ارزیابی صفات پومولوژیکی و مورفولوژیکی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های هلو (Prunus persica (L.) BatSch) در شرایط اقلیمی خراسان رضوی

علوم باغبانی

مقاله 8، دوره 35، شماره 1 - شماره پیاپی 49، خرداد 1400، صفحه 87-102   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jhorts4.v35i1.87233

نویسندگان

ابراهیم گنجی مقدم^{* 1}؛ آمنه قهرمانی²؛ سید یعقوب سید معصومی خیاوی³

¹بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

³بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

چکیده

هلو از لحاظ اقتصادی و فرآوری اهمیت زیادی دارد و از محصولات مهم باغی است که کشت آن از مناطق نیمه­گرمسیری تا معتدله توسعه‌یافته است. این پژوهش با هدف انتخاب ارقام و ژنوتیپ­های سازگار هلو در شرایط اقلیمی استان خراسان رضوی با استفاده از 14 رقم و ژنوتیپ در قالب طرح آزمایشی بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار طی دو سال زراعی 97-1395 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گلمکان اجرا شد. ارقام از لحاظ صفات فنولوژی (زمان شروع، طول دوره و خاتمه گلدهی، زمان رسیدن میوه)، صفات رویشی (ارتفاع، حجم تاج، سطح مقطع تنه) و پومولوژیکی (وزن میوه، وزن هسته، طول میوه، عرض میوه، عملکرد، سفتی بافت میوه، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، شاخص طعم، pH) ارزیابی شدند. ژنوتیپ انجیری مالکی زود گل­ترین و شندآباد هسته جدا دیر گل­ترین در بین سایر ارقام و ژنوتیپ­ها بودند. شندآباد-5 و اسپرینگ تایم زودرس­ترین و پاییزه مشکین‌شهر، گجیل و  انجیری زعفرانی دیررس­ترین ژنوتیپ­ها بودند. ژنوتیپ حاج کاظمی دارای بیشترین میانگین ارتفاع درخت (18/236 سانتی­متر)، سطح مقطع تنه (83/181 سانتی­متر مربع) و حجم تاج درخت (34/73 سانتی­متر مکعب) بود. در سال دوم آزمایش، صفات وزن میوه، وزن هسته، طول میوه، عرض میوه و عملکرد میوه به­ترتیب 72/41، 45/43، 61/16، 40/16 و 99/81 درصد افزایش در مقایسه با سال اول نشان دادند. بیشترین میانگین صفات وزن میوه (28/165 گرم) در رقم فایت، وزن هسته (04/7 گرم) و طول میوه (05/65 میلی­متر) در ژنوتیپ شندآباد هسته جدا، عرض میوه (04/66 میلی­متر) در شندآباد-5 و عملکرد میوه در فایت و پاییزه مشکین­شهر (به­ترتیب با میانگین 78/21 و 33/21 کیلوگرم) به­دست آمد. انجیری زعفرانی بیشترین میانگین درصد مواد جامد محلول (59/16 درصد)، شاخص طعم (38/48) و اسیدیته (65/4) را داشت. عملکرد با صفات سطح مقطع تنه، حجم تاج درخت، وزن میوه، وزن هسته و عرض میوه همبستگی مثبت و معنی­داری داشت. بر اساس این مطالعه به­ترتیب صفات ارتفاع درخت، سطح مقطع تنه و وزن میوه وارد مدل رگرسیونی شدند که در نهایت صفات وارد شده به مدل، 23/53 درصد از تغییرات عملکرد را توجیه نمودند. در مجموع  فایت و شندآباد هسته جدا به­دلیل داشتن عملکرد کمی و کیفی بالا برای کشت در منطقه خراسان رضوی قابل توصیه می­باشد.

کلیدواژه‌ها

اقلیم پذیری؛ تجزیه رگرسیونی؛ صفات بیو شیمیایی؛ صفات رویشی؛ عملکرد میوه

مراجع

1-       Abdollahi R., Hajilou J., Zainalabedini M., Mahna N., and Ghaffari M.R. 2019. Evaluation of qualitative traits of peel and flesh of some peach cultivars and genotypes. Iranian Journal of Horticultural Science 50(1): 151-162. (In Persian with English abstract)

2-       Abedi B., Parvaneh T., and Ardakani E. 2019. Evaluation of physical properties of fruit, secondary metabolites, and browning index of bekran red flesh apple genotype and some spring apple cultivars. Journal of Horticultural Science 33(4): 609-622. (In Persian with English abstract)

3-       Agricultural Statistics. 2018. Statistics of garden products. (In Persian)

4-       Arshad M. 2002. Effect of quality and quantitative characteristics of 5 commercial peach cultivars in Karaj (Iran). MSc. Thesis, Islamic Azad University, Science and Research Campus Tehran, Iran. (In Persian with English abstract)

5-       Arzani K., Khoshghalb H., Malakouti M.J., and Barzegar, M. 2008. Postharvest physicochemical changes and properties of Asian (Pyrus serotina Rehd.) and European (Pyrus communis L.) pear cultivars. Horticulture, Environment, and Biotechnology 49(4): 244-252.

