ارزیابی قدرت رقابت ژنوتیپ‌های ذرت (Zea mays L.) با علف‌های هرز در مقادیر مختلف نیتروژن

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 6، دوره 32، شماره 2 - شماره پیاپی 40، شهریور 1397، صفحه 279-287   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v32i2.67548

نویسندگان

عادل مدحج^{* 1}؛ علی کیهانی²

¹واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر

چکیده

رقابت علف‌های هرز با ذرت به عواملی نظیر نوع هیبرید، مراحل رشد گیاه، تراکم و نوع علف‌های هرز و میزان عناصر غذایی بستگی دارد. این آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و چهار تکرار انجام شد. در کرت‌های اصلی سه مقدار کود نیتروژن 90، 180 و 260 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و بدون کود، و در کرت‌های فرعی چهار هیبرید ذرت SC.704، DKC6589، مبین و SC.640 قرار گرفتند. هر کرت فرعی به صورت فرضی به دو بخش مساوی عاری از علف هرز و با علف هرز تقسیم شد. نتایج نشان داد که رقابت علف‌های هرز میانگین صفات وزن 100 دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و تعداد دانه در ردیف را به ترتیب، 3/5، 7/21، 24 و 10 درصد نسبت به شرایط وجین کاهش داد. افزایش میزان نیتروژن، اثر رقابت علف‌های هرز بر ذرت را افزایش داد. لاین DKC6589 به دلیل عملکرد دانه بالا در هر دو شرایط تداخل و وجین علف‌هرز (به ترتیب 1222و 908 گرم در متر مربع)، دارای شاخص تحمل رقابت با علف‌هرز (27/1) بالاتری نسبت به سایر هیبریدها بود. بطورکلی، هیبرید SC704 و لاین DKC5689 از شاخص رقابت (به ترتیب 83/1 و 08/1) بالایی برخوردار بودند. هیبریدهای مبین و SC.640 شاخص CI کمتری نسبت به SC.704 و DKC6589 داشتند. بنابراین، اگرچه دو هیبرید متوسط‌رس مبین و SC.640 دارای شیب خسارت عملکرد کمتری در شرایط تداخل علف‌هرز بودند، اما لاین دیررس و پرمحصول DKC6589 و همچنین هیبرید SC.704 از عملکرد بالا و قدرت پایداری عملکرد بیشتری در شرایط رقابت با علف‌هرز برخوردار بودند.

کلیدواژه‌ها

تداخل علف‌هرز؛ ژنوتیپ؛ شاخص‌های رقابت

مراجع

1- Abouziena H.F., El-Karmany M.F., Singh M., and Sharma S.D. 2007. Effect of nitrogen rates and weed control treatments on maize yield and associated weeds in sandy soils. Weed Technol., 21:1049-1053.

2- Azeez J.O., and Adetunji M.T. 2007. Nitrogen use efficiency of maize genotypes under weed pressure in tropical Alfisol in northern Nigeria. Tropiculture, 25 (3): 174-179.

3- Barker D. C., Knezevic S. Z., Martin A. R., Walters D. T., and Lindquist J. L. 2006, Effect of nitrogen addition on the comparative productivity of corn and velvetleaf, Weed Science, 54: 354-363.

4- Blackshaw R.E., Brandt R.N., Janzen H.H., Entz T., Grant C., and Derksen D.A. 2003. Differential response of weed species to added nitrogen. Weed Science, 51: 532-539.

5- Booth B., Murphy S.D., and Swaton C.J. 2003. Weed ecology in influence threshold values of green publishing. Canada. P. 303.

6- Costa C., Dwyer L.M., Stewart D.W., and Smith D.L. 2002. Nitrogen effects on grain yield and yield components of leafy and non-leafy maize genotypes. Crop Science, 42: 1556–1563.

7- Gastal F., and Lemaire G. 2002. N uptake and distribution in crops: an agronomical and ecophysiological perspective. Journal of Experimental Botany, 53:789-799.

8- Gholamshahi M., Ghanbari A., Saffari M., Izadi Darbandi E., and Samaie M. 2016. Effect of nitrogen fertilizer on weeds growth and emergence and yield and yield components of corn (Zea mays L.). Journal of Plant Protection, 6: 416-425. (In Persian with English abstract)

9- Harbur M.M., and Owen M.D. 2006. Influence of relative time of emergence on nitrogen responses of corn and velvetleaf. Weed Science, 54, 917-922.

10- Inamullah N., Rehman N.H., Shah M., Arif M.S., and Mian I. 2011. Correlations among grain yield and yield attributes in corn hybrids in various nitrogen levels. Sarhad Journal of Agriculture, 27(4): 531-538.

