مقدار تولید و ارزش غذایی علوفه سورگوم Sorghum bicolor L.)) کشت شده با کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی در رژیم‌های مختلف آبیاری

بوم شناسی کشاورزی

مقاله 15، دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 41، مهر 1398، صفحه 1021-1035   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jag.v11i3.71013

نویسندگان

زهرا صیادی آذر؛ عبدالله جوانمرد^* ؛ فریبرز شکاری؛ امین عباسی؛ مصطفی امانی ماچیانی

گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه، ایران

چکیده

به‌منظور بررسی اثر کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی بر خصوصیات کمّی و کیفی علوفه سورگوم Sorghum bicolor L.)) رقم اسپیدفید، آزمایشی در سال زراعی 1395 به‌صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. فاکتور اصلی شامل رژیم‌های مختلف آبیاری (آبیاری بعد از 60 ، 100 و 140 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و فاکتور فرعی شامل (کود زیستی بیوسوپر و فسفات بارور 2، 100 درصد کود شیمیایی، کود زیستی+ 75 درصد شیمیایی، کود زیستی+ 50 درصد شیمیایی، کود زیستی+ 25 درصد شیمیایی) بودند. نتایج نشان داد بیش‌ترین میزان عملکرد علوفه خشک (8/26 تن در هکتار) با مصرف 100 درصد کود شیمیایی بدون اختلاف معنی‌دار با تیمار کود زیستی+ 75 درصد کود شیمیایی به‌دست آمد. هم‌چنین کم‌ترین میزان عملکرد علوفه خشک (6/20 تن در هکتار) نیز با کاربرد انفرادی کود زیستی حاصل شد. با افزایش دور آبیاری از میزان عملکرد علوفه خشک سورگوم کاسته شد. به‌طوری‌که میزان عملکرد علوفه خشک در دور آبیاری اول نسبت به دور آبیاری دوم و سوم به‌ترتیب 04/10 و 44/26 درصد افزایش یافت. بیش‌ترین میزان ماده خشک قابل هضم، کل ماده غذایی قابل هضم، ارزش نسبی تغذیه­ای و انرژی ویژه شیردهی با کاربرد تلفیقی کود زیستی+ 25 درصد کود شیمیایی به‌دست آمد. هم‌چنین بیش‌ترین میزان شاخص­های CP، WSC، DMI، DMD، TDN، RFV، NEL و نسبت برگ به ساقه در دور آبیاری سوم (140 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر) مشاهده شد. هم‌چنین نتایج نشان‌دهنده این است که با افزایش دور آبیاری میزان ADF و NDF کاهش یافت. به‌طوری‌که میزان ADF و NDF در دور سوم نسبت به دور اول آبیاری 29/10 و 95/5 درصد کاهش یافت. به‌طور کلی کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی منجر به افزایش عملکرد علوفه خشک و بهبود کیفیت آن در شرایط تنش خشکی گردید.

کلیدواژه‌ها

ازتو باکتر؛ انرژی ویژه شیردهی؛ بیوسوپر؛ دیواره سلولی؛ کربوهیدرات های محلول در آب

مراجع

Ahemad, M., and Kibret, M. 2014. Mechanisms and applications of plant growth promoting rhizobacteria: Current perspective. Journal of King Saud University Science 26(1): 1-20.

Anabi Milani, A. 2003. Effect of irrigation regimes on yield components and water use efficiency of wheat in saline soil. Soil and Water Science 16(1): 121-135. (In Persian with English Summary)

Assefa, G., and Ledin, I. 2001. Effect of variety, soil type and fertilizer on the establishment, growth, forage yield, quality and voluntary intake by cattle of oats and vetches cultivated in pure stands and mixtures. Animal Feed Science and Technology 92: 95–111.

Bilal, M., Ayub, M., Tariq, M., Tahir M., and Nadeem, M.A. 2017. Dry matter yield and forage quality traits of oat (Avena sativa L.) under integrative use of microbial and synthetic source of nitrogen. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences 16: 236–241.

Bishnoi, U. 2015. PGPR Interaction: An Ecofriendly Approach Promoting the Sustainable Agriculture System. Advances in Botanical Research 75: 81–113.

