اثر زهکشی کنترل شده بر روی کاهش ضریب زهکشی و حجم زهاب خروجی در مزارع نیشکر کشت و صنعت امام خمینی

آب و خاک

مقاله 6، دوره 27، شماره 6، بهمن 1392، صفحه 1133-1144   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.33145

نویسندگان

آرش محجوبی^* ؛ عبدالرحیم هوشمند؛ عبدعلی ناصری؛ سیروس جعفری

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

نیشکر جزو گیاهان پر مصرفی است که ضریب زهکشی بسیار بالائی دارد. دور آبیاری نیشکر در خوزستان در ماههای حداکثر مصرف آب به فاصله 5 روز هم می رسد و سیستم‌های زه کشی زیرزمینی در اغلب اوقات، آبی بیش از مقدار نیاز را از خاک خارج می‌کنند. این تحقیق به منظور بررسی اثر زهکشی کنترل شده بر روی میزان کاهش ضریب زهکشی و حجم زهاب خروجی در سه مزرعه از مزارع کشت و صنعت امام خمینی انجام گردید. دو مزرعه، زهکشی کنترل شده با عمق های کنترل سطح ایستابی در 70 و 90 سانتی متری سطح خاک (CD70 و CD90) و مزرعه دیگر، زهکشی آزاد (FD) بود. نتایج این تحقیق نشان داد زهکشی کنترل شده میزان ضریب زهکشی را در تیمارهای کنترل شده در طی دوره تحقیق در مقایسه با تیمار آزاد بطور معنی داری کاهش می دهد. میانگین ضریب زهکشی در طول دوره تحقیق در تیمارهای CD70 و CD90 به ترتیب برابر با 3 و 12/4 میلی متر در روز و در تیمار آزاد 98/8 میلی متر در روز بود. بدین ترتیب میزان ضریب زهکشی در تیمارهای کنترل شده (CD70 و CD90) به ترتیب حدود 67 و 54 درصد کمتر از تیمار آزاد بود. در تیمار CD70 نیز میزان ضریب زهکشی حدود 27 درصد کمتر از تیمار CD90 بود. با کنترل سطح ایستابی، علاوه بر کاهش ضریب زهکشی و کاهش حجم زهاب خروجی، مصرف آب آبیاری نیز در تیمارهای کنترل شده کاهش یافت. زهکشی کنترل شده محدودیتی برای رشد گیاه به وجود نیاورد و کاهشی در عملکرد محصول مشاهده نگردید. زهکشی کنترل شده علاوه بر منافع اقتصادی، کمک شایانی به کاهش بار آلودگی رودخانه و حفظ محیط زیست خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

خوزستان؛ نیشکر؛ زهکشی کنترل شده؛ زهکشی آزاد؛ ضریب زهکشی