11- Izadi F., Bagheri A.R., and Miri H.R. 2017. The effect of nitrogen and weeds interference on millet (Panicum miliaceum) yield and yield components. Journal of Plant Ecophysiology. 5 (12): 85-94. (In Farsi with English abstract)

12- Mirshekari B., Shahi Ahmad Abad H., Valad Abadi A., and Dabbage Mohammadi Nasab A. 2009. Response of yield related traits in three grain corn hybrids to weed competition periods. Crop Ecology, 5 (2): 89-99. (In Persian with English abstract)

13- Mirshekari B., Farahvash F., and Jvanshir A. 2010. Phenology and grain yield of maize cv. hybrid 604 at interference with Lambsquarters (Chenopodium album L.). Seed and Plant Production Journal, 4 (2-26): 365-385. (In Persian with English abstract)

14- Modhej A., and Kaihani A. 2013. Effect of nitrogen rates on canola (Brassica napus L.) and wild mustard (Sinapis arvensis L.) competition. Iranian Journal of Field Crop Research, 11 (2): 357-364. (In Persian with English abstract)

15- Mohammaddoust Chamanabad H., Hemmati K., Asghari A., and Barmaki M. 2014. Effect of nitrogen and weed interference on some agronomic traits, five cultivars wheat yield and yield components. Agriculture and Sustainable Production Science, 23 (4): 131-140. (In Persian with English abstract)

16- Mohammadi V., Kambouzia J., Zand E., Soufizadeh S., and Rahimi Moghaddam S. 2017. The effect of different levels of N fertilizer on yield and yield components of maize (Zea mays L.) under competition with different densities redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) and millet (Panicum miliaceum L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 47 (3): 437-449. (In Persian with English abstract)

17- Oerke E.C., and Steiner U. 1996. Absch.tzung der Ertragsverluste im Maisanbau. In: Ertragsverluste und Pflanzenschutz Ð Die Anbausituation f.r die wirtschaftlich wichtigsten Kulturpflanzen-.German Phytomedical Society Series, Band, Eugen Ulmer Verlag, Stuttgart. 6: 63-79.

18- Safahani Langroudi A. R., and Kamkar B. 2009. Field screening of canola (Brassica napus) cultivars against wild mustard (Sinapis arvensis) using competition indices and some empirical yield loss models in Golestan Province, Iran. Crop Protection, 28 (7): 577-582.

19- Sarabi V., Nassiri Mahalati M., Nezami A., and Rashed Mohassel M.H. 2011. Effect of the relative time of emergence and the density of common lambsquarters (Chenopodium album) on corn (Zea mays) yield. Weed Biology and Management, 11 (3): 127-136.

20- Siadat A., Modhej A., and Esfahani M. 2013. Cereals. Jahad Daneshgahi Mashhad. Iran. Pp: 372. (In Farsi)

21- Silva P.S.L., Silva P.I.B., Silva K.M.B., Olivera V.R. and Pontes Filho F.S.T. 2011. Corn growth and yield in competition with weeds. Planta Daninha, Viçosa-MG, 29 (4): 793-802.

22- Soufizadeh S., AghaAlikhani M., Bannayan M., Zand S., Hoogenboom G., and Manschadi A. 2011. The effect of nitrogen on yield and yield components of maize (Zea mays L.) under competition with redroot pigweed (Amaranthus retroflexus L.) and proso-millet (Panicum miliaceum L.). Journal of Ecophysiology, 1 (2): 17-33. (In Persian with English abstract)

23- Thomas J.M., Weller S.C., and Ashton F.M. 2002. Weed Science. Principles and practices. 4th ed. United States of America.

24- Vafabakhs F. 1995. The effect of different control methods on weed competition, grain yield and yield component of grain corn. MSc thesis. Ferdousi Mashhad University. (In Persian with English summery)

25- Vengris J., Colby W.G., and Drake M. 1955. Plant nutrient competition between weeds and corn. Agronomy Journal, 47: 213-216.

26- Wall D. 1994. Weed research report. Morden, Manitoba: Agriculture and Agri-Food Canada. p.20.

27- Yim F.S., Williams M.M., Pataky J.K., and Davis A.S. 2009. Principal canopy factors of sweet corn and relationships to competitive ability with wild-proso millet (Panicum miliaceum). Weed Science, 57 (3): 296-303.

28- Williams M.M., Boydston R.A., Davis A.S., and Pataky Y.S. 2007. Competitive interactions between sweet corn (Zea mays) hybrids differing in canopy architecture and wild proso millet (Panicum iliaceum). Proceeding of 14th EWRS Symposium, Hamar, Norway, pp. 84.

29- Zand E., Kouchaki A. R., Rahimian Mashhadi H. R., Deyhimfard R., Soufizadeh S., and Nasiri Mahalati M. 2005. Studies on some ecophysiological traits associated with competitiveness of old and new Iranian bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars against wild oat (Avena ludoviciana L.). Iranian Journal of Field Crops Research, 2 (2): 160-174. (In Persian with English Abstract).

30- Zarei Z., Modhej A., and Lorzadeh S. 2014. Effect of integrated weed management (chemical+mechanical) on corn grain yield hybrid SC.700. Iranian Journal of Field Crops Research, 12 (1): 73-79. (In Persian with English abstract)

31- Zerner M.C., Gill G.S., and Vandeleur R.K. 2008. Effect of height on competitive ability of wheat with oats. Agronomy Journal, 100: 1729-1734.

32- Zimdhal R. L. 1993. Fundamentals of weed science. Academic Press, Inc. Colorado State University, Fort Collins, Colorado.