6-       Asma B.M., and Ozturk K. 2005. Analysis of morphological, pomological and yield characteristics of apricot germplasm in Turkey. Genetic Resources and Crop Evolution 52: 305-313

7-       Bassi D., and Selli R. 1990. Evaluation of fruit quality in peach and apricot. Advanced Horticultural Science 4: 107-112.

8-       Byrne D.H. 2003. Breeding peaches and nectarines for mild-winter climate areas: state of the art and future directions.In: Marra F. and Sottile F.(Eds.) Proceeding of the first Mediterranean Peach Symposium, Agrigento, Italy. Pp. 102-109.

9-       Byrne D.H., Raseira M.B., Bassi D., Piagnani M.C., Gasic K., Reighard, G.L., Moreno M.A., and Salvador, P. 2012. Peach. In: Badenes ML and Byrne DH (Eds.), FruitBreeding. Springer, New York, pp: 523-536.

10-   Cantin C., Torrents J., Gogorcena Y., and Moreno, M. 2006. Mejora y seleccion de nuevas variedades de melocotonero para condiciones del Valle Medio del Ebro. Actas de Horticultura 45: 209-210.

11-   Cantín C.M., Gogorcena Y., and Moreno M.A. 2010. Phenotypic diversity and relationships of fruit quality traits in peach and nectarine [Prunus persica (L.) Batsch] breeding progenies. Euphytica 171(2): 211-226.

12-   Ceccarelli D., Talento C., Sartori A., Terlizzi M., Caboni E., and Carbone K. 2016. Comparative characterization of fruit quality, phenols and antioxidant activity of de-pigmented “Ghiaccio” and white flesh peaches. Advanced Horticultural Science 30(3): 175-181.

13-   Dabbou S., Lussiana C., Maatallah S., Gasco L., Hajlaoui H., and Flamini G. 2016. Changes in biochemical compounds in flesh and peel from Prunus persica fruits grown in Tunisia during two maturation stages. Plant Physiology and Biochemistry 100: 1-11.

14-   Davarynejad G., Khorshidi S., Nyéki J., Szabó Z., and Gal-Remennyik J. 2010. Antioxidant capacity, chemical composition and physical properties of some apricot (Prunus armeniaca L.) cultivars. Horticulture Environment and Biotechnology 51(6): 477-482.

15-   Dejampour J. 2013. Evaluation of early spring frost damage in different types of almond and apricot caltivars. Journal of Horticulture Science 27(3):201-309. (In Persian with English abstract)

16-   Desnoues E., Baldazzi V., Génard M., Mauroux J.B., Lambert P., Confolent C., and Quilot B. 2016. Dynamic QTLs for sugars and enzyme activities provide an overview of genetic control of sugar metabolism during peach fruit development. Journal of Experimental Botany 67(11): 3419-3431.

17-   Dirlewanger E., Cosson P., Boudehri K., Renaud C., Capdeville G., Tauzin Y., Laigret F., and Moing A. 2006. Development of a second-generation genetic linkage map for peach [Prunus persica (L.) Batsch] and
characterization of morphological traits affecting flower and fruit. Tree Genetics & Genomes 3: 1-13.

18-   Dirlewanger E., Graziano E., Joobeur T., Garriga-Caldere F., Cosson P., Howad W., and Arús P. 2004. Comparative mapping and marker-assisted selection in Rosaceae fruit crops. Proceedings of the National Academy of Sciences 101: 9891-9896.

19-   Dirlewanger E., Moing A., Rothan C., Svanella L., Pronier V., Guye A., Plomion C., and Monet R. 1999. Mapping QTLs controlling fruit quality in peach [P. persica (L.) Batsch]. Theoretical and Applied Genetics 98: 18-31.

20-   FAOSTAT. 2016. Food and Agriculture Organization of the United Nations. FAO Statistics Division [Online]. Available at http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC (accessed 5 May 2018). USDA-NASS, Washington, DC. USA.

21-   Fathi H., Dejampour J., Jahani U., and Zarrinbal M. 2013. Tree and fuit characterization of peach genotypes grown under Ardabil and East Azarbaijan environmental conditions in Iran. Crop Breed Journal 31(1): 31-43. (in Persian with English abstract)

22-   Fathi H., Jeldari J.Y., and Bozari N. 2015. Study on the compatibility of vegetative and reproductive traits of some peach cultivars in Meshkinshahr climate. Journal of Production and Processing of Crop and Gardening 4(13): 118-103. (In Persian with English abstract)

23-   Fonti Forcada C., Gradziel T.M., Gogorcena Y., and Moreno M.A. 2014. Phenotypic diversity among local Spanish and foreign peach and nectarine (Prunus persica (L.)Batsch) accessions. Euphytica 197: 261-277.

