ارزیابی چند عصاره‌گیر جهت تعیین روی قابل استفاده لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) در خاک‌های آهکی تیمارشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب

آب و خاک

مقاله 8، دوره 27، شماره 4، مهر 1392، صفحه 742-752   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.28134

نویسندگان

حمیدرضا متقیان^* ؛ علیرضا حسین پور

چکیده

لجن فاضلاب به‌عنوان کودی ارزان قیمت برای برطرف کردن کمبود عناصر از جمله روی استفاده می‌شود. با این حال، عصاره‌گیر مناسب روی قابل استفاده لوبیا در خاک‌های آهکی تیمارشده با لجن فاضلاب معرفی نشده است. هدف این پژوهش ارزیابی چند روش شیمیایی در برآورد روی قابل استفاده در خاک‌های آهکی تیمارشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب بود. برای تیمار خاک‌ها 1٪ (وزنی- وزنی) لجن فاضلاب به خاک‌ها اضافه و خاک‌های تیمارشده و تیمارنشده به مدت یک ماه در رطوبت مزرعه‌ خوابانده شدند. در پایان انکوباسیون، خاک‌ها خشک و روی قابل استفاده با 7 روش (DTPA-TEA، DTPA-AB، مهلیچ 1، مهلیچ 2، مهلیچ 3، HCl 1/0 نرمال و کلرید کلسیم 01/0 مولار) تعیین شد. شاخص‌های گیاه لوبیا شامل ماده خشک، غلظت و جذب روی در یک آزمایش گلدانی تعیین شدند. نتایج نشان داد که در خاک‌های تیمارشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب، بیشترین مقدار روی با استفاده از روش مهلیچ 3 و کمترین مقدار آن با استفاده از روش مهلیچ 1 عصاره‌گیری شد. بر اثر افزودن لجن فاضلاب به خاک، روی عصاره‌گیری شده با روش‌های مختلف و شاخص‌های گیاه لوبیا افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد که در خاک‌های تیمارنشده روی عصاره‌گیری شده با عصاره‌گیرهای DTPA‌-AB، DTPA-TEA و مهلیچ 3 با شاخص‌های گیاه همبستگی معنی‌داری داشتند. درحالی‌که در خاک‌های تیمارشده با لجن فاضلاب، بین روی عصاره‌گیری شده با DTPA-TEA و مهلیچ 1 با وزن خشک گیاه و جذب روی و مهلیچ 2 با غلظت روی در گیاه همبستگی معنی‌داری وجود داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که عصاره‌گیر DTPA-TEA توانایی برآورد روی قابل استفاده لوبیا در خاک‌های تیمارنشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب را دارد.

کلیدواژه‌ها

لجن فاضلاب؛ عصاره‌گیرهای روی؛ لوبیا؛ DTPA-TEA