Carmi, A., Aharoni, Y., Edelstein, M., Umiel, N., Hagiladi, A., Yosef, E., Nikbachat, M., Zenou, A., and Miron, J. 2006. Effects of irrigation and plant density on yield, composition and in vitro digestibility of a new forage sorghum variety, Tal, at two maturity stages. Animal Feed Science and Technology 131: 120–132.

Coblentz, W.K., Akins M.S., Cavadini J.S., and Jokela, W.E. 2017. Net effects of nitrogen fertilization on the nutritive value and digestibility of oat forages. Journal of Dairy Science 100: 1739–1750.

Coleman, S.E., and Moore, J.E. 2003. Feed quality and animal performance. Field Crops Research 84: 17- 29.

Contreras-Govea, F.E., Muck, R.E., Armstrong, K.L., and Abrecht, K.A. 2009. Nutritive value of corn silage in mixture with climbing beans. Animal Feed Science and Technology 150: 1-8.

Francisco, E., Govea, C., Muck, E.R., Armstrong, L.K., and Albrecht, K. 2009. Fermentability of corn–lablab bean mixtures from different planting densities. Animal Feed Science and Technology 149: 298–306.

Gray, E.J., and Smith, D.L. 2005. Interacellular and extracellular PGPR: Commonalities and distinctions in the plant-bacterium signaling processes. Soil Biology and Biochemistry Journal 37: 395-412.

Haberle, J., Svoboda, P., and Raimanova, I. 2008. The effect of post-anthesis water supply on grain nitrogen concentration and grain nitrogen yield of winter wheat. Plant, Soil and Environment 54: 304–312.

Hail, Y., Daci, M. and Tan, M. 2009. Evaluation of annual legumes and barley as sole crops and intercrop in spring frost conditions for animal feeding. Yield and quality. Journal Animal Advance 8(7): 1337-1342.

Hoekstra, F.A., and Buitink, J. 2001. Mechanisms of plant dessiccation tolerance. Trends in Plant Science 8: 431-438.

Horrocks, R.D., and Vallentine J.F. 1999. Harvested forage. Academic Press, London, UK.

Jahanzad, E., Jorat, M., Moghadam, H., Sadeghpour, A., Chaichi, M.R. and Dashtaki, M. 2013. Response of a new and a commonly grown forage sorghum cultivar to limited irrigation and planting density. Agricultural Water Management 117: 62-69.

Jaleel, C.A., Sankar, B., Murali, P.V., Gomathinayagam, M., Lakshmanan, G.M.A., and Panneerselvam, R. 2008. Water deficit stress effects on reactive oxygen metabolism in Catharanthus roseus L. impact on ajmalicine accumulation. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces 62: 105-111.

Kader, M.A., Mian, M.H., and Hoque, M.S. 2002. Effects of Azotobacter inoculant on the yield and nitrogen uptake by wheat. Online Journal of Biological Sciences 2: 2 59-261.

Lithourgidis, A.S., Vasilakoglou, I.B., Dhima K.V., Dordas, C.A., and Yaikoulaki, M.D. 2006. Forage yield and quality of common vetch mixtures with oat and triticale in two seeding ratios. Field Crops Research 99: 106-113.

Marsalis, M.A., Angadi, S.V., and Contreras-Govea, F.E. 2010. Dry matter yield and nutritive value of corn, forage sorghum, and BMR forage sorghum at different plant populations and nitrogen rates. Field Crops Research 116: 52–57.

Mehrvarz, S., and Chaichi, M.R. 2008. Effect of Phosphate solubilizing microorganisms and phosphorus chemical fertilizer on forage and grain quality of barely (Hordeum vulgare L). American- Eurasian Journal Agricultural and Environmental Science 3: 855-860.

