ارزیابی اثر موم کارنوبا و گلیکول پتاس بر تحمل نهال پرتقال تامسون ناول در دماهای انجماد

علوم باغبانی

مقاله 3، دوره 34، شماره 1 - شماره پیاپی 45، خرداد 1399، صفحه 33-44   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v34i1.78660

نویسندگان

سپیده تقی‌زاده؛ حسین صادقی^* ؛ مهدی حدادی نژاد

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

نفوذ توده هوای سرد سیبری به مناطق شمالی ایران، هر چند سال یکبار، باعث کاهش شدید دما، بارش سنگین برف و یخ‌زدگی مرکبات می‌شود. بسته به میزان کاهش دما، در برخی از سال‌ها فقط میوه‎‌‎ها و در برخی از سال‌ها در‌ختان مرکبات نیز دچار آسیب‌های مهلک شده‌اند. برای کنترل خسارات یخ‌زدگی روش‌های زیادی پیشنهاد شده‌اند، اما محلول‌پاشی با ترکیباتی که محافظت فیزیکی درختان را در مقابل یخ‌زدگی ممکن سازند و یا پاشیدن مواد شیمیایی که با تغییر غلظت شیره سلولی موجب کاهش نقطه انجماد مایع درون سلولی شوند، در زمان­های نزدیک به یخبندان مورد توجه بیشتری هستند. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در پاییز و زمستان 1396 در سردخانه با دمای کنترل شده انجام شد. نهال‌های گلدانی یک ساله پرتقال تامسون ناول در معرض سه سطح دمایی (5-، 8- و 11- درجه سانتی‌گراد) قرار داده شدند. این نهال‌ها با موم کارنوبا در دو سطح (صفر و 4 درصد) و گلایکول پتاس در دو سطح (صفر و 10 درصد) محلول‌پاشی شدند. کمترین درصد نشت الکترولیت در دمای 5- درجه سانتی‌گراد و بیشترین درصد نشت الکترولیت در دمای 8- درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. غلظت پرولین با کاهش دما افزایش یافت اما با کاهش بیشتر دما از 8- درجه سانتی‌گراد دوباره روند کاهشی به خود گرفت. کاربرد موم کارنوبا در دمای 5- درجه سانتی‌گراد سبب کاهش غلظت قندهای کل محلول شده است اما تفاوت معنی‌داری با تیمار شاهد و دمای 11- درجه سانتی‌گراد نداشت. کاربرد توأم کارنوبا + گلایکول پتاس در دمای 5- درجه سانتی‌گراد سبب کاهش غلظت کلروفیل کل شده است که تفاوت معنی‌داری نسبت به شاهد نداشته است. آثار یخ‌زدگی به‌صورت ریزش برگ و خشکیدگی سرشاخه‌ها در دمای 8- درجه سانتی‌گراد قابل مشاهده است. نتایج این آزمایش نشان داد محلول‌پاشی نهال‌ها با موم کارنوبا در غلظت به کار رفته در این آزمایش تا دمای  8- درجه سانتی‌گراد باعث کاهش آسیب تنش سرمایی شده است اما کاربرد گلایکول پتاس باعث افزایش تنش سرمایی شده است.

کلیدواژه‌ها

خشکیدگی سرشاخه‌ها؛ ریزش برگ؛ مرکبات؛ هوای سرد سیبری؛ یخ‌زدگی گیاه

مراجع

1- Aghaee A., Moradi F., Zare-Maivan H., Zarinkamar F., Irandoost H.P., and Sharifi P. 2011. Physiological responses of two rice (Oryza sativa) genotypes to chilling stress at seedling stage. African Journal of Biotechnology 10(39):7617-7621. (In Persian with English abstract)

2- Antognozzi E., Famiani F., Proietti P., Pannelli G., and Alfei B. 1993. Frost resistance of some olive cultivars during the winter. In II International Symposium on Olive Growing 356: 152-155.

3- Arnone A.N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal 23(1): 112-121.

