بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب حوضه های آبریز (مطالعه موردی : حوضه آبریز آجی چای در استان آذربایجان شرقی)

آب و خاک

مقاله 14، دوره 27، شماره 6، اسفند 1392، صفحه 1225-1234   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.21513

نویسندگان

هادی ثانی خانی¹؛ یعقوب دین پژوه¹؛ سعید پوریوسف²؛ سروین زمان زاد قویدل³؛ بهاره صولتی^{* 4}

¹دانشگاه تبریز

²تبریز

³ارومیه

⁴آزاد اسلامی واحد تبریز

چکیده

تغییر در دما و الگوی بارش اثرات زیادی بر کمیت و کیفیت منابع آب به خصوص مناطق خشک نظیر ایران دارد. در سال های اخیر وقوع خشکسالی های متعدد در ایران خطری جدی برای منابع آب محسوب می شود. به دلیل افزایش میزان آب مورد تقاضا، بررسی اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق به بررسی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب در حوضه آجی چای در استان آذربایجان شرقی پرداخته می-شود. جهت پیش بینی تغییر اقلیم بر مبنای مدل های گردش عمومی (GCM) از مدل LARS-WG جهت ریز مقیاس نمایی استفاده گردید. با استفاده از LARS-WG تغییر اقلیم در حوضه آجی چای با بکار گیری مدل HADCM3 و سناریوهای A1B، A2 و B1 در افق 2055، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از افزایش دما و کاهش بارش در منطقه بودند. در بخش دیگری از تحقیق، جهت شبیه سازی اثرات تغییر اقلیم بر رواناب حوضه، از مدل هوشمند برنامه ریزی بیان ژن با استفاده از الگوهای ورودی مختلف، استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از کاهش قابل توجه میزان رواناب در حوضه بودند. همچنین با توجه به نتایج به دست آمده لازم است تا جهت سازگاری با تغییر اقلیم، راهکارهای مدیریتی مناسب در سطح حوضه مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

تغییر اقلیم؛ ریز مقیاس نمایی؛ LARS-WG؛ رواناب؛ برنامه ریزی بیان ژن