اثر طول دوره همجواری، تعداد و نوع گونه‌ی همجوار بر بروز مکانیسم‌های اجتناب از سایه در لوبیا قرمز(Phaseolus vulgaris)

پژوهش های حفاظت گیاهان ایران

مقاله 10، دوره 33، شماره 3 - شماره پیاپی 45، دی 1398، صفحه 355-361   

نوع مقاله: مقالات پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22067/jpp.v33i3.71343

نویسندگان

علی باقری؛ قربانعلی اسدی^* ؛ علی قنبری

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی اثر همجواری گیاهان لوبیا قرمز4، ذرت5، تاج خروس6 و سلمه تره7 بر بروز مکانیسم‌های اجتناب از سایه گیاه لوبیا قرمز (گیاه هدف) آزمایش گلدانی در بهار و تابستان سال96 در مزرعه دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. طرح آزمایشی بصورت طرح فاکتوریل 3 عاملی، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در 4 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول شامل طول مدت زمان همجواری گیاهان با گیاه لوبیا قرمز (15 روز، 30 روز و 45 روز)، فاکتور دوم شامل تعداد گیاهان همجوار با گیاه لوبیا قرمز (1، 2 و 3 گیاه) و فاکتور سوم شامل نوع گونه­ی همجوار با گیاه لوبیا قرمز و شامل گونه­های لوبیا قرمز، ذرت، سلمه‌تره و تاج خروس بود. در این آزمایش ارتفاع، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه ساقه، وزن خشک کل اندازه‌گیری شد. نتایج این آزمایش نشان داد از میان تمام فاکتورهای مورد آزمایش، طول مدت زمان همجواری گیاهان در کنار هم تأثیر معنی‌داری در اغلب صفات داشته است. به عنوان نمونه، ارتفاع گیاه به ترتیب بعد از 15، 30 و 45 روز همجواری به ترتیب 1/32، 2/35 و 2/42 سانتی‌متر، وزن خشک گیاه بعد از 15، 30 و 45 روز همجواری به ترتیب 22، 9/22 و 6/24 گرم در بوته و وزن خشک ساقه بعد از 15، 30 و 45 روز به ترتیب 1/6، 5/6 و 1/8 گرم در متر مربع به دست آمد. هیچ کدام از صفات به نوع و تعداد بوته‌های همجوار واکنش نشان نداد. نتایج این آزمایش نشان داد، تداوم حضور گیاهان در کنار گیاهان مرکزی به عنوان یک عامل تأثیر‌گذار در بروز مکانیسم‌های اجتناب از سایه مطرح می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

رقابت؛ کیفیت نور؛ مکانیسم‌های اجتناب از سایه؛ همجواری

مراجع

1- Afifi M., Lee E., Lukens L., and Swanton C. 2015. Thiamethoxam as a seed treatment alters the physiological response of maize (Zea mays) seedlings to neighboring weeds. Pest Management Science 71(4): 505-514.

2- Casal J.J. 2013. Canopy light signals and crop yield in sickness and in health. ISRN Agronomy.

3- Gramig G.G., and Stoltenberg D.E. 2009. Adaptive responses of field grown common lambsquarters (Chenopodium album) to variable light quality and quantity environments. Weed Science 57: 271–280.

4- Kegge W., Ninkovic V., Glinwood R., Welschen R.A., Voesenek L.A., and Pierik R. 2015. Red: far-red light conditions affect the emission of volatile organic compounds from barley (Hordeum vulgare), leading to altered biomass allocation in neighboring plants. Annals of Botany 115(6): 961-970.

5- Kim H.W., Sadeghi A., McKenzie -Gopsill A., Afifi M., Bozzo G., Lee E.A., and Swanton C.J. 2016. Changes in light quality alter physiological responses of soybean to thiamethoxam. Planta 244(3): 639-650.

6- Lötscher M., and Nösberger J. 1997. Branch and root formation in Trifolium repens is influenced by the light environment of unfolded leaves. Oecologia 111(4): 499-504.

7- Maddonni G.A., Otegui M.E., Andrieu B., Chelle M., and Casal J.J. 2002. Maize leaves turn away from neighbors. Plant Physiology 130(3): 1181-1189.

8- McCree K.J. 1971. The action spectrum, absorbance and quantum yield of photosynthesis in crop plants. Agricultural Meteorology 9: 191-216.

9- McIntyre G.I. 1968. Nutritional control of the correlative inhibition between lateral shoots in the flax seedling (Linum usitatissimum). Canadian Journal of Botany 46(2): 147-155

10- Roig-Villanova I., and Martinez-Garcia J.F. 2016. Plant responses to vegetation proximity: a whole life avoiding shade. Frontiers in Plant Science, 7.

11- Swanton C.J., Weaver S.P., Cowan R. van Acker, Deen W. and Shrestha A. 1999. Weed thresholds: theory and applicability. Journal of Crop Production 2: 9–29

12- Zhang T., Maruhnich S.A., and Folta K.M. 2011. Green light induces shade avoidance symptoms. Plant Physiology, 157(3): 1528-1536

13- Zimdahl R.L. 1993. Fundamentals of Weed Science. New York: Academic Press, pp: 122–128