دوره پس‌رسی بذر و الگوی رویش علف‌های هرز گندم وحشی (Triticum boeoticum Boiss) و جودره (Hordeum spontaneum C. Koch) در شرایط دیم لرستان

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 8، دوره 32، شماره 3 - شماره پیاپی 41، آذر 1397، صفحه 385-398   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v32i2.61452

نویسندگان

سیدکریم موسوی^{* 1}؛ علی قنبری²؛ رضا قربانی²؛ محمد علی باغستانی میبدی³

¹سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

²فردوسی مشهد

³موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور

چکیده

وضعیت خفتگی بذر و دوره پس‌رسی و الگوی رویش علف‌های هرز کشیده‌برگ گندم وحشی و جودره در شرایط دیم لرستان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که پوشینه بذر (لما و پالئا) به صورت مانع جدی برای جوانه‌زنی عمل می‌کند. در مورد گندم وحشی، تا 130 روز پس از برداشت، برای بذور پوشینه‌دار صرف نظر از تیمار شرایط نگهداری اصلاً جوانه‌زنی اتفاق نیفتاد. در مورد بذور جودره نیز وجود پوشینه بذر تا 140 روز پس از برداشت به صورت مانع جدی جوانه‌زنی عمل کرد. در مورد بذور پوشینه‌دار جودره تا دو ماه پس از برداشت اصلاً جوانه‌زنی اتفاق نیفتاد، بعد از گذشت حدود سه ماه جوانه‌زنی کمتر از 10 درصد بود، در حالی که بعد از 140 روز میزان جوانه‌زنی برای بذور پوشینه‌دار نگهداری شده در معرض تابش آفتاب و نگهداری شده در اتاق به ترتیب به 87 و 37 درصد رسید. نتایج این پژوهش گویای وجود خفتگی فیزیولوژیکی علاوه بر خفتگی ناشی از اثرات پوسته بذر و ضرورت طی دوره پس‌رسی طی فصل تابستان برای بذور گندم وحشی و جودره در شرایط دیم است. در مورد هر دو علف هرز کشیده‌برگ گندم وحشی و جودره، سرعت رویش در کشت پاییزه به طور چشمگیری بیشتر از سرعت رویش در کشت‌های زمستانه و بهاره بود. در صورت فراهمی رطوبت کافی در خاک، فرصت زمانی مورد نیاز برای نیل به 50 درصد رویش قابل تحقق بذور علف‌های هرز کشیده‌برگ گندم وحشی و جودره در هر یک از فصول پاییز، زمستان و بهار به ترتیب 9، 18 و 3 روز به ترتیب معادل 138، 77 و 92 درجه روز تجمعی برآورد شد.

کلیدواژه‌ها

علف‌های هرز کشیده‌برگ؛ خفتگی بذر؛ جوانه‌زنی؛ پوسته بذر

مراجع

1. Bagavathiannan, M.V., Norsworthy, J.K. Smith, K.L., and Burgos, N. 2011. Seedbank size and emergence pattern of barnyardgrass (Echinochloa crus-galli) in Arkansas. Weed Science, 59: 359-365.

2. Baghestani, M.A., 2007. Investigating effciency of sulfosulfuron (Apyros 75 WDG) on different species of wild barley (Hordeum spp.) control in wheat field. Final report of project, Iranian Research Institute of Plant Protec. 76pp. (In Persian).

3. Batlla, D., and Benech-Arnold, R.L. 2014. Weed seed germination and the light environment: implications for weed management. Weed Biology and Management, 14: 77-87.

4. Battla, D., and Benech-Arnold, R.L. 2007. Predicting changes in dormancy level in weed seed soil banks: implications for weedmanagement. Crop Protection, 26:189-197.

5. Benech-Arnold, R.L., Gualano, N., Leymarie, J., Coˆme, D., and Corbineau, F. 2006. Hypoxia interferes with ABA metabolism and increases ABA sensitivity in embryo of dormant barley grains. Journal of Experimental Botany, 57: 1423-1430.

6. Benech-Arnold, R.L., Sanchez, R.A., Forcella, F., Kruk, B.C., and Ghersa, C.M. 2000. Environmental control of dormancy in weed seed banks in soil. Field Crops Research, 67: 105-122.

7. Bewley, J.D. 1997. Seed germination and dormancy. The Plant Cell, 9: 1055-1066.

8. Burki, H.M., Schroeder, D., Lawrie, J., Cagan, L., Vrablova, M., E.L, Aydam, M., Szentkiralyi, F., Ghorbani, R., Juttersonke, B. and Ammon, H.U. 1997. Biological control of pigweeds (Amaranthus retroflexus, LA Powellii, S. Watson and A. bouchonii Thell.) with phytophagous insects, fungal pathogens and crop management. Integrated Pest Management Reviews, 2: 51-59.

9. Cao, R., Francisco-Fernandez, M. Anand, A. Bastida, F., and Gonzalez-Andujar, J.L.. 2011. Computing statistical indices for hydrothermal times using weed emergence data. The Journal of Agricultural Science, 149: 701-712.

10. Chen, G., Tamar, K., Fahima, T., Zhang, F., Korol, A.B., and Nevo, E. 2004. Differential patterns of germination and desiccation tolerance of mesic and xeric wild barley (Hordeum spontaneum) in Israel. Journal of arid environments, 56: 95-105.

11. Cici, S.Z.H., and Van Acker, R.C. 2009. A review of the recruitment biology of winter annual weeds in Canada. Canadian Journal of Plant Science, 89: 575-589.