4- Arvin A., and Azimzadeh S. 2018. Synoptic Investigation of Frosty Orange Crop in Mazandaran Province in February 2013. Journal of Environmental Science and Technology (Ready to Release). (In Persian)

5- Baghbanha m., Fotouhi GR., Hatamzadeh A., and Haidari M. 2007.Effect of salicylic acid on freezing tolerance of Mexican lime (Citrus aurantifolia). Iranian Journal of Horticultural Science and Technology 8(3) 185-198. (In Persian with English abstract)

6- Bajji M., Kinet J.M., and Lutts S. 2002. The use of the electrolyte leakage method for assessing cell membrane stability as a water stress tolerance test in durum wheat. Plant Growth Regulation 36(1): 61-70.

7- Bartholic J.F. 1985. Thin layer foam for plant freeze protection. In Proc. Fla. Hort. Soc 85: 299-302.

8- Bartolozzi, F., and Fontanazza G. 1999. Assessment of frost tolerance in olive (Olea europaea). Scientia Horticulture 81(3): 309-319.

9- Bates L.S., Waldren R.P., and Teare I.D. 1973. Rapid determination of free proline for water-stress studies. Plant and soil 39(1): 205-207.

10- Borgo L., Marur C.J., and Vieira L.G.E. 2015. Effects of high proline accumulation on chloroplast and mitochondrial ultrastructure and on osmotic adjustment in tobacco plants. Acta Scientiarum. Agronomy 37(2): 191-199.

11- Hagen Maier R. D., and Baker R. A. 1995. Layered coatings to control weight loss and preserve gloss of citrus fruit. HortScience 30(2): 296-298.

12- Hassibi P., Nabi pour M., and Moradi F. 2011. The glucose-intermediate role in ABA signaling and its influence on several physiological characteristics of rice (Oryza sativa) seedlings during low temperature stress. International Journal of Agri Science 1(7): 183-183. (In Persian with English abstract)

13- Hendershott C.H. 1962. The response of orange trees and fruits to freezing temperatures. In Proc. Amer. Soc. Hort. Sci l 80: 247-254.

14- Himelrick D.G., Pool R.M., and McInnis P.J. 1991. Cryoprotectants influence freezing resistance of grapevine bud and leaf tissue. HortScience 26(4): 406-407.

15- Hodges A., Rahmani M., and Mulkey D. 2010. Economic Impacts of the Florida Citrus Industry in 2003-04.

16- Huyen N.T., and Tanachai P. 2015. August. Effects of mixed wax (beeswax and carnauba wax) on fruit quality and storage life of Vietnamese sweet orange'Canh'during low-temperature storage. In III Southeast Asia Symposium on Quality Management in Postharvest Systems 1179: 77-86.

17- Irigoyen J.J., Einerich D.W., and Sanchez‐Diaz M. 1992. Water stress induced changes in concentrations of proline and total soluble sugars in nodulated alfalfa (Medicago sativa) plants. Physiologia plantarum 84(1): 55-60.

18- Karlinsky N. 2012. California dreaming: ideology, society, and technology in the citrus industry of Palestine 1890-1939. SUNY Press.

19- Keunen E.L.S., Peshev D., Vangronsveld J., Van Den Ende W.I.M., and Cuppers A.N.N. 2013. Plant sugars are crucial players in the oxidative challenge during abiotic stress: extending the traditional concept. Plant, Cell & Environment 36(7): 1242-12

20- Larcher W. 2003. Physiological plant ecology: ecophysiology and stress physiology of functional groups. Springer Science & Business Media.

21- Li X., Wei J.P., Scott E., Liu J.W., Guo S., Li Y., Zhang L., and Han W.Y. 2018. Exogenous melatonin alleviates cold stress by promoting antioxidant defense and redox homeostasis in Camellia sinensis L. Molecules 23(1): 165

22- Liang X., Zhang L., Natarajan S.K., and Becker D.F. 2013. Proline mechanisms of stress survival. Antioxidants & Redox Signaling 19(9): 998-1011.

23- Lutts S., Kinet J.M., and Bouharmont J. 1996. NaCl-induced senescence in leaves of rice (Oryza sativa) cultivars differing in salinity resistance. Annals of Botany 78(3): 389-398.

