تأثیر گروه‌های بافتی مختلف بر قابلیت برازش مدل‌های متفاوت منحنی توزیع اندازه ذرات خاک

آب و خاک

مقاله 12، دوره 28، شماره 1، بهار 1393، صفحه 111-126  

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jsw.v0i0.21189

نویسندگان

مصطفی راستگو¹؛ حسین بیات ²؛ عبدالله راستگو³؛ عیسی ابراهیمی²

¹بوعلی سینا-همدان

²دانشگاه بوعلی سینا-همدان

³دانشگاه کردستان

چکیده

گام مهم در استفاده از توزیع اندازه ذرات (PSD) خاک برای پیش‌بینی منحنی مشخصه رطوبتی خاک تعیین یک منحنی پیوسته صحیح برای آن است. مدل‌های بسیاری برای توصیف منحنی PSD و برازش بر داده‌های تجربی آن ارائه شده است، اما به ندرت توانایی برازش تعداد زیادی از آنها در خاک‌های مختلف و گروه‌های بافتی متفاوت مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، بررسی قابلیت برازش 15 مدل PSD بر داده های تجربی و انتخاب بهترین مدل از بین آن‌ها برای کل نمونه های خاک و برای هر کدام از گروه های بافتی می باشد. در این پژوهش 160 نمونه خاک رویین و زیرین از استان‌های گیلان، همدان و کرمانشاه برداشت و بعد از تعیین PSD و بافت خاک، به گروه های بافتی خاک های شنی، لومی و رسی تفکیک شدند. پانزده مدل PSD بر داده های تجربی همه نمونه‌ها برازش شد. دقیق‌ترین مدل یک بار برای کل داده‌ها و یک بار برای هر گروه به تفکیک بر اساس معیارهای ارزیابی خطا انتخاب شدند. نتایج نشان داد که مدل ویبول در کل نمونه خاک‌های بررسی شده و همچنین در گروه های بافتی لومی و رسی، بالاترین دقت برازش را داشت. بعد از مدل ویبول، مدل های روسین راملر، ون گنوختن و فردلاند قرار گرفتند، اما تفاوت معنی داری در سطح 95 درصد با هم نداشتند. در گروه درشت بافت مدل S شکل ، برازش بهتری نسبت به سایر مدل ها داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، مشخص می‌گردد که در گروه‌های بافتی مختلف، دقت برازش مدل‌های متفاوت با هم فرق داشتند.

کلیدواژه‌ها

قابلیت برازش؛ گروه های بافتی خاک؛ مدل های توزیع اندازه ذرات خاک؛ مدل ویبول