12. Cirujeda, A., Recasens, J., Torra, J., and Taberner, A. 2008. A germination study of herbicide-resistant field poppies in Spain. Agronomy for Sustainable Development, 28: 207-220.

13. Davis, A.S., Clay, S., Cardina, J., Dille, A., Forcella, F., Lindquist, J., and Sprague, C. 2013. Seed burial physical environment explains departures from regional hydrothermal model of giant ragweed (Ambrosia trifida) seedling emergence in US Midwest. Weed science, 61: 415-421.

14. Del Monte, J.P., and Dorado, J. 2011. Effects of light conditions and afterripening time on seed dormancy loss of Bromus diandrus Roth. Weed Research, 51:581-590.

15. Evenari, M., Shanan, L., Tadmor, N. 1982. The Negev. The Challenge of a Desert, 2nd Edition. Harvard University Press, Cambridge, MA, 437pp.

16. Forcella, F., Benech-Arnold R.L., Sanchez R.E., Ghersa C.M. 2000. Modeling seedling emergence. Field Crop Research, 67:123-139.

17. Garcia, A.L., Recasens, J., Forcella, F., Torra, J., and Royo-Esnal, A. 2013. Hydrothermal emergence model for ripgut brome (Bromus diandrus). Weed Science, 61: 146-153.

18. Gutterman, Y. 1998. Ecological strategies of desert annual plants. In: Modern Trends in Ecology and Environment. Ambasht R.S. (eds.). pp. 203-231. Backhuys, Leiden.

19. Gutterman, Y., Corbineau, F., and Côme, D. 1996. Dormancy of Hordeum spontaneum caryopses from a population on the Negev Desert Highlands. Journal of Arid Environments, 33: 337-345.

20. Gutterman, Y., Nevo, E. 1994. Temperatures and ecological-genetic differentiation affecting the germination of Hordeum spontaneum caryopses harvested from three populations: The Negev Desert and opposing slopes on Mediterranean Mount Carmel. Israel Journal of Plant Sciences, 42: 183-195.

21. Hamidi, R., Mazaheri, D., and Rahimian, H. 2009. Wild barley (Hordeum spontaneum Koch) seed germination as affected by dry storage periods, temperature regimes, and glumellae characteristics. Iranian Journal of Weed Science, 5: 1-12.

22. Harlan J. R., and Zohary D. 1966. Distribution of wild wheats and barley.Science, 153: 1074-1080.

23. Jamali, M., and Baghestani, M.A.. 2011. Rate and time of application of herbicides on Hordeum spontaneum in Fars wheat fields. Iranian J. Weed Sci. 7: 79-89.

24. Leblanc, M.L., Cloutier, D.C., Stewart, K.A., and Hamel, C. 2004. Calibration and validation of a common lambsquarters (Chenopodium album) seedling emergence model. Weed Science, 52:61-66.

25. Masin, R., Loddo, D., Benvenuti, S., Otto, S., and Zanin, G. 2012. Modeling weed emergence in Italian maize fields. Weed Science, 60: 254-259.

26. Myers, M.W., Curran, W.S., VanGessel, M.J., Calvin, D.D. Mortensen, D.A. Majek, B.A. Karsten, H.D., and Roth, G.W. 2004. Predicting weed emergence for eight annual species in the northeastern United States. Weed Science, 52:913-919.

27. Nevo, E. 2002. Evolution of wild emmer and wheat improvement: population genetics, genetic resources, and genome organization of wheat's progenitor, Triticum dicoccoides. Springer. 363 p.

28. Nevo, E., Beiles, A., and Zohary, D. 1986. Genetic resources of wild barley in the Near East: Structure evolution and application in breeding. Biological Journal of Linnean Society, 27: 355-380.

29. Rodriguez, M.V., Barrero, J.M., Corbineau, F., Gubler, F., and Benech-Arnold, R.L. 2015. Dormancy in cereals (not too much, not so little): about the mechanisms behind this trait. Seed Science Research, 25: 99-119.

30. Simpson, G.M. 1990. Seed Dormancy in Grasses. Cambridge, Cambridge University Press.

31. Siriwardana, G.D., and Zimdahl, R.L. 1984. Competition between barnyardgrass (Echinochloa crus-galli) and redroot pigweed (Amaranthus retroflexus). Weed Science, 32: 218-222.

32. Turpeinen, T., Tnhola, T., Manninen, O., Nevo, E., Nissila, E. 2001. Microstellite diversity associated with ecological factors in Hordeum spontaneum populations in Israel. Molecular Ecology, 10: 1577-1591.

33. Weidner, S., Krupa, U., Amarowicz, R., Karamac, M. and Abe, S. 2002. Phenolic compounds in embryos of triticale caryopses at different stages of development and maturation in normal environment and after dehydration treatment. Euphytica, 126: 115-122.

34. Werle, R., Bernards, M.L., Arkebauer, T.J., and Lindquist, J.L. 2014. Environmental triggers of winter annual weed emergence in the midwestern United States. Weed Science, 62: 83-96.

35. Wu, X., Li, J., Xu, H., and Dong, L. 2015. Factors affecting seed germination and seedling emergence of asia minor bluegrass (Polypogon fugax). Weed Science, 63: 440-447.

36. Young, F.L., Gealy, D.R. and Morrow, L.A. 1984. Effect of herbicides on germination and growth of four grass weeds. Weed Science, 32:489-493.

37. Zohary D., Hopf M., and Weiss E. 2012. Domestication of Plants in the Old World: The origin and spread of domesticated plants in Southwest Asia, Europe, and the Mediterranean Basin. Fourth Edition. Oxford University Press.