بررسی ترجیح غذایی موریانه Silvestri Microcerotermes diversus نسبت به سه گونه درختی راش، اکالیپتوس و زربین

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 6، دوره 33، شماره 1 - شماره پیاپی 43، خرداد 1398، صفحه 35-43   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v33i1.74552

نویسندگان

لادن پورسرتیپ^{* 1}؛ کوروش سعادت وفا²؛ پژمان رضایتی چرانی²

¹دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

²صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

چکیده

یکی از مهمترین گونه­های موریانه در استان‌های جنوب ایران Microcerotermes diversus Silvestri است که جزء موریانه­های زیرزمینی محسوب می­شود و توانایی حمله به چوب آلات ساختمانی و حتی درختان سرپا را نیز دارد. با توجه به این واقعیت که بسترهای لیگنوسلولزی می­توانند به راحتی توسط موریانه مورد تغذیه قرار گیرند، این امر می­تواند موجب آسیب زیادی به چوب آلات ساختمانی گردد، لذا شناسایی گونه­های چوبی مقاوم می­تواند در انتخاب مناسب این مواد در مناطقی که هجوم موریانه­ها بالاست کاربرد داشته باشد. بدین منظور طبق روش استانداردASTM D 3345/1980، دو گونه پهن برگ راش و اکالیپتوس و یک سوزنی برگ زربین انتخاب و نمونه­های برش داده شده، طی آزمون‌های تغذیه­ای انتخابی و غیرانتخابی در معرض هجوم موریانه قرار داده شدند. برای بررسی میزان ارتباط جذابیت تغذیه­ای چوب‌ها برای موریانه با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی چوب، پارامترهایی مانند درصد مواد استخراجی، جرم مخصوص، میزان لیگنین و سلولز هر کدام از گونه­ها طبق استاندارد محاسبه شد. نتایج بدست آمده از آزمون‌های تغذیه­ای انتخابی و غیرانتخابی نشان داد که چوب زربین کمترین و چوب راش بیشترین میزان مطلوبیت برای موریانه را دارند. با توجه به نتایج آنالیز مواد شیمیایی چوب‌ها، به‌ترتیب بالاتر بودن درصد لیگنین و مواد استخراجی مانند ایزوفیلوکلادن، بوربونوانون، سینامالدیید هگزا و دکانوییک اسید در گونه­های زربین و اکالیپتوس می­تواند باعث ایجاد عدم مطلوبیت این گونه­ها برای موریانه در مقایسه با راش باشد.

کلیدواژه‌ها

اکالیپتوس؛ راش؛ زربین؛ ماده لیگنوسلولزی؛ موریانه

مراجع

1- Adedeji G.A., Ogunsanwo O.Y., and Elufioye T.O. 2017. Quantifications of phytochemicals and Biodeterioration & Biodegradation, 116biocide actions of Lawsonia inermis linn. Extracts against wood termites and fungi. International Biodeterioration and Biodegradation 116: 155-162.

2- Ekhtelat M. 2009. Investigation on feeding behavior and estimating foraging population of Microcerotermes diversus Silvestri (Isoptera: Termitidae). M. S. Dissertation, College of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran. 131pp. (In Persian with English abstract)

3- Ganapaty S., Steve Thomas P., Fotso S., and Laatsch H. 2004. Antitermitic quinones from Diospyros sylvatica. Phytochemistry 65: 1265–1271.

4- Habibpour B. 1994. Termites (Isoptera) Fauna, Economic Importance and Their Biology in Khuzestan, Iran. M. S. Dissertation, College of Agriculture, Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran, 143p. (In Persian with English abstract)

5- Ismayati M., Nakagawa-Izumi A., Kamaluddin N.N., and Ohi H. 2016. Toxicity and feeding deterrent effect of 2-Methylanthraquinone from the wood extractives of Tectona grandis on the subterranean termites Coptotermes formosanus and Reticulitermes speratus. Insects 7(4): 63-65.

6- Jurbandian A., and Mastari Farahani M.R. 2012. The Role of extractive materials in natural durability and wood preservation. The Journal of Conservation and Exploitation of Natural Resources 1(2): 105-110 (In Persian with English abstract)

7- Karimi A.N., Fathollahzadeh A., and Kameli A. 2005. The selection and application of Timbered Woods. Aiizh Publications, Tehran, 154 p. (In Persian).

8- Karimi A.N., Talaii A., and TuTunjanian A.R. 2007. Atlas of the world woods. Aiizh Publications, Tehran, 400 p. (In Persian)

9- Kartal S.N., Aysal S., Terzi E., Yilgor N., Yoshimur T., and Tsunoda K. 2013. Wood and bamboo-pp composites: fungal and termite resistance, water absorption, and FT-IR Analyses. BioResources 8(1): 1222-1244.

10- Mirshokraie S.A. 2006. Wood chemistry: fundamental and application. 2nd edition. Tehran. Aeeizh Press, 194p. (In Persian)

11- Mirshokraii A. 2010. Wood chemistry. Aiizh Publications, Tehran, 198 p. (In Persian)

12- Mohareb A., Sirmah P., Desharnais L., Dumarcay S., Petrissans M., and Gerardin P. 2010. Effect of extractives on conferred and natural durability of Cupressus lusitanica heartwood. Annals of Forest Science 67: 1-7.

13- Nobre T., and Nunes L. 2007. Non-traditional approaches to subterranean termites control in building. Wood Material Science and Engineering 3(4): 147-156.

14- Ohmura W., Doi S., and Aoyama M. 2000. Antifeedant activity of flavonoids and related compounds against the subterranean termite coptotermes formosanus Shiraki. Japan Wood Research Society 46: 149-153.

15- Owoyemi J.M., Olaniran S.O., and Aliyu D.I. 2013. Effect of density on the natural resistance of ten selected Nigerian wood species to subterranean termites. Prolignio 9(1): 32-40.

16- Parsapajouh D., Faezipour M., and Taghiyari H.R. 2009. Industrial timber preservation, 4th Ed., Tehran University Publications, Tehran, 657 p. (In Persian)

17- Popa V.I., Capraru A.M., Grama S., and Malutan T. 2011. Agents for wood bio protection on natural aromatic compounds and their complexes with cooper and zinc, Cellulose Chemistry and Technology 45(3): 227-231.

18- Rashmi R., and Sundararaj R. 2013. Physical and chemical properties of some imported woods and their degradation by Termites. Journal of Insect Science 13: 63-70.

19- Rowell R.M., Pettersen R., Han J.S., Rowell J.S., and Tshabalala M.A. 2010.Chapter 3, Cell Wall Chemistry: in Handbook of wood chemistry and Wood composites. CRC press. P. 2-3.

20- Soleyman nezhadian E. 1991. Termites: The Diagnosis and fight against them. Nashr Daneshgahi publication. Tehran, 260 p. (In Persian)

21- The Technical Association of Pulp and Paper Industry (TAPPI) standards. 1916.

22- Xie L., Liu N., and Huang Y. 2013. Lignocellulose degradation in termite symbiotic systems. In: Proceeding of biological conversion of biomass for fuels and chemicals. Hungary p. 140-155.