Naghizadeh, M., and Galavi, M. 2012. Evaluation of phosphorous biofertilizer and chemical phosphorous influence on fodder quality of corn (Zea mays L.) and grass pea (Lathyrus sativa L.) intercropping. Agroecology 4(1): 52-62. (In Persian with English Summary)

Nakhzari Moghaddam, A. 2016. Effect of nitrogen and different intercropping arrangements of barley (Hordeum vulgare L.) and pea (Pisum sativum L.) on forage yield and competitive indices. Journal of Agroecology 8(1): 47-58. (In Persian with English Summary)

Nabati Nasaz, M., Gholipouri, A., and Mostafavi Rad, M. 2016. Evaluation of forage yield and important agronomic indices of corn as affected by intercropping systems with peanut and nitrogen rates. Journal of Agroecology 8(1): 70-81. (In Persian with English Summary)

Naseri, R., Moghadam, A., Darabi, F., Hatami, A., and Tahmasebei, G.R. 2013. The Effect of deficit irrigation and Azotobacter chroococcum and Azospirillum brasilense on grain yield, yield components of maize (S.C. 704) as a second cropping in western Iran. Bulletin of Environment, Pharmacology and Life Sciences 2 (10): 104–112.

Raei, Y., Ashaghi Sardrood, S.N., and Bagheri Pirouz, A. 2013. The effects of chemical and biological fertilizers application on forage sorghum (Sorghum bicolor L.) yields of different harvests. Agroecology 5(3): 231-242. (In Persian with English Summary)

Rahbari, A., Masood sinaki, J, and Zarei, M. 2015. Effects of Phosphate Fertilizer and Less Irrigation on Grain Yield of the Forage Millet. Journal of Agronomy Science 5(10): 27-38.

Rostamza, M., Chaichi, M.R., Jahansouz, M.R., and Alimadadi, A. 2011. Forage quality, water use and nitrogen utilization efficiencies of pearl millet (Pennisetum americanum L.) grown under different soil moisture and nitrogen levels. Agricultural Water Management 98: 1607–1614.

Sadeghpour, A., Jahanzad, E., Esmaieli, A., Hosseini M.B., and Hashemi, M. 2013. Forage yield, quality and economic benefit of intercropped barley and annual medic in semi-arid conditions: Additive series. Field Crops Research 148: 43-48.

Tang, C.H., Yang, X., Chen, X., Ameen, A., and Xie, G. 2018. Sorghum biomass and quality and soil nitrogen balance response to nitrogen rate on semiarid marginal land. Field Crops Research 215: 12-22.

Tas, S., and Tas, B. 2007. Some physiological responses of drought stress in wheat genotypes tolerance of fine grain aromatic rice (Oryza sativa L.). Journal Agronomy and Crop Science 194: 325-333.

Van Loon, L.C. 2007. Plant response to plant growth promoting rhizobacteria. European Journal of Plant Pathology 119: 243-254.

Vasilakoglou, I., Dhima, K., Karagiannidis, N., and Gatsis, T. 2011. Sweet sorghum productivity for bio-fuels under increased soil salinity and reduced irrigation. Field Crops Research 120: 38–46.

Vessy, K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizars. Plant and Soil 255: 571-586.

Wang, H., Zhang, L., Dawes, W.R., and Liu, C. 2001. Improving water use efficiency of irrigated crops in the North China Plain-measurements and modeling. Agriculture and Water Management 48: 151–167.

Wu, S.C., Caob, Z.H., Lib, Z.G., Cheunga, K.C., and Wong, M.H. 2005. Effects of biofertilizers containing N-fixer, P and K Solubilizers and AM fungi on maize growth: a greenhouse trial. Geoderma 125: 155-166.

Yang, Y.H., Jiang, P.A., Ai, E.K., and Zhou, Y.Q. 2005. Effects of planting Medicago sativa L. on soil fertility. Arid Land Geography 28: 248-251.

Yazdani, M., Bahmanyar, M.A., Pirdashti, H., and Esmaili, M.A. 2009. Effect of phosphate solubilization microorganisms (PSM) and plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on yield and yield components of corn (Zea mays L.). Proceedings of World Academy of Sciences, Engineering and Technology 3(1): 2070-3740.

Yilmaz, Ş., Özel, A., Atak, M., and Erayman, M. 2014. Effects of seeding rates on competition indices of barley and vetch intercropping systems in the eastern mediterranean. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 39: 135–143.