تأثیر هگزاکونازول و پنکونازول بر تحمل به سرما در گیاه کوشیا (Kochia scoparia)

پژوهشهای زراعی ایران

مقاله 2، دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 41، فروردین 1395، صفحه 21-36   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/gsc.v14i1.21453

نویسندگان

علی کمندی^* ؛ احمد نظامی؛ محمد کافی؛ جعفر نباتی

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در مناطق معتدله سرمای دیررس بهاره رشد و نمو گیاهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مطالعه با هدف بررسی اثر تریازول‌ها در بهبود تحمل به سرمای دیررس بهاره در گیاه کوشیا به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. غلظت‌های مختلف هگزاکونازول و پنکونازول (0، 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر) قبل از اعمال سرما روی گیاهان تیمار شد و سپس گیاهان در شرایط کنترل شده در معرض دماهای یخ‌زدگی (0، 2-، 4-، 6- و 8- درجه سانتی‌گراد) قرار گرفتند. پس از اعمال دماهای یخ‌زدگی پایداری غشاء سلولی از طریق اندازه‌گیری نشت الکترولیت‌ها (EL) و درجه حرارت کشنده برای 50% نمونه‌ها براساس نشت الکترولیت‌ها (LT50el) تعیین شد. درجه حرارت کشنده برای 50% گیاهان براساس درصد بقاء (LT50su) و رشد مجدد گیاهان نیز سه هفته پس از بازیابی گیاهان در شرایط طبیعی تعیین شد. نتایج نشان داد که کاهش دما تأثیر معنی‌داری بر نشت الکترولیت‌ها، درصد بقاء، ارتفاع بوته و وزن خشک آن داشت. افزایش غلظت تریازول‌ها به میزان 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر در مقایسه با تیمار شاهد سبب کاهش نشت الکترولیت‌ها شد، به‌طوری‌که سبب کاهش LT50el از 9/5- به 2/7- گردید. کاربرد تریازول‌ها با غلظت‌های 10 و 20 میلی‌گرم در لیتر وزن خشک و ارتفاع گیاه را کاهش داد، ولی تأثیری بر درصد بقاء گیاهان نداشت. به‌طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد تریازول‌ها سبب کاهش نشت الکترولیت‌ها از گیاه شد، ولی بر درصد بقاء و صفات مرتبط با بازیافت گیاه تأثیری نداشت.

کلیدواژه‌ها

تریازول‌ها؛ درصد بقاء؛ سرمای دیررس بهاره؛ نشت الکترولیت‌ها

مراجع

1. Abdul Jaleel, C., Gopi, R., and Panneerselvam, R. 2008. Growth and photosynthetic pigments responses of two varieties of Catharanthus roseus to triadimefon treatment. Comptes Rendus Biologies 331: 272-277.

2. Abdul Jaleel, C., Manivannan, P., Sankar, B., Kishorekumar, C. A., Gopi, R., Somasundaram, R., and Panneerselvam, R. 2007. Induction of drought stress tolerance by ketoconazole in Catharanthus roseus is mediated by enhanced antioxidant potentials and secondary metabolite accumulation. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces 60: 201-206.

3. Azizi, H., Nezami, A., Nasiri Mahalati, M., and Khazaie, H. R. 2007. Evaluation of cold tolerance in wheat (Triticum aestivum L.) cultivars under controlled conditions. Iranian Journal of Field Crops Research 1: 1-12. (in Persian with English abstract).

4. Bisht, R., Singariya, P., Mathur, N., and Bohra, S. P. 2007. Triazoles: Their effects on net photosynthetic rate, transpiration rate and stomatal resistance in Setaria italica plants grown in vivo. Asian Journal of Experimental Sciences 21: 271-276.

5. Blum, A. 1988. Plant breeding for stress environments. CRC Press, Inc., Boca Raton, FL.

6. Boughanmi, N., Michonneau, P., Verdus, M. C., Piton, F., Ferjani, E., Bizid, E., and Fleurat-Lessard, P. 2003. Structural changes induced by NaCl in companion and transfer cells of Medicago sativa blades. Protoplasma 220: 179-187.

7. Dubey, R. S. 1997. Photosynthesis in plants under stressful conditions. In: Pessarakli. M (Eds.) Hand book of Photosynthesis. Marcel Dekker Inc, New York.

8. Eugenia, M., Nunes, S., and Ray Smith, G. 2003. Electrolyte leakage assay capable of quantifying freezing resistance in rose clover. Crop Science 43: 1349-1357.

9. Fletcher, R., and Hofstra, G. 1988. Triazoles as potential plant protectants. In: Sterol synthesis inhibitors in plant protection. Eds D. Berg, M. Plempel, Cambridge, Ellis Horwood Ltd, 321-331.

10. Fletcher, R. A., Gilley, A., Davis, T. D., and Sankhla, N. 2000. Triazoles as plant growth regulators and stress protectants. Horticultural Reviews 24: 55-138.

11. Fowler, D. B., and Gusta, L. V. 1979. Selection for winter hardiness in wheat. I. Identification of genotypic variability. Crop Science 19: 769-772.

12. Gomathinayagam, M., Jaleel, C. A., Lakshmanan, G. M. A., and Panneerselvam, R. 2007. Changes in carbohydrate metabolism by triazole growth regulators in cassava (Manihot esculenta Crantz); effects on tuber production and quality. Comptes Rendus Biologies 330: 644-655.