24-   Hajilou J., and Fakhimrezaei S. 2011. Evaluation of fruit physicochemical properties in some peach cultivars. Research in Plant Biology 1(5): 16-21. (in Persian with English abstract)

25-   Hilaire C. 2003. The peach industry in France: state of art, research and development. PP. 27-34. In: Marra, F. and F. Sottile (Eds.), First Mediterranean Peach Symposium, Agrigento, Italy.

26-   Iglesias I., and Echeverria G. 2009. Differential effect of cultivar and harvest date on nectarine color, quality and consumer acceptance. Scientia Horticulturae 120: 41-50.

27-   Mauliona E., Enrique L., Arroyob M., Daordenb E., Hugo Valentinib G., and Domingo Lucio Cervignia G. 2016. Performance profiling of Prunus persica (L.)Batsch collection and comprehensive association among fruit quality, agronomic and phenological traits. Scientia Horticulturae 198: 385-397.

28-   Molaei S., Soleimani A., and Zeinolabedini M. 2016. Evaluation of quantitative and qualitative traits of some apricot cultivars grown in Zanjan region. Journal of Horticulture Science 30(1): 35-48. (In Persian with English abstract)

29-   Mounzer O.H., Conejero W., Nicolas E., Abrisqueta I., Garcia-Orellana Y.V., Tapia L.M., Vera  J., Abrisqueta J.M., and Ruiz-Sanchez M.C. 2008. Growth pattern and phonological stages of early- maturing peach trees under a Mediterranean climate. Horticulture Science 43: 1813-1818.

30-   Nelson K.E., Schutz H.G., Ahmedull M., and McPherso J. 1973. Flavor preferences of supermarket customers for Thompson Seedless grapes. American Journal of Enology and Viticulture 24: 31-40.

31-   Rahemi M. 2009. Physiology of postharvest. Publication of Shiraz University. (In Persian).

32-   Rahmari M., Davarynejad G., Ghani A., Attar S., Mirabi E., and Razaghiyadak L. 2012. Investigating physico-chemical characteristics and antioxidant activity of some commercial peach cultivars fruit. Journal of Plant Productions 36(4): 81-93. (In Persian with English abstract)

33-   Rahmati M., Davarynejad G.H., Ghani A., Attar S., Mirabi A., and Razighi Yadak L. 2014. Study of physicochemical characteristics and antioxidant activity of some fruit peaches. Plant Products (Agricultural Scientific Journal)36(4): 93-81. (In Persian with English abstract)

34-   Raseira M.C.B., Byrne D.H., and Franzon R.C. 2008. Pessegueiro – Tradição e poesia. In: Barbieri, R. L., Stumpf, E. R. T. Origem e evolução de plantascultivadas. 1st edition. Brasília/DF: EmbrapaInformação Tecnológica 1: 679–705.

35-   Rasulzadegan Y. 1991.  Fruit crop in temperate areas. First Edition, Isfahan University of Technology. (In Persian)

36-   Reig G., Alegre S., Gatius F., and Iglesias I. 2015. Adaptability of peach cultivars [Prunus persica (L.)Batsch] to the climatic conditions of the Ebro Valley. With special focus on fruit quality. Scientia Horticulturae 190: 149-160.

37-   Reig G., Iglesias I., Gatius F., and Alegre S. 2013. Antioxidant capacity, quality, and anthocyanin and nutrient contents of several peach cultivars [Prunus persica (L.) Batsch] grown in Spain. Journal of Agricultural and Food Chemistry 61(26): 6344-6357.

38-   Ruiz D., and Egea J. 2008. Phenotypic diversity and relationships of fruit quality traits in apricot (Prunus armeniaca L.). Germplasm. Euphytica 163: 143-158.

39-   Sansavini S., Gamberini A., and Bassi D. 2006. Peach breeding, genetics and new cultivar trends. In: Infante, R. VI International Peach Symposium, Acta Horticulturae 713: 23-48.

40-   Scorza R., and Lobos D. 2008. Genetic interaction of pillar (columnar), compact and dwarf peach tree genotypes. In: Journal of the American Society of Horticultural Science 127(2): 254-261.

41-   Singh D., Yepthomi G., and Kumar K. 2014. Performance of some low chill peach, Prunus persica (L.)Batsch germplasm accessions for fruit quality traits in Himachal Pradesh. International Journal of Farm Sciences 4(3): 72-80.

42-   Tzoner R., and Yamaguchi M. 1999. Investigations on some far-east prunus species, phenology. Acta Horticulture 488: 239-242.

43-   Williamson J.G., and Sherman N.B. 1997. Sunred nectarine. Fruit Varieties Journal 51: 194-195.

44-   Zadbagheri M., Mostafavi M., Khalili A., and Sadraei Mangili K. 2005. Study of quantitative and qualitative traits of 6 Iranian and foreign cherry cultivars and the relationship between these traits and fruit cracking rate. Journal of Agricultural Sciences 11: 127-142. (In Persian with English abstract)