24- Markowski A., and Skrudlik G. 1995. Electrolyte leakage, ATP content in leaves and intensity of net photosynthesis in maize seedlings at permanent or different daily exposure to low temperatures. Journal of Agronomy and Crop Science 175(2): 109-117.

25- McCready R.M., Guggolz J., Silviera V., and Owens H.S. 1950. Determination of starch and amylose in vegetables. Analytical Chemistry 22(9): 1156-1158.

26- Meighani H., Ghasemnezhad M., and Bakhshi D. 2015. Effect of different coatings on post-harvest quality and bioactive compounds of pomegranate (Punica granatum) fruits. Journal of Food Science and Technology 52(7): 4507-4514. (In Persian with English abstract).

27- Munns R., and Tester M. 2008. Mechanisms of salinity tolerance. Annu. Rev. Plant Biol 59: 651-681.

28- Nascimento F.V., Almeida G.K., Silva S.J.N., and Bender, R.J. 2016. Coatings based on chitosan and carnauba wax for postharvest use on'Rocha'pears. In VIII International Postharvest Symposium: Enhancing Supply Chain and Consumer Benefits-Ethical and Technological Issues 1194: 283-288.

29- Rutten D., and Santarius K.A. 1992. Relationship between frost tolerance and sugar concentration of various bryophytes in summer and winter. Oecologia 91(2): 260-265.

30- Sadeghi H., and Ghanbari A. 2008. August. A Survey of Damage of Citrus in the Mazandaran Region of Iran Following the January 2008 Freeze. In IX International Symposium on Integrating Canopy, Rootstock and Environmental Physiology in Orchard Systems 903: 1163-1168. (In Persian with English abstract)

31- Salvador M.L., Jaime P., and Oria R. 2001. Use of edible coatings to reduce water loss and maintain quality of Reinet apple. In VIII International Controlled Atmosphere Research Conference 600: 701-705.

32- Sambav. 2010. An integrated approach to peel breakdown in citrus. A theses presented to the graduate school of university of Florida, Master of Science.

33- Spiegel-Roy P., and Goldschmidt E.E. 1996. The biology of citrus. Cambridge University Press.

34- Spreen T.H., Barber R.E., Brown M.G., Hodges A.W., Malugen J.C., Mulkey W.D., Muraro R.P., Norberg R.P., Rahmani M., Roka F.M., and Rouse R.E. 2006. An economic assessment of the future prospects for the Florida citrus industry. Presentation to the Special Industry Task Force, Florida Department of Citrus, Lakeland, FL.

35- Steinle J.V. 1936. Carnauba Wax an expedition to its source. Industrial & Engineering Chemistry 28(9): 1004-1008.

36- Strauss G., and Hauser H. 1986. Stabilization of lipid bilayer vesicles by sucrose during freezing. Proceedings of the National Academy of Sciences 83(8): 2422-2426.

37- Szabados L., and Savoure A. 2010. Proline: a multifunctional amino acid. Trends in Plant Science 15(2): 89-97.

38- Tadjvar Y., Fotouhi G.R., Hamidoghli Y., and Hassan S.R. 2011. Physiological and biochemical responses of page mandarin on citrange rootstock to low temperature stress 3(9): 1-12. (In Persian with English abstract).

39- Taiz L., and Zeiger E. 2002. Plant Physiology.

40- Tripathy B.C., and Oelmuller, R. 2012. Reactive oxygen species generation and signaling in plants. Plant signaling & behavior 7(12): 1621-1633.

41- Valluru R., Lammens W., Claupein W., and Van den Ende W. 2008. Freezing tolerance by vesicle-mediated fructan transport. Trends in Plant Science 13(8): 409-414.

42- Verbruggen N., and Hermans, C. 2008. Proline accumulation in plants: a review. Amino acids 35(4): 753-759.

43- Yuanyuan M., Yali Z., Jiang L., and Hongbo S. 2009. Roles of plant soluble sugars and their responses to plant cold stress. African Journal of Biotechnology 8(10).