13. Gopi, R., Jaleel, C. A., Sairam, R., Lakshmanan, G. M. A., Gomathinayagam, M., and Panneerselvam, R. 2007. Diferential efects of hexaconazole and paclobutrazol on biomass, electrolyte leakage, lipid peroxidation and antioxidant potential of Daucus carota L. Colloids and Surfaces B: Biointerfaces 60: 180-186.

14. Gusta, L. V., Fowler, D. B., and Tyler, N. J. 1982. Factors influencing hardening and survival in winter wheat. In: Plant cold hardiness and freezing stress - mechanisms and crop implications, Vol. 2, In. Li P.H. and Sakai A. (Eds.). Academic Press, New York, 23-40.

15. Gusta, L. V., O’Connor, B. J., Gao, Y. P., and Jana, S. 2001. A re-evaluation of controlled freeze-test and controlled environment hardening conditions to estimate the winter survival potential of winter wheats. Canadian Journal of Plant Science 81: 241-246.

16. Hana, B., and Bischofa, J. C., 2004. Direct cell injury associated with eutectic crystallization during freezing. Cryobiology 48: 8-21.

17. Hasegawa, P. M., Bressan, R. A., Zhu, J. K., and Bohnert, H. J. 2000. Plant cellular and molecular responses to high salinity. Annual Review of Plant Physiology and Plant Molecular Biology 51: 463-499.

18. Jami Al Ahmadi, M., and Kafi, M. 2008. Kochia (Kochia scoparia): To be or not to be? In: Crop and forage production using saline waters, In. Kafi M. and Khan M.A. (Eds.). NAM S&T Centre. Daya Publisher, New Delhi.

19. Kraus, T.E., and Fletcher, R. A. 1994. Paclobutrazol protects wheat seedlings from heat and paraquat injury. Is detoxification of active oxygen involved? Plant Cell Physiology 35: 45-52.

20. Kraus, T. E., Evans, R. C., Fletcher, R. A., and Pauls, K. P. 1995. Paclobutrazol enhances tolerance to increased levels of UV-B radiation in soybean (Glycine max) seedlings. Canadian Journal of Botany 73: 797-806.

21. Murry, G. A., Eser, D., Gusta, L. V., and Eteve, G. 1988. Winter hardiness in pea, lentil, faba bean and chickpea. In Summerfield, R.J. (Eds.), World Crops Cool Season Food Legumes. Kluwer Academic Publishers. The Netherlands. pp. 831-843.

22. Nabati, J. 2009. Effect of salinity on physiological characteristics and qualitative and quantitative traits of forage Kochia (Kochia scoparia). PhD Thesis. Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian with English abstract).

23. Nayyar, H., Bains, T. S., and Kumar, S. 2005. Chilling stressed chickpea seedlings: effect of cold acclimation, calcium and abscisic acid on cryoprotective solutes and oxidative damage. Environmental and Experimental Botany 54: 275-285.

24. Nezami, A., Borzooei, A., Jahani, M., Azizi, M., and Sharif, A. 2007. Electrolyte leakage as an indicator of freezing injury in colza (Brassica napus L.). Iranian Journal of Field Crops Research 5: 167-175. (in Persian with English abstract).

25. Nezami, A., Nabati, J., Borzooei, A., Kamandi, A., Masomi, A., and Salehi, M. 2010. Evaluation of freezing tolerance in barley (Hordeum vulgar L.) cultivars at seedling stage under controlled conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences 3: 9-22. (in Persian with English abstract).

26. Nezami, A., Solimani, M. R., Ziaee, M., Ghodsi, M., and Bannayan Aval, M. 2010. Evaluation of freezing tolerance of hexaploid triticale genotypes under controlled conditions. Notulae Scientia Biologicae 2: 114-120.

27. Paliyath, G., and Fletcher, R. A. 1995. Paclobutrazol treatment alters peroxidase and catalase activities in heat-stressed maize coleoptiles. Physiology and Molucular Biology of Plants 1: 171-178.

28. Rainha, N., Lima, E., Baptista, J., and Rodrigues, C. 2011. Antioxidant properties, total phenolic, total carotenoid and chlorophyll content of anatomical parts of Hypericum foliosum. Journal of Medicinal Plant Research 5: 1930-1940.

29. Rivero, R. M., Ruiz, J. M., Garcia, P. C., Lopez-Lefebre, L. R., Sanchez, E., and Romero, L. 2001. Resistance to cold and heat stress: Accumulation of phenolic compounds in tomato and watermelon plants. Plant Science 160: 315-321.

30. Sailerova, E., and Zwiazek, J. J. 1997. Early effect of triadimefon on water relations, sterol composition and plasma membrane ATPase activity in white spruce (Picea gluca) needles. Physiologia Plantarum 97: 747-753.

31. Sakai, A., and Larcher, W. 1987. Frost survival of plants: Responses and adaptation to freezing stress. Springer-Verlag, Berlin.

32. Senaratna, T., Mackay, C., McKersie, B., and Fletcher, R. 1988. Uniconazole-induced chilling tolerance in tomato and its relationship to antioxidant content. Journal of Plant Physiology 133: 56-61.

33. Shashikumar, K., and Nus, J. L. 1993. Cultivar and winter cover effects on Bermudagrass cold acclimation and crown moisture content. Crop Science 33: 813-817.

34. Upadhyaya, A., Davis, T., Walser, R., Galbraith, A., and Sankhla, N. 1989. Uniconazole-induced alleviation of low temperature damage in relation to antioxidant activity. Horticultural Science 24: 955-957.

35. Zhang, Q., Fry J., Rajashekar, C., and Bremer, D. 2009. Membrane polar lipid changes in Zoysiagrass rhizomes and their potential role in freezing tolerance. Journal of the American Society for Horticultural Science 134:322-328.