar and species mixtures in practice, with emphasis on disease resistance, Agronomie 20: 813-837.

14- Ghosh, P. K. 2004. Growth, yield, competition and economics of groundnut/cereal fodder intercropping systems in the semi-arid tropics of India. Field Crops Research 88: 227-237.

15- Ghosh, P. K., A. K. Tripathi, K. K. Bandyopadhyay, and M. C. Manna. 2009. Assessment of nutrient competition and nutrient requirement in soybean/sorghum intercropping system. European Journal of Agronomy 31: 43-50.

16- Kiaer, L. P., I. M. Skovgaard, and H. Ostergard. 2009. Grain yield increase in cereal variety mixtures: A meta-analysis of field trials. Field Crops Research 114: 361-373.

17- Kiaer, L., I. Skovgaard, and H. Ostergard. 2006. Meta-analysis is a powerful tool to summarize variety mixture effects- exemplified by grain yield and weed suppression of spring barley. SUSVAR proceedings- Cereal crop diversity: implications for production and products. pp. 49-52.

18- Martin, G. M., and W. L. Alexander. 1986. Intergenotypic competition in biblends of spring wheat. Canadian Journal of Plant Science 66: 871-876.

19- McLaughlin, A., and P. Mineau. 1995. The impact of agricultural practices on biodiversity. Agriculture, Ecosystems and Environment 55: 201-212.

20- Ostergard, H. and J. W. Jensen. 2005. Increased yield and yield stability in variety mixtures of spring barley. Newsletter from Danish Research Centre for Organic Farming. September 2005. No. 3, (http://www.darcof.dk/enews/sep05/mixture.html).

21- Ostergard, H., K. Kristensen, and J. W. Jensen. 2005. Stability of variety mixtures of spring barley. Cost Susvar/Eco-PB Proceedings pp. 28-30.

22- Ottman, M. J. 2006. Variety Mixtures for reduced input barley. Final Report. Arizona Grain Research and Promotion Council.

23- Sarandon, S. J. and R. Sarandon. 1995. Mixed of cultivars: Pilot field trail of an ecological alternative to improve production or quality of wheat (Triticum aestivum). Journal of Applied Ecology 32: 288-294.

24- Sharma, R. C. and H. J. Dubin. 1996. Effect of wheat cultivar mixtures on spot blotch (Bipolaris sorokiniana) and grain yield. Field Crops Research 48: 95-101.

25- Swanston J. S., A. C. Newton, J. M. Brosnan, A. Fotheringham, and E. Glasgow. 2005. Determining the spirit yield of wheat varieties and variety mixtures. Journal of Cereal Science 42: 127-134.

26- Tosti, G., and M. Guiducci. 2010. Durum wheat–faba bean temporary intercropping: Effects on nitrogen supply and wheat quality. European Journal of Agronomy 33: 157-165.